Túrkіstan International Political Weekly
Turkystan.kz порталының тілшісі
Таисия
Қаныш Сәтбаев пен Таисия Кошкинаның қалай танысқаны, қалай өмір жолдарын бірге байлап, отбасы атанғандары жөнінде әлі күнге төрт аяғы түгел тарих жоқ. Иә, академик жайында осы күнге дейін талай мақала, кітап жазылды, фильмдер түсірілді, десе де екеуіне қатысты қолға ұстатқандай жүйелі, сенімді сүйіспеншілік өмірхаяты түзілмеген.
Ұлттық музейге – 10 жыл
Көрме экспозициясы ҚР Ұлттық музейінің қорларынан жинақталған. Көрме кураторы – Ольга Батурина (Art Society), өнертану профессоры, спикер. Мерейтойлық көрме қазақ ұлттық бейнелеу өнерінің ең жарқын бейнелерін ұсынады. Көрмеге көркемсурет туындылары, гобелендермен қатар дәстүрлі қолөнер, зергерлік және тоқымашылық өнер бұйымдары, музыкалық аспаптар қойылады.
Қытай әсерлері
Қытайлықтар әлемдегі ең көп оқитын ұлттардың бірі саналады. Ел халқының 80 пайызының бойында тасқа басылған сөзді оқу дағдысы қалыптасқан, ал 36 пайызы күніге кітап, газет-журнал оқып отырады. Алғаш қағаз жасауды, кітап түптеп, газет шығаруды ойлап тапқан халық олай етпесе түсінбей де қалар едік-ау. Енді ше, мұндағы қайсыбір шығармалар осыдан 3 мың жыл бұрын қағаз бетіне таңбаланған.
“Төрлет, Наурыз, төріме!”
Наурызнама онкүндігінің аясында Түркістан қаласындағы «конгресс-Холл» көпсалалы кешенінде «Төрлет, Наурыз, төріме!» атты республикалық командалық айтыс өтті
Бейжіңде Қазақстанның туристік мүмкіндіктері таныстырылды
Іс-шараның негізгі мақсаты – қазақтың мәдениеті мен салт-дәстүрін бейжіңдік тұрғындарға таныстыру.
Оқушыларымыз халықаралық чемпионатта рекорд орнатты
Үш күнге созылған жарыс қорытындысы бойынша қазақстандықтар ең жоғары марапаттарға ие болып, рекорд орнатты.
Өзекті тақырып, өрелі еңбек
Кітаптағы беташар мақалада автор шығыстану ғылымының пайда болу тарихы туралы қысқаша шолу жасаған. Яғни, шығыстану ғылымын батыс ғалымдары 1312 жылғы Вьенде болған шіркеулік кеңестен таратқанын, осы істің нәтижесінде араб, грек және иврит тілдерін зерттейтін кафедралар Париж, Оксфорд, Болонья, Авиньон, Саламанкада ашылуы шығыстану ғылымының бастау алар үлкен бір баспалдағы болғанын тілге тиек етеді.
«Көрінген сонадайдан Нарын еді...»
Ән мен әншіге қатысты бір көрініс көңілде сақталып қалған-ды. Оған да қырық жыл болыпты. Соны қағазға қаттап, түзіп шығып ек, көптің назарына ұсынып отырған жайымыз бар...
Отандық сейсмология ғылымның кешегісі мен бүгіні
Әлбетте, осындайда жер сілкінісі кезінде одан қорғану шаралары, елімізде сейсмология ғылымының даму деңгейі және бұл саладағы басты ғылыми зерттеу орталығы – Сейсмология институтының бүгіні мен ертеңі туралы сұрақтар туындайтыны – зандылық. Соларға жауап ретінде және зілзала қаупі басым аймақтарда мекендеген тұрғындар мен кейінгі жас мамандар үшін пайдасы болар деген ойменен осы қысқаша мақаланы жария етуді жөн көрдім.
Оқшау
Белгілі бір мақсат жолында ұзақ уақыт оқшаулану үдерісінен кейін кезекті жетістіктерге жетіп, рухани жаңару арқылы даналық дәптерін жаңартып, жан тыныштығына негізделген «ішке қарай ашылатын» оқшаулану есігінің тұтқасын тауып, тіршілік ырғағын сақтау арқылы танымы түрлене жаңғырып, діттеген жеріне жақындай түскендер жайында ғажайып түсініктер қалыптасқан.
