Túrkіstan International Political Weekly

Turkystan.kz порталының тілшісі

Ермек үшін жазылмаған «Эсселер» Ермек үшін жазылмаған «Эсселер»

Сіз «Эсселерге» ой көзімен үңілсеңіз, зама­ны­мыздың заңғар ойшылы Әбіш Кекілбайұлының, саясаткер Аман Төлеевтің, мемлекет және қоғам қайраткері Қуаныш Айтахановтың, ақындар Омар­бай Малқаровтың, Әселхан Қалыбекованың, Нәмет Сүлейменовтің, Қаныбек Сарыбаевтың, тағы да басқа ұлтымыздың талантты ұл-қыздарының, үлкен парасат иелерінің ішкі әлеміне еніп кет­кеніңізді өзіңіз де байқамай қаласыз. Ханбибі Есенқарақызы сізге ұлттың ұлағатты тұлғалары туралы айта оты­рып, өзіңе де, келешек ұрпағыңа да рухани темір­қазыққа қарай жол нұсқайды.

Мәнері бөлек мәрмәр жыр Мәнері бөлек мәрмәр жыр

Сырты шелді, іші сөлді «Сыртолғау» Мемлекеттік сыйлық мәртебесіне нағыз лайық-ақ туынды. Қайраткер ақынның қалың ел, көп тілеулестері аламан бәйгеде алаш туын аспандата көтеріп, алдаспан жырымен ақиқат сөзін айтып жүрген шайыр шашасына шаң жұқпай мәреге жетеді деген үмітте.

Майдақоңыр Майдақоңыр

Дидардың кейіпкерлерін уайым­дайсың, сағынасың, сыр­ласып сыр айтасың. Іздейсің. Ізденесің. Дидарды оқып отырып бірдеме жазғың келеді.

«Жошы хан»:  Кесек туынды, кемел шығарма «Жошы хан»: Кесек туынды, кемел шығарма

Думан әңгімені шебер әрі шымыр жазады. Әсіресе, көргені мен түйгенін көркемдік тұрғыдан қорытуға аса ұста. Ал әңгіме – аса қиын жанр. Әңгіме жаза алған қаламгер әдебиеттің кез келген жанрын еркін игеріп, еркін билеп төстейді. Бұны айтып отырғаным, елге алғашында талантты прозашы ретінде танылған ол кейіннен өте күрделі жанр – драматургияға түрен салды.

Аңызға суарылған алмас жырлар Аңызға суарылған алмас жырлар

Айт-Ман әлемінің үштағаны

Рухани уызға жарымаған бала оқырман болып та жарытпайды Рухани уызға жарымаған бала оқырман болып та жарытпайды

Өйткені халқымыздың «уызына жарымаған» деген тұрақты сөз тіркесі тән азығының жетіспегенін ғана білдірмейді, ол сонымен қатар пенденің рухани азықтан құр алақан қалғанын да аңғартады.

«Ай мен Айша» қойылымындағы ұлттық рух «Ай мен Айша» қойылымындағы ұлттық рух

Шерхан Мұртазаның өмірбаяндық «Ай мен Айша» романы мен «Мылтықсыз майдан» повесі негізінде қойылған «Ай мен Айша» спектаклі театрдың жаңа ізденістерінің жалғасып жатқанын айғақтайды. Жеңістің 70 жылдығы қарсаңында сахнаға шыққан бұл қойылымға режиссер Т. Жаманқұлов араға бірнеше жылдар салып қайтадан оралды. Ол 2021 жылы спектакльді түбегейлі өңдеп, жаңғыртып, жаңа режиссерлік пайымдаулармен толықтырулар жасады.

Адам жанының тамыршысы Адам жанының тамыршысы

Шын сөзі­­міздің иесі, төл тума туын­ды­ларымен жұртына танылған, бү­гінгі күндегі өзіндік қол­­­таң­басы қа­лып­тасқан қа­рымды қалам­гер­лердің бірі – Қуаныш Жиен­бай деп білеміз.

Ақынның жаңа қолтаңбасы Ақынның жаңа қолтаңбасы

Көрнекті жазушы Смағұл Елу­баев та сонау сексенінші жыл­дары жарық көрген повесть пен әңгіме­лері жинағын осылай атағаны («Біл­те шам жарығы») есімізде. Әрі-беріден соң Бауыржан Жақып та, Сма­ғұл Елубай да тұрмы­сымыз­ға «Ильич шамы» дендеп ене қойма­ған кезең­нің біз сияқты өкілдері ғой.

Ақтөбеде тасқыннан зардап шеккен 406 отбасы баспаналы болды Ақтөбеде тасқыннан зардап шеккен 406 отбасы баспаналы болды

Қазір Ақтөбе қаласында тасқын салда­рынан апатты деп танылған үйлерді демон­таждау (сүріп тастау) жұмыстары басталды.

