Америкалық Викторияның Тараздағы тағылымды ізі

Елдегі қайырымдылық ісімен айналысатындар Виктория Шарбонуды жақсы таниды. 2000 жылдары бір топ америкалық еріктілермен бірге алғаш рет Таразға келген ол онда жыл сайын келуді әдетке айнал­дырған. Бертін келе ондағы балалар үйінің тәрбие­лену­шілеріне көмек беру үшін қаражат жинап, артынша құрбысымен бірге «Қамқор Жүрек» қорының негізін қалаған. 2017 жылы «Алтын сапа» Президенттік сыйлы­ғын иеленген бұл қор – талай ана мен балаға бақыт сый­лаған ұйым. Өзін «Шарасыздық пен үміт арасында кө­пір құрастырушы команданың мүшесімін» деп та­ныс­тыратын Викторияға хабарласып, сұхбаттасқан едік.

– Алдымен сонау Вирджиния штатынан біздің Та­раз­ға қандай арман қуып келгенін білгіміз келеді.

– Негізі, мен – суретшімін. Өз қаламда шығармашылықпен ай­налыстым. Жұмыс барысында балалармен араласқанды ұна­татынмын. Сондай-ақ жануарларға да бүйрегім бұрып тұра­тын. Бұрынғы күйеуім мал дәрігері болып жұмыс істеді. Мен де ветеринар мектебінде еңбек еттім. Сондықтан болар, үйім­де бала мен жануар көп болғанын армандайтынмын. Мен – АҚШ-тың Вирджиния штатынанмын. Маған ол жерде тұр­ған ұнайды. Әсіресе, тауларына сүйсінетінмін. Бірақ біздің таулар Қазақстандағыдай аспанмен тірескен биік таулар емес. Қа­зақстанға келмес бұрын Ричмонд де­ген кедей ауданда тұр­мысы нашар балаларға кө­мектесумен айналыстым. Бір күні та­ныс­та­рымнан шетелдегі балаларға көмектесетін бір топ іріктеліп жатқанын естідім. Алға­шын­да олардың қайда баратынын білмедім.
Кейін олардың Қазақстанның Тараз қа­ла­сындағы балалар үйінің тәрбие­лену­ші­ле­рі­не көмектесуге баратынын естідім. Бас­тап­қыда бұл жаңалыққа онша қуана қоймадым. Өйт­кені мен өз қаламдағы балаларға кө­мек­тесуді басты мақсат еттім. Содан соң біраз адам­дардың Қазақстан туралы айтқанын құлағым шалды. Әрі әсем таулар, иен дала мен онда атқа шауып бара жатқандардың суре­тін көрдім. Оған қоса, Тараздағы балалар үйінде өсіп жатқан балалардың суреттерін көріп, жүрегім зырқ ете қалды. Сосын онда баруым керек екенін түсіндім. Құдай маған бір белгі бергендей болды. Десе де, сол кезде Қа­зақстанға бір-ақ рет барамын деп ой­ла­дым. Алайда «ондағы қаптаған баланың іші­нен бір балаға бауыр басып қалсам ше?» де­ген ой да маза бермеді. Кей кинода ерлі-зайыпты балалар үйіне барғанда бір баланы ұнатып қалып, соңынан асырап алғанын көрсетіп жатады ғой. Мен де сөйтермін деп қиялға ерік бердім. Негізі, мен Америкада туған екі баланы асырап алғанмын. Сондықтан бұл маған бейтаныс процесс емес. Сөйтіп, 2000 жылдың қыркүйек айының соңында бір топ еріктімен бірге Қазақстанға келдім. Тараздағы балалар үйіндегі 180-ге жуық баланың көңілін аулаймын деп бәріне бауыр басып қалдым. Дегенмен ондағы балалар үйінің жағдайы, ба­лалардың жарым көңілі жүрегіме батты. Сөй­тіп, оларға көмектесудің жолын із­дес­тіргім келді. Алайда қалай көмектесерімді білмей дал болдым. Дегенмен алғашқы жылы қалың сырт киім мен қысқы аяқ киім алып берген дұрыс шығар деп ойладым. Америкаға келген соң ақша жинап, оны Тараздағы та­нысыма салып жібердім. Ол балаларға қыс­қы киімдер сатып әперді. Осылайша, Қа­зақ­танға деген махаббатым бірте-бірте ояна бас­тады. Жыл сайын келетінді шығардым. Ерік­тілермен бірге келіп, он күнге жалға­са­тын лагерьде балаларға ағылшынша үйретіп жүрдім. Арасында балаларымды да алып кел­дім. Сосын 2009 жылы түбегейлі көшіп келу­ді ұйғардым.