Наурыз жаңаша тойланады
Биылғы жылдан бастап Қазақстан бойынша Наурыз мерекесін жаңа форматта тойлаудың мәні не, онда қандай шаралар жүзеге асады десек, енді Наурыз мейрамы біртұтас онкүндік мерекеге айналып отыр. Яғни, енді жыл сайын 14-23 наурыз аралығында Наурызнама онкүндігі өтеді. Бұл орайда Наурыздың бірегей логотипі бекітіліп, ол еліміздің барлық аймақтарында бірдей қолданылатын болады.
Алашқа ортақ мереке
Еліміз тәуелсіздігін алып, еңсесін тіктеген соң, 2008 жылдан бастап Амал тойы – ел тойы деп, Отпан таудың басында ат шаптырып, дүбірлі етіп дүркіретіп өткізу енгізілді. Отпан тау – Маңғыстау облысындағы ең биік нүкте. 2007 жылы оның құрметіне «Отпан тау» тарихи-мәдени кешені ашылды. Содан бері 14 наурыз күні Қаратаудың ең биік шоқысында қалың жұртшылық жиналып, ақшаңқан үйлер тігіліп, бір-бірімен арқа-жарқа көрісіп, ұран оты жағылып, ән айтылып, күй тартылып, атап өтеді.
Әр нөмірі оқылатын газет
"Ел-жер көріп, озық мәдениеттерді зерттегенде көзім жеткені – дамыған қоғамның адамы газет-журнал оқиды. Мемлекеттік саясатқа ықпал ететін, қоғамдық ойды алға жетелейтін тұжырым, зерттеулер ең әуелі мерзімді баспасөзде жарық көреді. Сондықтан біздің қоғамда газеттің қадірі кетсе, ол газеттің күні өткенінен емес, «бір күндікпен» жүріп, құндылық атаулыны арзандатып алған – өзімізден".
Жаңашыл басылым
Газет шығару жалқының емес, жалпының ісі. Aiqyn газетінің өткені мен бүгіні, келешегі тікелей журналистердің, бет қаттаушылардың, өзге қызметкерлердің еңбегіне байланысты екені рас.
«Айқынның» ақ желкені
Газет шығару – ұжымдық еңбек. Бұл бір оркестр сияқты. «Оркестрдің» дұрыс ойнауы – дирижерге ғана емес, сол оркестрдің әр мүшесіне тікелей байланысты.
Ағаға қарап бой түзеуші едік...
(Алаштың ардақты ақсақалы, Отырар өңірінің экономикасы мен руханиятының дамуына зор үлес қосқан ардагер, ауданның тұңғыш энергетигі, зерттеуші-өлкетанушы, шежіреші-қаламгер, Отырар ауданының құрметті азаматы Сағындық Қыдырұлы ағамызды еске алу)
Тарихи-рухани ескерткіштер – ұлттық брендіміз
Тарихи-рухани ескерткіштер – бізді шетке, өзгеге танытатын ұлттық брендіміз! Ендеше, оларды қамқорлыққа алып, ЮНЕСКО-ның Әлемдік мұра тізіміне ұсыну ісін жүйелеп, жеделдету қажет.
«Шайтанқара» мен «Шегенің ариясының» әуені – бір, авторы – Ерғали!
Тағы да ән жайлы сөз қозғамақпыз. Өзіміз куә болған жайтты, анық білетін шындықты ортаға салуды жөн көрдік.
Беделі биік басылым
Басылым Мұстафа Шоқайдың түбі бір түркі жұртының отын өшірмеу идеясын, асыл арманын қайта жаңғыртты. Осы қасиетті идеология бүгінде Түркі жұртының қара шаңырағы – Túrkistan басылымының мұратына айналды.
Шығармашылығымды шыңдаған ұстахана
Túrkistan газеті – жастығым өткен, рухани тұрғыдан жетілген, шығармашылық тұрғысынан шыңдалған, менің ұстаханам. Бүкіл журналистік карьерам осы газетпен байланысты.
Аймақтық журналистиканың жампозы
Жас айырмамыз үш-ақ жыл дегенге сенбей отырмын. «Пайғамбар жасына жеткенімді жақын жандарым атап өткелі жатыр, соған арнайы шақырамын» дегенді сымсыз телефон арқылы жеткізгенде, шынымен солай ма, ара жасымыз үш-ақ жыл болғаны ма деп қайран қалдым...