3х3 World Tour Masters Almaty-2024: Қазақстан алғаш рет баскетболдан өтетін әлемдік турдың кезеңін қабылдайды 3х3 World Tour Masters Almaty-2024: Қазақстан алғаш рет баскетболдан өтетін әлемдік турдың кезеңін қабылдайды

Біздің спортшылар әлемдік баскетбол тарихында алғаш рет жоғары деңгейлі жарыстарға қатысқалы отыр.

«Ой ұшқындарын өлеңдей өрнектеп қағазға түсіру де – ғанибет» «Ой ұшқындарын өлеңдей өрнектеп қағазға түсіру де – ғанибет»

Гүлжаһан Орда, М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты Тәуелсіздік дәуірдегі әдебиет және көркем публицистика бөлімінің меңгерушісі, филология ғылымдарының докторы, профессор

Үйлесімді үндестік Үйлесімді үндестік

(Махамбет пен Мұрат мұрасының сабақтастығы хақында)

Кіші Аралды өлтіріп алмайық Кіші Аралды өлтіріп алмайық

Сол аса қымбат бөгетті сал­май-ақ, мұнда су әкелуге болады. Қалай дей­­сіз ғой? Біздің қалаға кіріп тұрған бұ­рын­­ғы теңіз аумағы «Арал бухтасы» (қой­науы) деп аталады. Осы жерде Балтық жүйесі бойын­ша ең төменгі өлшем – 37 метр. Де­мек, Кіші Арал шетінен мұнда 17 шақырым ар­на қазылуы керек. Бас жағы жай ғана арна, ал Арал қаласына жақын жері 300-500 метр кеңейтілген жайылма болса болады. Арна тереңдігі 5 метр ғана болуы мүмкін. Сонда теңіз суы өз ағынымен бері келеді.

Заманауи кино саласындағы тақырыптық ізденіс Заманауи кино саласындағы тақырыптық ізденіс

Табыс­қа жетелейтін ізденіс жолындағы ты­ным­сыз тірліктің іркілмегені абзал, уа­қыт­тан ұтылмағандығымыз алдымен же­ке басымызға, қалды ұлттық кино өне­­­­ріміздің ұпайын түгендейтін тиімді жол.

Әжінияз әлемі Әжінияз әлемі

Қарақалпақ жері мен Хиуа қаласына жасаған ғылыми сапарым барысында шайырдың Қусырық қорымындағы мазарына зиярат етіп, ол туралы мәліметтерді жинақтаған едім. Соның бірқатары осы мақалаға өзек болды.

Аралдағы Арыстан баб кім? Аралдағы Арыстан баб кім?

Арал қаласынан өткен соң, күре жолмен оңтүстікке қарай 80 шақырымдай жүргенде оң жақта Ақирек тауы мұнарта көрінеді. Жергілікті жұрт тау атағанымен, биік жота деуге лайық сол Ақиректің бөктерінде Түркістан сопыларының пірі атақты Арыстан бабтың бейіті бар.

Астанада әскери техниканы дамыту перспективалары талқыланды Астанада әскери техниканы дамыту перспективалары талқыланды

Іс-шара қару-жарақ пен әскери техни­ка­ны дамыту мәселелерінде нақты бол­жам­дарды қалыптастыруға, сондай-ақ осы саладағы перспективалық ғылыми-тех­никалық ізденістерді айқындауға ық­пал етуге арналғанын атап өту керек.

Темекі бағасы қымбаттайды Темекі бағасы қымбаттайды

Қаржы министрлігі мұндай шараның тұрғын­дар­дың денсаулығы үшін қолға алынғанын айтады.

Әскерилер арасындағы қазақ күресінен әлем чемпионатына дайындық Әскерилер арасындағы қазақ күресінен әлем чемпионатына дайындық

Кездесу барысында тараптар әлем чем­пионатын ұйымдастыру мәселелерін тал­қылап, әріптестікті нығайтуға және әс­кери спорт дәстүрлерін арттыруға өза­ра жәрдемдесуге ниет білдірді.

2 мыңнан астам жемқорлық әрекеті анықталды 2 мыңнан астам жемқорлық әрекеті анықталды

Бүгінде комплаенс-қызметтер осы сектордың 6 мыңнан астам ұйым­дарында жұмыс істейді.