– Қазір әлем жұртшылығы «аме­ри­ка­лық арманның» соңынан қуып, АҚШ-қа көшуді көздейді. Ал сіз ондағы жай­лы өмірді артқа тастап, Тараз қаласына қо­ныс аударасыз. «Бір-ақ рет барып қай­тамын» деген елге түбегейлі тұрақ­тауыңыз­ға не себеп болды?

– Біз бала кезден бір адам екінші адам­ның жағдайын толығымен өзгерте алады де­генді санамызға сіңіріп өстік. Егер әл­де­кім­нің қиын жағдайда жүргенін байқасаң, одан жалт бұрылып кетпеу керек екенін ес­тіп-өстік. Сондықтан мен де бұл қағиданы бә­рінен биік қойдым. Мен әлемнің барлық ба­ласына көмектесе алмаймын. Мен тіпті Та­­­раздағы барлық балаға қамқор бола ал­май­мын. Алайда, осында алғаш келгенде ба­ла­лардың мөлтілдеген көзін көрген кезде менің борышым – қолымнан келгеннің бәрін істеп, оларға жақсы өмір сүруге жағдай жа­сау екенін түсіндім. Құр қол отырмай, бір­деңе өзгерткім келді. Мен әлемді өзгерте ал­маспын, алайда бір адамның өмірін өзгер­туге шамам жетеді. Сөйтіп, осы идеяның же­те­гінде жүріп, жұмысымды жалғастыра бер­дім. Кейін құрбым Элизабет Турнок екеуі­міз «Қамқор жүрек» атты қор құруды жөн са­надық.

– Ал Қазақстанда тұрақтауыңыз ту­ра­лы шешімді Америкада қалған ба­ла­ла­рыңыз қалай қабылдады?

– Ұлым 14, қызым 12 жасқа толғанда олар­ды осында алып келгенмін. Кейін осын­да көшетінім туралы айтқанда қызым құп­та­ды, ал ұлым көшпейтінін айтты. Қазір еке­уі де АҚШ-та тұрады. Екеуі маған жылдар бойы қолдау көрсетіп келеді. Әрі Таразда өсіп-өнген Сәулені бауырындай көреді. Әл­бет­те, ара-тұра қиын екенін сеземін. Олар ме­нің Америкада көп уақыт болғанымды, не­мерелерімнің өскенін көргенімді қалайды. Де­­генмен осындағы жағдайды өз көзімен көр­ген олар мұндағы балаларға қолдау мен кө­мекке зәру екенін жете түсінеді. Мен олар­ға жылына бір, кейде екі рет барып келемін. Тіп­ті, жылына үш рет барған кезім де болды. Бас­қа кезде бейнеқоңырау арқылы сөйлесіп тұрамын.

– «Қамқор жүрек» қоры туралы бұ­рын­нан еститінмін. Қордың функциясы ба­лалар үйінікімен бірдей деп ойласам, қа­телесіппін. Қорды құрудағы басты мақ­сат – ата-анасы тастап кеткен бала­лар­ды қолдау ғана емес, керісінше олар­дың ата-анасымен жақындастыру ма, түсінуімше?