Дидағаң еске түскенде...
Шерағаң «Қазақ әдебиеті» газетінде редактор кезінде кейбір мақалаларды Дидахметтің қолына беріп: «Дидаш, мына мақала маған ұнады. Бірақ тақырыбы мәнін ашпай тұр. Оқып шығып, тақырыбын қойшы», – дейді екен. Дидағаң жаңа тақырып қойып, апарып бермей ме, сонда Шерағаң: «Әп, бәрекелді! Міне, тақырып! Журналистің бәрі сендей тақырыпқа тапқыр болса, шіркін!», – деп ризашылығын білдіріп, жаңа санды талқылау кезінде оны басқаларға үлгі тұтқан.
Алаштан ән оздырған айбоз еді...
Жәкеңнің әндерінің ішіндегі «Бабаларым» атты әні басқасынан жөні бөлек деп ойлаймын. Сөзін өзі жазып, орындаған бұл әнді сал-серілердің ізімен дәстүрді жалғастыра жазылған ән ретінде бөліп қарауға әбден болады. Сондай-ақ бұл ән мазмұны мен тақырыбы жағынан ешбір әнге ұқсамайды. Жәнібекке дейінгі біз білетін халық композиторлары мен халық әндерінде дәл осындай мазмұнда жазылған ән жоқ.
Қоңыр Мандокидің мұрасы
Бүкіл саналы ғұмырын мажар халқы мен күллі түркі халықтарының бірлігі мен бауырластығы жолында бағыштаған біртуар тұлға, белгілі түрколог, тегі қыпшақ мажар ғалымы, филология ғылымының докторы, профессор Қоңыр Иштван Мандокидің туғанына 10 ақпанда 80 жыл толады.
Ұлт қызметіндегі ұл
Әдетте, жастар жағының үлесі басымдығына ішің жылиды. Сондай жастың бірі – Болатбек Төлепбергенмен екі мыңыншы жылдары таныстым.
Қазақ ғалымының өнертабысы World Summit Awards сыйлығының қысқа тізіміне енді
Қазақстандағы World Summit Awards сарапшысы Анатолий Кременчуцкий қысқа тізімге 60 елден 136 жоба енгізілгенін атап өтті.
Батыр қыздың ағасы
Қанат Мәметовтің Жәнібек ауданына қарасты Тау ауылында кіндік қаны тамғанын Ресей архивінен алған құжат нақтылай түсті.
ҚазҰУ-дағы салтанат
Семинарда әл-Фараби атындағы ҚазҰУ журналистика факультетінің аға оқытушысы Серік Жұмабекұлы «Túrkistan газетіне 30 жыл» тақырыбында баяндама жасады.
Мен TÚRKISTAN-ға қалай келдім...
...Тіпті, біраз басылымдар қаржы мәселесінен жабылып қалған жайттар да болды. Жарыққа шығып жатқан басылымдардың өзі жастар түгілі, кәнігі төселген журналистеріне қаламақы түгілі, айлықтарын әрең тауып беретін. Осындай қиын-қыстау кезеңнен Қалағаңның кемеңгер көргенділігі, білімділігі, тіпті мейірім шапағатының арқасында Túrkistan газеті өз биігінен төмендемеді.
Ғарифолла Құрманғалиев – фольклор жинаушы һәм жыршы
Халық артисі, композитор, жоғары тынысты тенор әнші, педагог Ғарифолла Құрманғалиевтың туғанына – биыл 115 жыл.
Жас мамандар қазақ есімдерінің мағынасы мен шығу тарихы қамтылған мобильді қосымша ойлап тапты
Жуырда Л.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің IT мамандары қазақ есімдерінің мағынасы мен шығу тарихын қамтитын мобильді қосымшаны қолданысқа енгізді.
Қалтайдың қалжыңдары
Túrkistan газетінің 30 жылдық мерекесіне орай осы басылымның негізін салған Қалтай Мұхамеджановтың бірнеше қалжыңдарын ұсынып отырмыз.
Газеттің 30 жылдығы – тұтас ұлттың тойы
Túrkistan газетінің 30 жылдығы мен үшін бір редакцияның төңірегінде тойлана салатын кішігірім шара емес, бұл – тұтас ұлттың тойы, елдің 30 жылдық шежіресі бедерленген биік белес!
