Қалыптасқан жағдайды айқын көрсететін мысалдардың бірі – шетелдік маркетплейстер.
Шетелдік маркетплейстер отандық өндірушілерге залал келтіріп жатыр. Бұл туралы экономистер жиі дабыл қағады. Экономист Сапарбай Жобаев жуырда арнайы мәселе көтерген болатын.
Оның айтуынша, импортты реттеу әрдайым бюджет кірісінің маңызды арналарының бірі. Бұл сектор бюджеттің толығуына ғана емес, отандық өндірушілердің мүдделерін қорғау тұрғысынан да айтарлықтай маңызға ие.
Қалыптасқан жағдайды айқын көрсететін мысалдардың бірі – шетелдік маркетплейстер. Олар, өзге артықшылықтарымен қатар, 200 еуроға дейінгі бағасы бар сәлемдемелерді кедендік баж салығынсыз әкелу құқығын пайдаланады. 2023 жылы шетелдік маркетплейстер Қазақстанға жалпы құны 505 млрд теңге болатын тауар жеткізген, алайда бюджетке небәрі 24 млрд теңге ғана салық төлеген, бұл айналымның 4,8 пайызын ғана құрайды.
Сапарбай Жобаев Қазақстанда жұмыс істейтін кез келген шетелдік маркетплейс міндетті түрде бәрімен тең түрде салық төлеуі керек деп есептейді.
– Әрине, біз ең алдымен, өзіміздің отан-дық кәсіпкерлерді қорғауымыз керек. Кез келген нәрсені сатып алған кезде салықтың төленетіні белгілі. Мысалы, қазір қарапайым дүкенге барып бір нәрсе сатып алсаң, оған қосылған қосымша құн салығын төлейсің. Маркетплейстер де солай болу керек. Басында бәрі еркін болды. Енді жөнге салған дұрыс. Қазір билік блогерлерді, әншілерді жөнге салып жатыр ғой. Шетелдік маркетплейстер де шет қалмауы тиіс, – дейді Сапарбай Жобаев.
Ол Temu, Amazon және AliExpress-терге қосымша құн салығын салуды ұсынған болатын.
Айтпақшы, өзбек билігі отандық өнеркәсіпті қорғау үшін Temu-ға ресми шектеу қоятынын мәлімдеді.
