T-Newspaper

Сіз turkystan.kz порталының T-Newspaper айдарын оқып отырсыз: Түркістан халықаралық саяси апталығында жарық көрген мақалалар мұрағаты

Тарихта қалатын Олимпиада
353
Тарихта қалатын Олимпиада

Бүгін Париж қаласында осымен үшінші рет Олимпиада алауы тұтанбақ.

Ермек үшін жазылмаған «Эсселер» Ермек үшін жазылмаған «Эсселер»

Сіз «Эсселерге» ой көзімен үңілсеңіз, зама­ны­мыздың заңғар ойшылы Әбіш Кекілбайұлының, саясаткер Аман Төлеевтің, мемлекет және қоғам қайраткері Қуаныш Айтахановтың, ақындар Омар­бай Малқаровтың, Әселхан Қалыбекованың, Нәмет Сүлейменовтің, Қаныбек Сарыбаевтың, тағы да басқа ұлтымыздың талантты ұл-қыздарының, үлкен парасат иелерінің ішкі әлеміне еніп кет­кеніңізді өзіңіз де байқамай қаласыз. Ханбибі Есенқарақызы сізге ұлттың ұлағатты тұлғалары туралы айта оты­рып, өзіңе де, келешек ұрпағыңа да рухани темір­қазыққа қарай жол нұсқайды.

Мәнері бөлек мәрмәр жыр Мәнері бөлек мәрмәр жыр

Сырты шелді, іші сөлді «Сыртолғау» Мемлекеттік сыйлық мәртебесіне нағыз лайық-ақ туынды. Қайраткер ақынның қалың ел, көп тілеулестері аламан бәйгеде алаш туын аспандата көтеріп, алдаспан жырымен ақиқат сөзін айтып жүрген шайыр шашасына шаң жұқпай мәреге жетеді деген үмітте.

Майдақоңыр Майдақоңыр

Дидардың кейіпкерлерін уайым­дайсың, сағынасың, сыр­ласып сыр айтасың. Іздейсің. Ізденесің. Дидарды оқып отырып бірдеме жазғың келеді.

Әйел даналығына қойылған ескерткіш
285
Әйел даналығына қойылған ескерткіш

Қазақстан Респуб­ли­касының Абай атындағы Мемлекеттік сыйлығына ұсынылып отырған белгілі жазушы Мәди Айым­бетовтің «Бопай ханым» атты тарихи романы өз атына сай дүние дер едік.

«Жошы хан»:  Кесек туынды, кемел шығарма «Жошы хан»: Кесек туынды, кемел шығарма

Думан әңгімені шебер әрі шымыр жазады. Әсіресе, көргені мен түйгенін көркемдік тұрғыдан қорытуға аса ұста. Ал әңгіме – аса қиын жанр. Әңгіме жаза алған қаламгер әдебиеттің кез келген жанрын еркін игеріп, еркін билеп төстейді. Бұны айтып отырғаным, елге алғашында талантты прозашы ретінде танылған ол кейіннен өте күрделі жанр – драматургияға түрен салды.

Думан Сайфулла: Уағыз-насихат көркем әрі жүйелі болуы керек Думан Сайфулла: Уағыз-насихат көркем әрі жүйелі болуы керек

ҚМДБ «Уағыз-насихат» бөлімі меңгерушісінің орынбасары

Орнында жоқ оңалмайды
278
Орнында жоқ оңалмайды

Мерзімсіз топқа өткізу мүмкіндігі болса да, неліктен кей азаматтарға тексерістен өтіп, мүгедектігін растау қажет?

Париж Олимпиадасында төрелік еткенім үшін ақы алмаймын – қазақстандық төреші
994
Париж Олимпиадасында төрелік еткенім үшін ақы алмаймын – қазақстандық төреші

"Мен төреші болсам да, аренаға Қазақстанның атынан шығамын. Аты-жөнім жазылған бейджикте елімнің атауы KAZ деп жазылып тұрады. Әрі біздің ту бейнеленген. Экранда да дәл солай жазылады. Мен бозкілемге басқа елдің атынан шықпаймын ғой. Мен – Қазақ­станнанмын. Бізге Олимпиада формасын неге бермеске? Мен ертең Парижде қолыма ілінген киімді киіп шығамын ба сонда?".

Рухани уызға жарымаған бала оқырман болып та жарытпайды Рухани уызға жарымаған бала оқырман болып та жарытпайды

Өйткені халқымыздың «уызына жарымаған» деген тұрақты сөз тіркесі тән азығының жетіспегенін ғана білдірмейді, ол сонымен қатар пенденің рухани азықтан құр алақан қалғанын да аңғартады.