– Басты мақсат – қиын жағдайға тап бол­ған аналарды балаларынан ажыратпауға ты­рысу. Әлбетте, қамқорлық танытқан басқа жан­дардың асырап алғаны дұрыс-ақ, алайда ба­ла үшін дұрысы – туған ата-анасымен бір­ге өмір сүру. Егер олардың тек анасы ғана бол­са, анасының қасында болуы өте маңыз­ды. Көп ана баласын қаламағаннан емес, ша­расыз күйге түскеннен бас тартуға мәж­бүр болады. Көмек қолын созар ешкімі бол­ма­ғандықтан, балаларын балалар үйіне бер­геннен басқа амалы қалмайды. Осы­лай­ша, ана мен бала арасындағы қатынас бұ­зы­ла­ды. Ал біздің мақсатымыз – ана мен ба­ла­ның бірге болуына көмектесу. Бізден көмек сұ­рап келетіндердің көбінде құжат бол­май­ды. Ал кейбірінің қарызы бастан асады. Біз­дің әлеуметтік қызметкерлер олардың құ­жаттарын реттестіріп, қарыздарының пайыз­дық мөлшерлемесін азайтуға көмек­те­седі. Алайда біз ешбірінің қарызын жауып бер­мейміз. Бұл дүниеде тегін ештеңе жоқ. Біз олар­дың жұмысқа тұрып, өз қарызын өзі жауып, тапқан нәпақасын дұрыс жұмсай білу­ді үйретеміз. Одан бөлек, белгілі бір ма­ман­дықты меңгеруге мүмкіндік жасаймыз. Ба­лалар үйінде тәрбиеленген балалар көп жағ­дайда қалай жұмыс істеу керек екенін біл­мейді. Олар басшымен арадағы қаты­нас­тың қандай болу керек екенінен де бейхабар. Сон­дықтан жұмыс мәдениетін үйренсін де­ген мақсатпен олардың жұмысқа тұруын қат­ты қадағалаймыз. Біз мұндағы көп ананы олар­дың балалар үйінде тәрбиеленген кезі­нен бері танимыз. Өкініштісі сол, балалар үйі­нен қанат қаққан 15-16 жастағы қыздар ер­те жастан аяғы ауыр болып қалады. Олар көп нәрсеге бейімделмегендіктен, көп ше­шім­ді байыбына бармай қабылдайды. Олар от­басы аясында өспегендіктен, отбасы мәде­ние­тінің не екенін білмейді. Сондықтан бай­­­салдық танытып, оларды көп нәрсеге үй­ретуіміз керек болады. 
Одан бөлек, біздің қызметкерлер олар­дың балаларының білімін байытатын бағ­дар­лама жасақтап, бізде өткізген уақытын тиім­ді қылуға барын салады. Алдымызға тіп­ті 4-сынып оқыса да, әріп танымайтын ба­лалар келді. Аз уақыт ішінде оларға көп нәр­сені үйреттік. Айтпақшы, біздегі тағы бір мақ­сат – балаларды үш тілде: қазақ, орыс жә­не ағылшын тілде еркін сөйлету. Кейбір ана­лар денсаулығында кінәрат бар бала­ла­рын ертіп әкеледі. Олардың Қазақстанда ем-дом алуына көмектесеміз. Арасында үш қыз­ды Америкаға апарып емдетіп келдік. Бәрі тегін өтті. Мұндайда арамызда көмегін ая­нып қалмайтындар жетерлік. Соңғы бар­ған қызымыз Пенсильяванияда тұратын қа­зақтардың үйіне тоқтап, қажет ем-домын алып қайтты. 

– Балалармен көбіне ағылшын­ша сөй­лесетініңізді байқадым.

– Меніңше, менің балаларға берер басты сый­лығым да осы. Мен секілді ана тілі ағыл­шын саналатын адам­нан үйренері көп деп ой­лаймын. Мен олармен ағылшынша сөй­ле­се­мін. Ара-тұра қазақша, орысша да сөй­лей­мін. Алайда қызметкерлер мен ба­лаларға ме­нің ағылшынша сөйлеге­нім әлдеқайда тиім­дірек деп ойлаймын. Бізде онсыз да Аме­рикадан келген мықты ма­ман ағыл­шын­нан сабақ береді. Оның мұн­да жұмыс істеп жат­қанына бір жыл бол­ды. Ол да мен секілді нэ­тив спикер болған­дықтан, оқушылардың ағылшын тілін дұрыс үйренуге ықпалы зор деп білемін. Баланың ағылшыншасы жоғары дең­гейде болса, оның үлгерімі бірте-бірте түзелетіні анық. Кейін ол ағылшынды өзін ақы­мақ санайтын сы­ныптастарынан жетік біле­тінін түсініп, өзінің ақылды екенін түсі­ніп, рухтана түседі. Сондықтан ағылшын ті­лін тыңдап-өссе, еркін сөйлесе, болашақта көп есік ашылатыны сөзсіз.

– Сіз балаларға ағылшынша үйретсе­ңіз, олар сізге қазақша сөйлеуді үйретіп­ті.

