Ділда УӘЛИБЕК
Turkystan.kz порталының тілшісі
Салық жүйесіне ашықтық керек
Қаржыгер, Ұлттық құрылтай мүшесі Расул Рысмамбетов енді әзірленетін Салық кодексінде мәселе жан-жақты ескерілуі керек деп есептейді. Экономист Сергей Доминин бұл бағытта жұмыс басталып кеткенін айтады. Ал бизнес-аналитик Мұрат Қастаевтың пікірінше, кәсіпкерлерді кінәлаудың қажеті жоқ. Сонымен қатар сарапшы кәсіпкерлер қандай жағдайда салықтан қашпайтынын, тіпті көбірек төлеуден де бас тартпайтынын, ол үшін қандай қадамдар жасалуы керек екені туралы ой бөлісті.
Қаржы ұлғайды, қарым ше?
Биыл 650 мың студент жасанды интеллект бойынша арнайы курстардан өтеді, ал екінші кезеңде 100 мың студент Стэнфорд жоғары білім беру мектебінің бас техникалық директоры Пол Киммен бірлесіп дайындалған курстарды оқиды.
Күмістің күні туды ма?
Тарихи тұрғыдан қарағанда, күміс алтынға қарағанда аса сенімді металл саналмаған. Құбылмалылығына, екі түрлі рөл атқаратынына, сонымен қатар белгілі бір оқиғаларға байланысты тіпті «кедейлердің алтыны» немесе «шайтан металы» аталып кеткен. Бұл атау оған әділ берілген десе де болады: күміс бір түнде байытып жіберуі де, банкрот қылуы да мүмкін.
Трамп Гренландияға көз тікті...
Климаттың өзгеруі Гренландияның экономикалық және саяси жағдайына да әсер етеді. Дегенмен басқа елдер одан пайда көріп қалуға ұмтылуы да таңғаларлық жайт емес. Мұздың еруі жаңа теңіз жолдарының ашылуына ықпал етіп, Солтүстік теңіз жолы мен Трансарктикалық бағытты одан әрі дамытады.
Ақылдың аламаны
Осы айда Қытай да жасанды интеллектті дамытуға 1 триллион юань (шамамен 138 миллиард АҚШ доллары) бөлетінін жариялады. Бұл шешім АҚШ-тың Stargate жобасына жауап ретінде қабылданды. Алайда Қытай жасанды интеллектке бұдан бұрын да ірі инвестициялар салып, 2016-2020 жылдар аралығындағы 30 миллиард доллар қаржы құйған.
Кедейлік шегі қай жерде?
Дүниежүзілік банктің мәліметіне сәйкес, Қазақстан кейінгі 20 жылда кедейлікті азайтуда айтарлықтай жетістіктерге қол жеткізген. 2006-2021 жылдар аралығында елдің экономикасы жылына орта есеппен 4,7 пайыздық тұрақты өсім көрсетіпті.
Қарақшы «қайырымдылық»
Жақсылық жасап жарысып, мұқтаж жандарға қол ұшын созып жүргендерге күмәнмен қараудың өзі адамдыққа сын сияқты көрінетіні бар. Бірақ кейінгі оқиғалар сене тұра сезіктену артық болмайтынын дәлелдеп отыр.
Субсидия сеп пе, бөгет пе?
Ауыл шаруашылығы саласын ілгерілетіп, өнім сапасын арттыруға, елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз етуге сеп болуы үшін төленетін мемлекет көмегі – субсидияны заңсыз иеленіп, басқа мақсатқа жұмсау тыйылар емес.
Жаңа Салық кодексі неге сыналды?
Таныстырылымнан кейін сарапшылар жаңа жобаның кемшін тұстары туралы айтып, пікір білдіре бастады. Олардың ойынша, Үкіметтің салық реформасына көзқарасы, керісінше кері кетіп барады және өзгерістер салық-бюджет жүйесінің мәселелерін шешпейді.
Цифрлық теңге жемқорлықты жеңе ме?
Цифрлық теңге былтыр, 15 қарашада іске қосылған болатын. Енді оны бюджет қаражатын жұмсауға пайдалануға байланысты сынақтан өткізу туралы шешім қабылданды.
Орнында жоқ оңалмайды
Мерзімсіз топқа өткізу мүмкіндігі болса да, неліктен кей азаматтарға тексерістен өтіп, мүгедектігін растау қажет?
Сақтансаң да, сақтамайды
Халық, ең алдымен сақтандыру аясында қажет көмекті уақытында ала алмайтынына алаңдаулы.
Ұлыбританияның 6 премьер-министрін "ауыстырған" мысық рекорд орнатты
Кир Стармердің өткен аптадағы сенімді жеңісінен кейін Ларри Даунинг-стрит тұрғындарына қызмет еткен барлық мысықтан асып түсті.