Журналистикадағы тұсауымды кескен басылым
Túrkistan сүйікті басылымыма айналғаны соншалық, табан аудармай 14 жыл жұмыс істеппін. Жай журналистен жауапты хатшы, бас редактордың орынбасары қызметіне дейін көтеріліп, газет шығарудың ішкі асханасын меңгердім десем болады.
Менің Túrkistan-ым!
Түркістанға Тайқазан қалай келді, солай елдің құт-берекесі артты. Сол секілді руханият саласының Тайқазаны – өз Túrkistan-ым жасай берсін!
30 жылда үлкен медиа брендке айналды
Қазір де Túrkistan газеті өзінің әу бастағы миссиясынан айнымай, ұлттық, мемлекеттік бағытта еңбек етіп келеді. Ағылшынтілді журналистердің де қалыптасып келе жатқаны қуантады.
Мүмкіндіктер ашқан газет болды
Әр журналистің өзіндік аудиториясы болды. Túrkistan-ның оқырмандары өз журналисін іздеп келіп, мақалаға қатысты пікірін айтып отыратын. «Túrkistan-ның қыздары» деген ұғым да қалыптасып үлгерген.
Túrkistan дегенде...
Túrkistan мені жақсы адамдармен табыстырды. Марқұм Дидахмет ағамыздың өнегесін ұмытқан жоқпын. Шәмшидин ағайға қарыздармын. Есенгүл Кәпқызымен күні бүгінге дейін араласамыз, бірлескен жобалар жасаймыз. Ал Túrkistan табыстырған Гүлнар – менің ең жақын досым. Сондықтан да Túrkistan-ды ерекше жақсы көремін.
Журналистиканың тұтас буынын тәрбиелеген мектеп
Бүгінде 30 жасқа толған халықаралық Túrkistan газетінің елдің ішкі-сыртқы саясатын тең қамтып, сараптамалық журналистиканың жанрларын дамытуға үлес қосқаны, қазақ баспасөзінің сапасын көтергені – өз алдына бөлек айтуға, зерттеуге лайық тақырып.
Ұжымнан көп үлгі-өнеге алдым
Túrkistan-ның жарыққа шыққанына биыл 30 жыл емес, одан да көп уақыт өткен секілді. Расымен, газеттің атағы оның тарихын 30 жыл емес, одан да көп жылды қамтитын секілді әсер береді.
Қазақ журналистикасының көшін алға сүйрей берсін
Осыдан он жыл бұрын біз газеттің 20 жылдығын атап өткен едік. Енді бүгін орда бұзар отызға жетіпті.
«Тальгоны» қуған Túrkistan-ның хикаясы
Ақ тер-көк тер болып жеткенде, әлгі пойызымыз стансаға тоқтамай, бізге «қол бұлғап» кете барды. Жанұшырып, станса қызметкерлерінен сұрап жатырмыз. «Мұнысы не?» деп. Олар: «Бұл арнайы пойыз! Шуға да тоқтамайды. Тек Таразға жеткенде ғана бір аялдайды!» Игорь екеуміз бір-бірімізге қарадық та, ымсыз мәшинеге жүгірдік. Тағы да «қыз қуу»!
Turkistan газеті – түрік идеясының түпқазығы болып отырған басылым – Мереке Құлкенов
Ұлы қайраткер Мұстафа Шоқайдың «Тұтас Түркістан» идеясының атын өшірмей, бүгінге дейін жеткізді.
«Túrkistan» газеті нағыз халықтық басылымға айналды – Aида Балаева
Еліміздің ақпарат кеңістігінде өз орыны бар басылым еліміздің дамуы мен руханиятымыздың, мәдениет пен өнер, білім мен ғылымның жан-жақты өркендеуі жолында қызмет ете береді деген сенімдемін.
Túrkistan халықаралық апталығы – ұлт руханиятының үлкен олжасы – Ерлан Қошанов
Апталық алғашқы санынан бастап түбі бір түрік елдерінің жаһандық деңгейде ынтымақтастығына, береке-бірлігіне қызмет етіп келеді.
«Túrkistan»-ның қадірі қашанда жоғары – Мәулен Әшімбаев
«Túrkistan» газеті – қазақ баспасөзінің қабырғалы ордасы, ұлт руханиятын күзетіп отырған қадірлі шаңырақ. Азаттықтың алғашқы жылдарында ашылған халықаралық апталық қазіргі таңда алаш жұртына аты мәшһүр абыройлы БАҚ өкіліне айналды.