«Ай мен Айша» қойылымындағы ұлттық рух «Ай мен Айша» қойылымындағы ұлттық рух

Шерхан Мұртазаның өмірбаяндық «Ай мен Айша» романы мен «Мылтықсыз майдан» повесі негізінде қойылған «Ай мен Айша» спектаклі театрдың жаңа ізденістерінің жалғасып жатқанын айғақтайды. Жеңістің 70 жылдығы қарсаңында сахнаға шыққан бұл қойылымға режиссер Т. Жаманқұлов араға бірнеше жылдар салып қайтадан оралды. Ол 2021 жылы спектакльді түбегейлі өңдеп, жаңғыртып, жаңа режиссерлік пайымдаулармен толықтырулар жасады.

Едіге Нәбиев: Күй – ұлт тарихының баяны
921
Едіге Нәбиев: Күй – ұлт тарихының баяны

"Тұяқ­берді Шәмеловпен бірге жүрдік, та­­мылжытып тартатын күйді. Қаршыға Ах­медияров ағамыз күмбірлететін. Ал Рысбай Ғабдиев ағамыз өте мықты күйші еді. Күйді жыл­дамдатып тартқанның өзінде тың­дау­шысына сіңіріп жіберетін ғажап өнерпаз болатын. Ондай қылып күй тартатын адам өте сирек қой. Әсіресе, Құрманғазының «Төремұратын» ол кі­сідей орындайтын күйші жоқ шығар. Сол сияқ­ты Әзидолла Есқалиев те мықты болды, өзіндік өрне­гімен әсерлі орын­дайтын. Тірлігінде дара туған өнерпаздардың қадіріне жете бермейміз ғой, Әзи­долла аға өмірінің соңғы кезінде төсек тартып жатып қалды. Атырауда панел үй­дің бі­рінде тұрды. Сүйегі содан шықты".

Сақтансаң да, сақтамайды
814
Сақтансаң да, сақтамайды

Халық, ең алдымен сақтандыру ая­сында қажет көмекті уақытында ала алмайтынына алаңдаулы.

Қаржылық сауат пәні оқу бағдарламасына енеді
755
Қаржылық сауат пәні оқу бағдарламасына енеді

Жоспар бойынша жаңа пән жаңа оқу жылында оқу бағдарламасына енгізілмек.

Meta-да жұмыс істейтін Бекзат: Шетте жүрсем де, Қазақстанға пайдам тиіп жатыр
1807
Meta-да жұмыс істейтін Бекзат: Шетте жүрсем де, Қазақстанға пайдам тиіп жатыр

Бекзат Тұрапбеков Meta (бұрынғы атауы – Facebook) корпорациясының Лон­дон­дағы кең­сесінде жұмыс істейді. Quran.kz мобильді қосымшасының авторы.

Түркі ынтымағы жолында
226
Түркі ынтымағы жолында

«Тарап кеткен бабаларыңды бауырыңа, Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, Тілім» деп Мағжан ақын айтқандай, түркілердегі тілдің бірлігі – елдің бірлігіне жеткізе берсе одан артық не бар?!

Ақынның жаңа қолтаңбасы Ақынның жаңа қолтаңбасы

Көрнекті жазушы Смағұл Елу­баев та сонау сексенінші жыл­дары жарық көрген повесть пен әңгіме­лері жинағын осылай атағаны («Біл­те шам жарығы») есімізде. Әрі-беріден соң Бауыржан Жақып та, Сма­ғұл Елубай да тұрмы­сымыз­ға «Ильич шамы» дендеп ене қойма­ған кезең­нің біз сияқты өкілдері ғой.

30 жылдағы діни әдебиеттің 95 пайызы догматика мен ритуализмге негізделген – теолог 30 жылдағы діни әдебиеттің 95 пайызы догматика мен ритуализмге негізделген – теолог

Елі­мізде радикалды ағымдарға қарсы жүргізіліп жатқан күрес ша­ралары қаншалықты тиімді деген мәселе төңірегінде ис­лам­танушы, теолог Асқар Сабдин­мен әңгімелескен бо­латынбыз.

Ақтөбеде тасқыннан зардап шеккен 406 отбасы баспаналы болды Ақтөбеде тасқыннан зардап шеккен 406 отбасы баспаналы болды

Қазір Ақтөбе қаласында тасқын салда­рынан апатты деп танылған үйлерді демон­таждау (сүріп тастау) жұмыстары басталды.