– Иә. Біле білсеңіз, бала деген – өте са­быр­­­лы мұғалім. Олар «Жоқ, апа. Бұл – дұрыс емес» деп айтуға ұялмайды. Үлкендер бетіңе бірдеңе айтуға ұялуы мүмкін, алайда балалар он­дайға қарамайды. Мысалы, мен қазақша бір сөзді он рет қайталап, он ретінде де дұ­рыс айта алмасам, олар менің дұрыс ай­туым­­ды тосып тұрады. Сосын он бірінші рет­те дұ­­рыс айтсам, «Жарайсың, апа!» деп мені жел­піндіріп қояды.

– Сізді Виктория апа дей ме сонда?

– Иә. Кей аймақта көпшілік әп­кесін апа дей­ді. Ал Оңтүстік Қазақстанда әже де­генді кө­бі апа деп айтады. Сондықтан олар мені әже­сіндей көріп, апа дейді.

– Білуімізше, Америкаға ем-дом­ға апар­­ған, екі ба­лаңыз бауы­рын­дай жақ­сы кө­ретін Сәу­лені асырап алғы­ңыз ке­ле­ді екен.

– Иә, асырап алғым келеді. Бірақ бұл – оңай шаруа емес. Алайда менің оны жақсы кө­­­ретінімді дәлелдеу үшін маған бір жапы­рақ қағаздың қажеті жоқ. Мен оны еш құ­жат­сыз-ақ қатты жақ­сы көремін. Алда­ғы уа­­қытта оның өмірі сапалы, болашағы жар­­қын болып жат­са, мен үшін бұдан артық ба­­қыт жоқ. Мен оны­мен балалар үйінде та­ныс­­тым. Ол – туғаннан көп ауруға шалдық­қан ерекше жан. Америкаға барғанда бір ая­­ғына ампутация жасап, протез киюге мәж­­бүр болды. Алайда қиындықтан қай­мық­­қан ол жоқ. Атқа мінеді, велосипед те­беді. Таэк­вондо, суға жүзумен айналысады. Қазір Аме­­рикада білім алып жүр. Арманы асқақ. Мақ­­саты айқын.

– Әлеуметтік желідегі жеке парақ­шаңыз­дағы суреттерге қарап, басқа-бас­қа Таразға деген махаббатыңыз ерек еке­нін байқадым. Бұл қала мұндағы сіз бауыр басқан балалардан бөлек, не­сі­мен сізге тартымды?