Тасқыннан зардап шеккен балаларға арналған «Талант тур-2024» Тасқыннан зардап шеккен балаларға арналған «Талант тур-2024»

Тасқыннан зардап шек­кен отбасыларға мемлекет ерекше қолдау көрсетіп жа­тыр

Әскери теңізшілер марапатталды Әскери теңізшілер марапатталды

Ра­диолока­ция­лық стансасы­ның көме­гі­мен теңіз сек­торын зертте­ген­нен кейін ол теңіз­де жоғалған адам­дарды із­деп тапты.

Алшынның ағакесі Алшынның ағакесі

(бір деректің баяны)

Күй әлемінің аққуы Күй әлемінің аққуы

Айналаңызға қарасаңыз туған ел мен ата-ана алдындағы парызын өтеу үшін басқаға өнеге бо­лар қадамдар жасаған жандардың көптігіне көз жеткізесіз. Күйші Анар Мұздаханованың өмірі – соның бір ғана мысалы.

Отандық инвесторлар құрылыс саласындағы ғылыми жаңалықтарға 20 млрд теңге салмақ Отандық инвесторлар құрылыс саласындағы ғылыми жаңалықтарға 20 млрд теңге салмақ

Инвестициялық шарттарға қол қою – бұл кездесудің маңызды нәтижесі.

Ақтөбеде тасқыннан зардап шеккендерге баспана беріліп жатыр Ақтөбеде тасқыннан зардап шеккендерге баспана беріліп жатыр

Су тасқынының сал­дарынан өңірде 4 600 тұрғын үй апаттан зардап шекті. Бүгінде 1 мың­нан астам үй мен саяжай тек­се­ріліп, оның 641-і жөндеуге жат­пай­тыны анықталды.

Жырдың жарық жұлдызы Жырдың жарық жұлдызы

Қазақ өлеңіне 70-жылдары келіп, жырсүйер қауым­ды елең еткізген ақын Ұлықбек Есдәулет 70 жасқа толды.

Мүнира Бөгісова: Қонысбайдай азаматпен жолықтырған тағдырыма ризамын Мүнира Бөгісова: Қонысбайдай азаматпен жолықтырған тағдырыма ризамын

Қазақстанның Халық ақыны, белгілі айтыскер Қонысбай Әбіл тірі болса, алдағы 21 мамырда 70 жас­­қа толар еді.

Ислам қаржыландыруы елімізде неге кең тарамай отыр? Ислам қаржыландыруы елімізде неге кең тарамай отыр?

Сауалнамаға қатысқан же­ке тұлғалардың 85 пайызы ешқашан да ис­лам қаржыландыруы  өнімдерін пай­да­ла­нып көрмепті. Ислам қаржы құралдарына ке­дергі келтіретін себеп ретінде оның  қол же­тімсіз екенін, арнайы ақпарат пен ұсы­ным­ның аздығын, ислам қаржыландыруы бойынша  жаңылысу мен сенім мәселелері де көрсетілген.

Тіл-ғұмыр: Лейтенант. Академик. Президент Тіл-ғұмыр: Лейтенант. Академик. Президент

Әлі есімде, өзіңді ат үстінде емізіп барып, шіл­дехана тойыңды Тастыбұлақ жайлауына барғаннан кейін өткізгенбіз» деп қайталап ескертуден жалықпайды екен. Шынында, азамат Ә.Туғанбаев 1925 жылдың мамыр айы­ның соңғы күндерінде дүние есігін аш­қан екен...

Оралда тасқын су зардаптарын жою жұмыстары басталды Оралда тасқын су зардаптарын жою жұмыстары басталды

Тасқынға қарсы тойтарыс берген күштік құры­лымдарды батысқазақстандықтар сый-құрметпен шығарып салды. Салтанатты ша­рада оларға алғысхаттар мен бағалы сый­лықтар табысталды.

Шалахметов шеңберіндегі штрихтар Шалахметов шеңберіндегі штрихтар

Бүгінгі кейіп­керіміздің дүниетанымын «Шалахметов шеңбері» деп атасақ та жарасатын сияқты. Неге шеңбер? Шынын айтсақ, ол өз шеңберінде айна­ласына алаңдамай өмір сүрді. Әрине, туған халқының келешегі жолында барын салды. Дей тұра, дәл осы толағай шаруаларын атой салып айтуға, жар салып жарнамалауға жаны қас болды.

Жас талаптардың жүрегіне жұпар сепкен ұстаз Жас талаптардың жүрегіне жұпар сепкен ұстаз

...Жақсы менен жаманды айырмаған қалың жұртшылықтың көзінен ғапылдық пердесін дар айыратын ғалымдар қа­жет-ақ. Олар жол таппай адасқан елінің ұстайтын шырағына айналады. Әр нәрсеге болсын ақиқаттың көзілдірігімен қарауға шақырады. Сондай шын­дық деп шырқыраған пәруана пейіл, пәруаза кеуіл ерлердің бірі – про­фессор Болат Қорғанбек.