Экология – мәңгілік тақырып Экология – мәңгілік тақырып

Túrkistan халықаралық газеті еліміздегі белсенді экологтарға блиц-сауал жолдаған бо­латын.

Келісім мен даму жолындағы жаһандық бірлік
657
Келісім мен даму жолындағы жаһандық бірлік

Қандай мәселелер қаралды? Мемлекет басшылары мен саясаткерлер жолдаған месседждер қандай? Қазақстан төрағалығы қалай қорытындыланды? Бұл бізге не берді және не береді?

Тарихи нәтижені қайталаған төртінші қазақ
1750
Тарихи нәтижені қайталаған төртінші қазақ

Он бір күнге жалғасқан байрақты бәсекеде әлемнің 44 елінен келген 226 шахматшының арасынан суырылып шыққан Қазыбек Қазақстан үшін тарихи нәтижені тіркеді. Олай дейтініміз, бұған дейін Қазақстан шахматшыларынан бұл жетістікке үш шахматшы ғана жеткен.

Түркиядағы қазақ диаспорасы – екі ел арасындағы алтын көпір
1151
Түркиядағы қазақ диаспорасы – екі ел арасындағы алтын көпір

Кездесу соңында «Отандастар қоры» КеАҚ басшысы Д.Қадыров: «Қазақ-түрік бауырластығы нығая берсін. Түр­киядағы қазақ диаспорасы – бауырлас екі ел ара­сындағы алтын көпірдің берік кепілі», – деп сенім білдірді.

Жазушылар одағының жаңа жобалары
1142
Жазушылар одағының жаңа жобалары

Жиын соңында БАҚ өкілдері ұйым­дастыру­шы­лар­ға сұрақ қойып жо­ба туралы толық мәлімет ал­ды.

«Ой ұшқындарын өлеңдей өрнектеп қағазға түсіру де – ғанибет» «Ой ұшқындарын өлеңдей өрнектеп қағазға түсіру де – ғанибет»

Гүлжаһан Орда, М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институты Тәуелсіздік дәуірдегі әдебиет және көркем публицистика бөлімінің меңгерушісі, филология ғылымдарының докторы, профессор

Үйлесімді үндестік Үйлесімді үндестік

(Махамбет пен Мұрат мұрасының сабақтастығы хақында)

Аягөздегі әскери-ғылыми конференция Аягөздегі әскери-ғылыми конференция

Аягөз гарнизонында Қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Қазақстанның Қарулы Күштері Бас штабының бастығы генерал-лейтенант Сұлтан Камалетдиновтың басшылығымен оқу-әдістемелік жиын өтті.

Қазақстан Қоқысстанға айналмасын десек... Қазақстан Қоқысстанға айналмасын десек...

Ал пластик өнімдерді шығаратын зауыт­тар бір жылда атмосфераны 400 млн тоннаға дейін көмірқышқыл газымен улайды. Осы­ның кесірінен қазір жануарлардың 800-ге жуық түрінің пластикті жеп қоюына және плас­тикпен улануына байланысты  жойылып кету қаупі төніп тұр дейді мамандар.

Берік Садыр: Әр халықтың өз болмысына сай әзіл-қалжыңы болуы керек
458
Берік Садыр: Әр халықтың өз болмысына сай әзіл-қалжыңы болуы керек

Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты, сатирик

«Егінші дрондар» шаруаның екінші тынысын ашады
273
«Егінші дрондар» шаруаның екінші тынысын ашады

Егіншілікте дрон қолданудың негізгі артық­шылығы қандай? Тиімді ме? Елімізде егін өнім­ділігін агродрон көмегімен арттыра аламыз ба? Дрондар қаншалықты қолжетімді? Басқа ел­дер оны қалай кәдеге жаратып жатыр?

Күйгелектік паркинсон дертіне шалдығу қаупін арттырады – зерттеу
250
Күйгелектік паркинсон дертіне шалдығу қаупін арттырады – зерттеу

UCL зерттеушілері мазасыздықтың паркинсон ауруының даму қаупіне қалай әсер ететінін анықтау үшін 2008 жылдан 2018 жылға дейін 50 жастан асқан 988 000-ға жуық пациенттің деректерін зерделеген.

Ішімдік – қоғам қасіреті Ішімдік – қоғам қасіреті

Маскүнемдікті емдеу үшін кешенді көз­қа­рас керек. Оған психологиялық қолдау, әлеу­меттік ортадағы өзгерістер, ұзақмерзімді ем­деу бағдарламалары және қайтадан ішім­дікке салынуды болдырмау стратегиялары кіре­ді. Сонымен қатар маскүнемдікке шал­дық­қан адамдарға қолдау көрсету үшін от­ба­сы мен жақындарының рөлі де өте маңыз­ды.

