«Жарқ еткен алмастың жүзіндей» дейтін әдемі бір теңеу бар. Таңдандыратын, риза қылатын, еріксіз назар аудартатын алабөтен құбылыс осылай суреттеледі. Тағы бір анық: адамның өзгелерге ұқсамайтын болмыс қасиетін көрсететін өлшемді де осы сөз тіркесімен әспеттеп жатамыз. Шыны сол, Серікқали – жүрегі гармония мен үйлесімділікке толы жігіт. Оның шығармашылығы оқушысын өзіне ерекше тартып тұратыны – осы гармонияны жүрекке қондырып тұрған көңіл гравитациясы атты құдіретті күштің қонақтай алғаны.
Журналист-публицист Серікқали Мұқашевтің шығармашылық жолына назар аударсам, ілкі сәтте осындай ойға қалатыным рас. Қалам ұстаған ағайын баспасөз айдынында өзінше із тастап, өзіндік қолтаңбасын қалдырып, оқырманның көзайымына айналып жатады. Халық өзін танымаса да сөзін таниды. Есімін ұмытпай, сөзін жаттап, сырттай қанық болып жүреді. Біреуі тасқын судай екпінді, біреуі есіліп аққан Есілдің өзеніндей болып салмақпен келетін шығармашылық қауым өкілдерінің қалайда халықтың тамыр соғысын тап басатын шолғыншыдай атқа қонатыны – ақиқат іс. Солардың ішінде Серікқали бауырымның сонау «Өркен-Горизонт» – студенттер газетінде жиі жарияланатын өткір мақала-зерттеулері әлі есімде. Бүгін олармен тағы да қауышып, таң-тамаша болып отырмын. Баяғы социализм заманында Борис Полевойдың «Журналист – это писатель, который не выпускает книги» деген сөзі жоққа шығарылған мына заманда өзің шығармашылығына қанық қаламгердің публицистикасымен кітап болып шыққанында тағы бір мәрте қауышудың өзі – ғажап құбылыс.
Серікқали Мұқашев – сол шабыттың үркек көгін қамшылаған ортада мүлде басқаша жолды таңдаған қаламгер. Ол Абайша айтқанда, «жүрек – теңіз, қызықтың бәрі асыл тас» деп, тіршілікте кездесетін астарлы, көмескілеу тұстарға, басқа біреу мән бере бермейтін құпиясы мол түйткілдерге тура шауып, қиядан қызыл көрген түлкідей өзінің журналистік бастауында бұрын-соңды ел жазбаған тың тақырыптарға шүйліге келді. «Жарқ еткен алмастың жүзіндей» деп отырғанымыз сол. Оның тоқсаныншы жылдары жазған дүниелері осы сөзімізге дәлел.
Негізі, Серікқали шығармаларындағы кез келген тақырып әлеуметтік жүкті қара нардай көтеретін соқталы дүниелер екенін айтпай кетсек – арымызға сын. Әділетсіздік пен парықсыздыққа деген туындыгер қарсылығы адами ішкі жан дүниесімен арпалыса астасып көрініс береді. Кез келген шығармасында. Тағы бір назар аударарлығы – оның кестелі көркем тілмен, халықтық болмыс бояуымен әрлеген сөйлемдері жаңағы әлеуметтік жүктің ауқымын, танымдық мұратын одан сайын ұлғайта түсетіні де жүректі дір еткізіп өтетіні тағы бар.
Қаламы жүйрік журналистің төменнен салсаң төске озған, қыраттан салсаң қияға өрлеген шалымдылығын, күмбез көктің, қараңғы тұңғиықтың жымыңдаған «шамдарын» санаған жұлдызшыдай алғырлығын айтпай тағы отыра алмайсың.
Талай басылымда белсенді автор болған қаламгердің қалам қуаты қандай екенін осыдан-ақ пайымдай беріңіз. Әр газет-журналдың өзіндік бағыт-бағдары, көтеретін тақырыптары болады. Серікқали соған сай материалдар жазып отырған. Және олар жай ғана қара сөздің, арзан ойдың желісімен туындаған дүниелер емес, әбден қайнауына жеткізіліп, көпшілігіміз біле бермейтін соны деректермен байытылып, тіл құнарымен суырылып жазылған мақалалар екені айқын. Журналистің энциклопедиялық білімділігі болмаса әр салада, әр бағытта мұндай қызықты материалдар жазылар ма еді?! Әй, қайдам?!
Өмір шіркін шапқан аттай зуылдап алға жылжып барады. Кешегі оқырманның көзайымына айналып, қызықтыра қалам сілтейтін жалындаған жас журналист Серікқали бұл күндері сақа қаламгерге айналған, қазақ журналистикасының қара нарындай қажырлы, байсалды, толымды дүниелері елең еткізеді. Тәуелсіздіктің жемісін, халқымыздың жеңісін паш ететін, еліміздің әлем өркениетінің керуеніндегі орнын, мерейі өскен қазақтың шаттығы мен қуанышын баяндайтын салиқалы еңбектер жаза бастады. Қолыңыздағы кітапқа үңілсеңіз, Серікқалидің ендігі мақсат-мұратын жазбай танисыз. Ол – Қазақстанның әр қадамын, әр биігін, әр белесін жүрегінен өткізіп, зерделі ойдың тұнығымен әрлендіріп, адамдарға, әсіресе, жастардың бойына Отанымызды, туған жерді қастерлеу, аялау сезімдерін сіңіретін соны еңбектерін ұсыну. Мен осылай түсіндім. Бұған қалам ұстаған ағайындар да, оқырмандар да қапысыз сенетіні сөзсіз. Өйткені Серікқалидің кеудесінде жанартаудай бұғып жатқан кесек-кесек айтылмаған соны ойлардың алғышартындай көрінген осы кітап менің Серікқали шығармашылығына деген үкілі үмітімді үрлей түсті.
Шархан ҚАЗЫҒҰЛ