– Ең алдымен қазақтардың өте қонақжай еке­нін атап өткім келеді. Олардың біреуді жа­қын танымаса да, үйіне шақырып, бар тық­қанын алдына тосып, асты-үстіне тү­се­тінін талай рет көрдім. Көшеде әлдебіреудің кө­мек сұрап тұрғанын көрсе, тоқтай қалып, кө­мектесетінін де байқадым. Жалпы, әр елде пи­ғылы жаман адамдар кездеседі ғой. Алай­да ел тұрғындарының көзінен көбіне мейі­рім­ділік пен жылулықты байқайсың. Бірде Ал­матыға пойызбен кетіп бара жатқан едім. Ме­німен бір вагонда отырғандар «Алматыда бара­тын жерің бар ма?», «Қайда тоқтайсың?», «Се­ні анық достарың күтіп ала ма?» деп уайым­дап, үйлеріне ертіп апармақ болды. Та­ғы бір айта кетерлігі, қазақ – өнерлі халық. Әу демейтін қазақ жоқ. Расында, олар тойда болсын, көкке шыққанда болсын, әнді кере­мет орындайды, бидің «түбін» түсіреді. Қо­лө­нер жасау, сурет салудың да шебері болып ал­ған. Америкада Қазақстандағыдай көп су­рет­ші бар деп айта алмаймын. Ал Таразға де­ген ерекше сүйіспеншілігімді сөз етер бол­сам, маған бұрыннан шағын қалалар ұнайды. Ме­н­іңше, Тараз – Қазақстандағы ерекше қа­­лалардың бірі. Тараз – 2000 жылдық тари­хы бар көне қала. Кезінде Тараздың әлемнің Нью-Йоркі болғанын бәрі біледі. Мұнда ке­зінде көпшілік әлемнің тауарларын алып кел­­ген. Саясат, дін және ғылыми бастамалар, әлем үшін маңызды дүниелердің бастауы осын­да басталған. Әлем қызығатын орын бол­ған. Қазірдің өзінде айналаға зер салып қарасаңыз, көп тарихи деректі табуға бо­ла­ды. Мен балалармен тарихи орындарды ара­­­лағанды ұнатамын. Әрі шеттен келген қонақтарды бірден қаланың көрікті жеріне апаруға асығып тұрамын. Әсіресе, әлем бойын­ша ең ірі табиғи қорықтардың бірі сана­латын Ақсу-Жабағылыда серуендегенді ұна­тамын. Сөз жоқ, Алматыда да көздің жауын алатын орындар жетерлік. Мен бірне­ше рет балаларды Алматыға қыдыртып апар­ғанмын. Дегенмен Тараз, Шымкент, Ақсу-Жабағылы секілді бізге жақын орындар да көрген адамды бейжай қалдырмайтыны анық. Әлбетте, кей тұста қиынға соғатыны рас. Алматы мен Астанада бар дүниені Тараз­дан таба алмай жатамыз. Алайда Тараз – үлкен ауыл іспетті. Бәрі бір-бірін таниды. Бір-біріне қамқор болуға асық. Өткенде біз­дің бір қызметкеріміз таксиде өз теле­фо­нын ұмыт қалдырса керек. Көп ұзамай такси жүр­гізуші әлгі телефонды қызметкерімізге әкеліп берді. Көп жағдайда мұндай жайттың соңы басқаша аяқталатынын жақсы білесіз. Ал бізде ондай емес. Содан соң мұнда көлік саны аз, ауа ластанбайды. Айнала жасыл же­лекке толы. Биыл ғана қыс қаһарына мі­ніп тұр. Әдетте, мұнда ондай суық болмай­тын. Сондықтан бұл жерді бәзбіреулер айт­қан­дай адам тұрмайтын қала деп есеп­темей­мін. Көпшілік қолда барда алтынның қадірін түсінеді деп ойламаймын. Жалпы, мен қа­ла­ның кемшін тұсына мән беріп қарамаймын. Маған маңыздысы – біз көмектескен жан­дар­дың жақсы жаққа өзгеруі. Шарасыз күйге түсірген шырғалаң шақта алдыңа келген жан­ның уақыт өте келе жағдайы жақсарып, ақы­рында өзімен қоса ұмыт бола бастаған ба­ласын алға сүйреп, арманы үшін күрес­ке­нін көргеннен артық бақыт жоқ! Арамызда біз­дің бұл қордан ақша таппасақ, не үшін құр­ғанымызды түсінбейтіндер бар. Өмірде ақ­шадан да маңызды нәрсе бар екенін түсін­бей­тіндер таяз ойлайды. Біз бұл жерден еш­­­қандай да ақша таппаймыз. Керісінше, тап­қан әр тиынымызға дейін осында жұм­сай­мыз. Мен 62 жастамын. Құдай қуат берсе, енді 20 жылдай өмір сүрермін. Шындыққа тура қарау керек, менің уақытым өтіп жатыр. Мен дұрыс тамақтанамын, спортпен шұ­ғыл­данамын. Өз бабымда жүруге тырысамын. Бір­ақ бізде оқитын балалар күн санап өсіп жа­тыр. Мұндайда маған не істеу керек деп ой­лайсыз? Маған гауһартастан жасалған әше­кей, қымбат көліктің керегі шамалы. Бренд киімге де қызықпаймын. Маған бәрі­нен бұрын балалардың білім алғаны, адам болғаны қызық. Маған аяғынан тік тұрып келе жатқан аналардың ендігі өмірі мән мен мағынаға толы өткені қызық. 

– Алдағы жоспар қандай?

– Алдағы жоспар – осы бағыттан таймау, же­тіле түсу. Бізге кеңею керек. Аналар мен ба­лалар саны көп болғандықтан, көп адамды қабылдай алмаймыз. Одан бөлек, жержаңғақ майын өндіру ісін қолға алмақпыз. Одан бө­лек, маш өсіретін жылыжайдың құрылы­сын жоспарлаудамыз. Діттегеніміз жүзеге асса, көп ана алысқа бармай-ақ өзімізде жұ­­мысқа тұра алатын еді. 

