Жаңа зерттеу нәтижелері бойынша, жалбыз қосылған шай ішудің есте сақтау мен зейінге оң әсері бар. Human Psychopharmacology: Clinical and Experimental журналында жарияланған бұл зерттеу жалбыздың когнитивтік қабілеттерді, әсіресе зейін мен жедел жадты жақсартатынын дәлелдейді, деп хабарлайды turkystan.kz.
Зерттеу барысында орташа мөлшерде жалбыз қосылған шай ішкен адамдардың когнитивтік көрсеткіштері плацебо қабылдағандарға қарағанда айтарлықтай жоғары болған. Сонымен қатар, мидың назар мен жұмыс жадын басқаратын префронтальды қыртыс бөлігінде қан айналымының артқаны байқалған. Алайда зерттеушілер бұл қан айналымының артуы когнитивтік жақсартуды толық түсіндіре алмайтынын атап өтті. Бұл басқа биологиялық механизмдердің әсер етуі мүмкін екенін көрсетеді.
Ұлыбританиядағы Нортумбрия университетінің магистранты Лука Нетцлер жүргізген зерттеуге 25 дені сау ересек адам қатысты. Қатысушылар екі топқа бөлінді: біреулері жалбыз қосылған шай ішсе, екінші топ жылы су ішті (онда жалбыз сығындысы бар деп айтылғанымен, шын мәнінде бұл плацебо болған).
Зерттелушілер арнайы когнитивтік тапсырмалар орындады. Олардың арасында есте сақтау, зейін, визуалды қабылдау және жұмыс жадын бағалайтын тапсырмалар болды. Мысалы, бұрын көрсетілген суреттерді еске түсіру, үштік сандарды шегеру, сөздерді есте сақтау және визуалды бағытты анықтау сияқты тесттер қолданылды.
Жалбыз қосылған шай ішкен топтың когнитивтік нәтижелері жоғары болды. Ең айқын жетістіктер зейін мен жедел жад тапсырмаларында байқалды. Сонымен қатар, мидың префронтальды аймағында қан ағымы артқаны анықталды. Бірақ, авторлар бұл қан ағымының жоғарылауы когнитивтік артықшылықтарды тікелей түсіндіре алмайтынын мойындап отыр.
Зерттеу авторларының бірі, доцент Брайан Ловелл:
"Жалбыздың когнитивтік артықшылықтары бұрыннан белгілі, алайда бұл артықшылықтардың нақты биологиялық механизмдері әлі де жеткіліксіз зерттелген. Біз бұл жұмыста сол механизмдердің бірі – мидың қан айналымын зерттеуге тырыстық", – дейді.
Алайда зерттеу шектеулері де бар. Қатысушылар саны аз болған және тек қысқа мерзімді әсерлер зерттелген. Сонымен қатар, қатысушылардың тамақтану режимі, кофеин тұтынуы немесе физикалық белсенділігі сияқты факторлар бақылауға алынбаған.
Ғалымдар жалбыз қосылған шайдың әсерін тереңірек зерттеу үшін, нейротрансмиттерлердің, яғни мидағы химиялық байланыс заттарының өзгерісін тексеру керек екенін айтады. Сонымен қатар, жалбыз құрамындағы басқа да белсенді заттар когнитивтік әсерге ықпал етуі мүмкін.
Осылайша, жалбыз қосылған шай тек сергітіп қана қоймай, ми белсенділігін де арттыруы мүмкін. Зерттеу нәтижелері бұл табиғи өнімнің әлеуетін ашып көрсетті. Дегенмен, оның нақты тиімділігін дәлелдеу үшін ауқымды әрі ұзақ мерзімді зерттеулер қажет.