EURO-2024: Бірінші тур қызықтары
321
EURO-2024: Бірінші тур қызықтары

Кәрі құрлық чемпионатының алғашқы турында нендей қызық болды?

Кіші Аралды өлтіріп алмайық Кіші Аралды өлтіріп алмайық

Сол аса қымбат бөгетті сал­май-ақ, мұнда су әкелуге болады. Қалай дей­­сіз ғой? Біздің қалаға кіріп тұрған бұ­рын­­ғы теңіз аумағы «Арал бухтасы» (қой­науы) деп аталады. Осы жерде Балтық жүйесі бойын­ша ең төменгі өлшем – 37 метр. Де­мек, Кіші Арал шетінен мұнда 17 шақырым ар­на қазылуы керек. Бас жағы жай ғана арна, ал Арал қаласына жақын жері 300-500 метр кеңейтілген жайылма болса болады. Арна тереңдігі 5 метр ғана болуы мүмкін. Сонда теңіз суы өз ағынымен бері келеді.

Кеңестік дәуір қысымы құндылықты құртудан басталды
768
Кеңестік дәуір қысымы құндылықты құртудан басталды

Айтыс-тартысқа еті үйренген қалам иелері де, күн сайын сенсация оқып үйренген оқыр­мандар да оған әбден бой үйретіп алғандықтан, дау-дамайсыз жазылған нәрселерге назар аудармайтын болды. Бұл да бір рухани сырқат іспетті нәрсе. Сон­дық­тан «өзгені түгелдеп» болған қазақ баспасөзі енді қазақішілік мәселеге көшіп, бір-бірін жаппай әшкерелеуге көшкен бір кезең бол­ды.

Әжінияз әлемі Әжінияз әлемі

Қарақалпақ жері мен Хиуа қаласына жасаған ғылыми сапарым барысында шайырдың Қусырық қорымындағы мазарына зиярат етіп, ол туралы мәліметтерді жинақтаған едім. Соның бірқатары осы мақалаға өзек болды.

Әділетті Қазақстанның берік іргетасына айналуға тиіс заң
704
Әділетті Қазақстанның берік іргетасына айналуға тиіс заң

Сәрсенбі күні Президент «Масс-медиа туралы» заңға қол қойды. Осылайша, «Бұқаралық ақпарат құралдары туралы» заң мен «Телерадио хабарларын тарату туралы» заң күшін жойып, олардың негізгі ережелері жаңа заңға енді.

EURO 2024: Ерекшелікке толы дода
1260
EURO 2024: Ерекшелікке толы дода

Бүгін басталатын құрлықтық сайыстың басқа бәсі биік жарыстардан бірнеше ерекшелігі бар. Әрі тарихта қалатындай жаңалығы да жоқ емес. Осы ретте аталған чемпионаттың бәрінен өзгеше қылатын деректерге шолу жасағанды жөн көрдік.

Жасанды интеллектті заңға қалай бағындырамыз?
634
Жасанды интеллектті заңға қалай бағындырамыз?

Жаңа саланы реттейтін жаңа заң қандай болуы керек? Жалпы, ЖИ реттеуге келе ме? Қандай қиын­­­­дықтар болуы ықтимал? Рет­теу ЖИ-дің дамуына кедергі кел­тіруі мүмкін бе? Қандай ұсыныстар бар?

Аралдағы Арыстан баб кім? Аралдағы Арыстан баб кім?

Арал қаласынан өткен соң, күре жолмен оңтүстікке қарай 80 шақырымдай жүргенде оң жақта Ақирек тауы мұнарта көрінеді. Жергілікті жұрт тау атағанымен, биік жота деуге лайық сол Ақиректің бөктерінде Түркістан сопыларының пірі атақты Арыстан бабтың бейіті бар.

Оңайгүл Тұржан: Әдебиетті арман жетелейді
858
Оңайгүл Тұржан: Әдебиетті арман жетелейді

Ақын, филология ғылымдарының кандидаты, Еуразия ұлттық университетінің доценті:

Экологиялық мәдениет жалпыұлттық идеологияға айналcа... Экологиялық мәдениет жалпыұлттық идеологияға айналcа...

Экологиялық тиімділік индек­сі­нің 2024 жылғы мәліметтеріне сәй­кес, Қазақстан 180 елдің ішінде жал­­пы 40,9 балмен 93-орынға жайға­сып­ты.