Ойыл оңалып келеді Ойыл оңалып келеді

«Ойыл – көздің жасы еді...» депті бір за­мандарда Асан қайғы бабамыз. Бүгінде ойыл­дықтардың көз жасын сүртуге күллі Қа­зақстан ұмтылып отыр.

«Несие алмай-ақ, қарызға батпай-ақ кәсіп жүргізуге болатынына көзім жетті» – жас кәсіпкер «Несие алмай-ақ, қарызға батпай-ақ кәсіп жүргізуге болатынына көзім жетті» – жас кәсіпкер

Аманбек Мағзұмхан – ағылшын тілін үйретуге бағытталған қазақша жаңа әдістеме әзірлеп, оны pocketbook форматында әзірлеп шыққан жас кәсіпкер.

Ауыл шаруашылығы жерлерін ластанудан сақтау маңызды Ауыл шаруашылығы жерлерін ластанудан сақтау маңызды

он­ференцияға Қазақстан, Қырғыз Республикасы, Тәжікстан, Түркия, Әзер­байжан, Ресей, ЕО елдерінің сарапшылары, ФАО халықаралық кеңес­шілері, мемлекеттік органдардың өкілдері қатысты. Онда Ор­талық Азия елдерінде жасыл ауыл шаруашылығын дамыту үшін ла­с­танған ауылшаруашылық топырағының био және фи­торе­медиациялық технологиялары мәселелері жан-жақты талқыланды.

Университеттер ұлттық білім беру платформасын дамытуда Университеттер ұлттық білім беру платформасын дамытуда

Алматы қаласындағы ЮНЕСКО Өңір­лік кеңсесінің қолдауымен Халықаралық Фараби форумы аясында «Тұрақты даму мақсатында халықаралық журналис­ти­каны оқыту модельдері» (МТIJ) атты халықаралық ғылы­ми-тәжірибелік конференция биыл сегізінші рет өткізілді.

Танылу мен табылу Танылу мен табылу

Баукеңді әуелі сарыала шенді тыныштық күзетшісі ретінде көрдік. Әрине, милиционерге нендей әрекеттер жасауға болмайтынын қай шақтан бері де біршама білетініміз рас. Бірақ ондай ережелердің арасында бұларға өлең жазуға рұқсат етілмейтіні туралы нұсқау жоғы және белгілі. Оның үстіне бірге жүрген досыңның ақын болғаны қандай мерейлі қуаныш болса, оның офицер ретіндегі салмағы соншалықты тосын да қызықты көрінеді екен.

Аманжол Қалыш: Қазақ қай елде жүрсе де, қазақ екенін ұмытқан жоқ Аманжол Қалыш: Қазақ қай елде жүрсе де, қазақ екенін ұмытқан жоқ

әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің профессоры, тарих ғылымдарының докторы

Таисия Таисия

Қаныш Сәтбаев пен Таисия Кошкина­ның қалай танысқаны, қалай өмір жол­дарын бірге байлап, отбасы атан­ған­дары жөнінде әлі күнге төрт аяғы түгел тарих жоқ. Иә, академик жайында осы күнге дейін талай мақала, кітап жазылды, фи­льм­дер түсірілді, десе де екеуіне қатысты қол­ға ұстатқандай жүйелі, сенімді сүйіс­пеншілік өмірхаяты түзілмеген.

Ұлттық музейге – 10 жыл Ұлттық музейге – 10 жыл

Көрме экспозициясы ҚР Ұлттық му­зейі­нің қорларынан жинақталған. Көрме кура­торы – Ольга Батурина (Art Society), өнер­тану профессоры, спикер.  Мерейтойлық көрме қазақ ұлттық бей­нелеу өнерінің ең жарқын бейнелерін ұсы­нады. Көрмеге көркемсурет туындылары, го­белендермен қатар дәстүрлі қолөнер, зер­­­­герлік және тоқымашылық өнер бұйым­дары, музыкалық аспаптар қойылады.

Қытай әсерлері Қытай әсерлері

Қытайлықтар әлемдегі ең көп оқи­­тын ұлттардың бірі саналады. Ел хал­­қының 80 пайызының бойында тас­­қа басылған сөзді оқу дағдысы қа­­лыптасқан, ал 36 пайызы күніге кі­­тап, газет-журнал оқып отырады. Ал­ғаш қағаз жасауды, кітап түптеп, га­зет шығаруды ойлап тапқан халық олай етпесе түсінбей де қалар едік-ау. Ен­ді ше, мұндағы қайсыбір шығар­ма­­лар осыдан 3 мың жыл бұрын қа­ғаз бетіне таңбаланған.