– Сұрайын деп ұмытып барамын. Сіз жиыр­ма жыл бұрын қазақ балаларын асы­рап алған америкалықтардың біра­зы­мен дос екеніңізді байқадым. Кейінгі кез­де Қазақстанға келіп, туған ата-ана­сын шарқ ұрып іздеп жүргендер қатары кө­бейгенін білеміз. Алайда көпшілігі олар ойлағандай бола бермейтінін сіз жақ­сы білеміз. Біз сұхбат алған Пол (қа­зақша есімі – Сардар) мұхит асып, Тараз­ға келсе де, туған-туыстарын таба ал­май, салы суға кетіп қайтқан еді.

– Мәселе сонда. Асырап алу – жақсы нәр­се. Алайда мұның соңы әркез жақсы бола бер­мейді. Баланы кішкентай кезінде асырап, мейірімді үйіп-төксеңіз де, ерте ме, кеш пе, ол бәрібір бірдеңе жетіспейтінін сезеді. Мен қы­зымды алты апта, ал ұлымды үш айлық ке­зінде асырап алдым. Менің оларды қатты жақ­­сы көретінімді бәрі беске біледі. Бізде Аме­­рикада бәрі ашық айтады. Сол секілді мен де оларға бала кезінен барлық шын­дық­ты жа­сыр­май айтатынмын. Түптің түбінде олар әл­дене жетіспейтінін үнемі сезетін. Кімге ұқ­сайтынын білгісі келетін. Соңында қызым ДНҚ жасатып, өз туған әке-шешесін тауып алды. Бауырлары бар екенін білді. Айта к­етерлігі, ол бауырларының бірде-біреуі жо­ғары білім ала алмаған. Ал ол уни­вер­ситетте білімін жетілдірген. Сол кезде ол «Сен мен үшін сонша күрестің. Маған қатты кө­мек­тес­тің» деп айтқаны бар. «Саған көмек­тес­кен мен емес, өзіңсің. Себебі сенің рухың мық­ты» деп жұбатқаным бар. Ал ұлым болса, туған ата-анасын іздегісі келмейді. «Маған ешкімді іздеудің керегі жоқ. Сен барсың. Әкем бар. Бауырым бар. Сол жетеді» дейді. Сон­дықтан туған ата-анасын іздегендер мұ­ның соңы ер­тегідей хэппи эндпен аяқталады деп ой­ла­мау керек. Мен Қазақстанға туған ата-ана­сын үш рет іздеп келіп, үш ретінде де ана­сы кездесуден бас тартқан балаларды та­нимын. Ол баланың қандай күйде қайтқа­нын көр­сеңіз. Ал кейбіреуінің өмірі басқаша өрбиді. Ту­ған ата-анасымен қауышып, мәң­гі­ге ұмыт­пастай әсер алып қайтады. Мұндай іс­те әділ, ашық болмасаң, болмайды. Жасыру­ға, әлде­біреу­дің көңілімен ойнауға әсте болмайды. Әрі мен танитын, қазақ балаларды асырап ал­ған америкалықтардың барлығы оларды кіш­кентай күнінен Қазақстан тура­лы тек жа­ғымды пікір қалыптастыруға үй­ре­теді. Сон­дықтан олар өсе келе тамырын та­бу үшін ту­ған-туыстарын іздестіруге бел буа­ды.

– Әлеуметтік желідегі бір топта аме­ри­калық бір әйелдің мектептегі бір кеш­ке кию үшін қазақша көйлек іздеп, сұ­рау салғанын көріп қалдым. Әрі сіз де олар­ға киім табуға көмектеседі екенсіз.

– Иә. Біз осындағы киім тігетін бөлме­міз­де көп киім тігіп, қазақтарды асырап ал­ған америкалықтарға салып жібергенбіз. Бір жазда Таразда туған, америкалықтар асы­рап алған Лукасқа шапан апарып бердім. Ол түлектер альбомына қазақтың ұлттық киі­мін киіп түскісі келген екен. Сондықтан ана­сы ме­нен шапан тауып әкелуді өтінген еді. Мен олар­ды бұрыннан танимын. Жақын дос­тар­мыз. Олар расымен Лукастың өзінің қай­дан шық­қанын біліп, ата-бабасын мақ­тан тұт­қанын қалайды. 

– Ойлағаныңыз іске ассын!
 Әңгімеңіз­ге рахмет!

Сұхбаттасқан
Әлия ТІЛЕУЖАНҚЫЗЫ