«Егінші дрондар» шаруаның екінші тынысын ашады
Егіншілікте дрон қолданудың негізгі артықшылығы қандай? Тиімді ме? Елімізде егін өнімділігін агродрон көмегімен арттыра аламыз ба? Дрондар қаншалықты қолжетімді? Басқа елдер оны қалай кәдеге жаратып жатыр?
Жасанды интеллектті заңға қалай бағындырамыз?
Жаңа саланы реттейтін жаңа заң қандай болуы керек? Жалпы, ЖИ реттеуге келе ме? Қандай қиындықтар болуы ықтимал? Реттеу ЖИ-дің дамуына кедергі келтіруі мүмкін бе? Қандай ұсыныстар бар?
Сан соғып қалмау үшін сақтық қажет
Ресми мәліметтерге сүйенсек, биылғы қаңтар-наурыз аралығында 4 ай ішінде елімізде 6,5 мыңнан астам интернет-алаяқтық тіркеліпті. Киберқылмыстан келген шығын 11 миллиард теңгеден асып жығылады.
Жаңа заң мердігерге меже бола ма?
2015 жылдан бері мемлекеттік сатып алуға байланысты заңға 30-дан астам өзгеріс енгізілген екен. Бұл жолғы енгізілмек өзгерістерден нәтиже қандай болмақ?
Құбылу, қақтығыс және қара алтын құны
Қара алтын нарығындағы кейінгі құбылыстар мен өзгерістерге қазіргі геосаяси жағдай мен АҚШ-тағы ахуал тікелей әсер етіп отыр. Жалпы, мұнай бағасындағы өзгерістерге жасалған болжамдар мен оған әсер етіп отырған негізгі факторларға шолу жасап өтсек.
Түркия, Германия құрамасында ойнаған Әли Бөкейхан: Қазақстанға ауысу – үлкен мәртебе
Әли Бөкейхан Қазақстан құрамасына ауысудағы басты мақсаты – елдегі регбидің өркендеуіне үлес қосу екенін айтады. Оны сөзінше, осының өзі – оған баға жетпес мотивация.
Озық ойлы ұлт болудың ең төте жолы – кітап оқу
Біздегі кітап шығару ісі ақырындап қарқын ала бастағанымен, қоғамның сұранысына толық жауап беруге қауқарлы деуге келмей тұр. Соның ішінде, шалғай елдімекендерге жаңадан шығып жатқан кітаптардың жетуі де үлкен мәселе болып отыр. Ал баспаның өз мәселесі де шаш етектен. Не десек те, осы айтылған мәселелерді шешетін үлкен бір қадам немесе бастама қажет-ақ.
Тапшылықтың бәрі жоқшылықтан емес
2023 жылдың қорытындысы бойынша Мемлекеттік бюджет тапшылығы 2,8 триллион теңгеге жетіп, 30 пайызға артқан. Ал Бірінші кредиттік бюро хабарлауынша, өткен жылы мемлекеттік бюджет шығыстары бір жыл ішінде төрттен бір есе өскен. Оны Қаржы министрлігінің деректері де растап отыр.
Сұлулықтың құны қанша?
Jusan analytics сарапшыларының жүргізген зерттеуіне сүйенсек, бүкіл әлемде сұлулық салондары бойынша ең танымал қызметтер – шаш күтімі, одан кейін тырнақ және тері күтімі екен. Елімізде де тура осындай үрдіс байқалады.
Кредит рейтингі және тұрақтылық
Жеке адам сияқты, әр елдің өз кредит рейтингі болады. Бұл – мемлекеттің қаржылық тұрғыдан сенімділігі мен қарызды қайтару қабілетін көрсететін индикатор. Ал кредит рейтингі халықтың күнделікті өміріне және жалпы елдің экономикалық әл-ауқатына қалай әсер етеді? «BBB–» деңгейі дегенді қалай түсінуге болады? Осы сұрақтарға жауап іздеп көрейік.
Қаражат қалтада кетпесін...
Тозған инфрақұрылым мәселесі өзекті екені анық. Әсіресе, шалғай жатқан ауылдар мен моноқалалардағы жағдай шынымен алаңдатады. Кейбір аудандардың инфрақұрылымы 100 пайыз тозған. Оларды, жаңартуға, күтіп ұстауға, қызметкерлердің жалақысын өсіруге де қаражат керек. Дегенмен тұтынушылардан түскен ақша нақты осы мақсатта жұмсала ма? Кім-көрінгеннің қалтасында кетпейтініне кім кепіл?
«Технофеодализм» тереземізді қағып тұр ма?
KPMG сарапшыларының 2022 жылғы бағалауына сүйенсек, онлайн коммерцияның дамуы бойынша Орталық Азиядағы көшбасшы – Қазақстан.
Алаяқтар алған несиені банк өтей ме?
Ақпарат алтыннан қымбат болған заманда жеке деректеріміз жеткілікті түрде қорғалмағаны зор қауіп екені сөзсіз.
