Фаст фуд депрессия ықтималдығын 4%-ға арттыратыны анықталды
Фаст фудтың депрессиямен байланысы зерттелді. АҚШ-тың Ұлттық денсаулық пен тамақтану зерттеу (NHANES) деректерін талдау нәтижесінде әр апта сайын қосымша бір фаст фуд тұтыну депрессия ықтималдығын 4%-ға арттыратыны анықталды.
Фаст фуд – тез дайындалатын тағамдар. Олар мейрамханаларда, жүргізушілерге қызмет көрсету орындарында немесе өзімен бірге алып кетуге арналған дәмханаларда сатылады, яғни уақытты үнемдеуге арналған. Фаст фудтың ең танымал түрлері – бургер, фри картобы, пицца, қуырылған тауық және сэндвичтер. Бұл тағамдар әдетте жоғары калориялы, зиянды майлар, қант және тұзға бай, олар артық калориялар тұтынуға және салмақтың артуына себеп болуы мүмкін.
Жылдам тамақ көптеген мәдениеттерде кең таралған, бұл урбанизация, қарбалас өмір сүру стилі, қолжетімділік пен дәмнің үйлесімімен түсіндіріледі. Жылдам тамаққа қарсы пікірлер оның семіздік пен денсаулық мәселелерін тудыруы мүмкін екенін көрсетсе, жақтаушылары оның қолжетімділігі мен арзандығына баса назар аударады. Көптеген зерттеулер жылдам тамаққа негізделген диеталардың семіздікке деген ықтималдығын арттыратынын көрсетті. Сондай-ақ, жылдам тамақ дүкендеріне жақын жерде тұратын балалардың жемістер мен көкөністерді азырақ тұтынып, артық салмақты болатыны анықталған.
Зерттеу авторы Арман Шафие және оның әріптестері жылдам тамақ, семіздік және депрессия арасындағы байланысты одан әрі зерттеуге қызығушылық танытты. Олар семіздік жылдам тамақ тұтыну мен депрессия арасындағы байланысты аралық байланыстыруы мүмкін деген гипотеза ұсынды. Яғни, жылдам тамақ тұтыну семіздікке әкеліп, кейіннен депрессияны тудыруы мүмкін.
Зерттеушілер NHANES деректерін талдады, бұл деректер АҚШ-тағы ересектер мен балалардың денсаулығы мен тамақтану жағдайын бағалау мақсатында өткізілетін ұлттық зерттеу бағдарламасы. Деректер 17 460 NHANES қатысушысына қатысты талданды, олардың орташа жасы 48 жаста болды. Олардың 15 960-ы әйелдер болды. Депрессия деңгейі 9 сұрақтан тұратын сауалнама арқылы анықталса, тамақтану туралы ақпарат қатысушыларға апта сайын қанша жылдам тамақ немесе пицца тағамын тұтынатыны сұралды. Нәтижелер бойынша, қатысқан әйелдердің 11%-ы және ерлердің 7%-ы депрессия белгілерін көрсетті. Жоғары білім алған адамдардың депрессиямен кездесуге ықтималдығы аз болды. Күніне екіден көп жылдам тамақ тұтынатын қатысушылардың депрессия ықтималдығы екіден аз тұтынатындарға қарағанда 24%-ға жоғары болды.
Қосымша талдаулар көрсеткендей, жылдам тамақ тұтыну мен депрессия арасындағы байланыс негізінен семіздіктен тәуелсіз болып шықты, бірақ семіздік орташа және ауыр семіздігі бар адамдарда бұл байланыстың күшеюіне әсер етті. Статистикалық талдау нәтижелері жылдам тамақ тұтыну мен депрессия арасындағы байланыстың аралық себептерін дәлелдеді.
"Жылдам тамақ тұтыну мен депрессия арасындағы байланыс анық және семіздіктің аралық әсерінің аз болуы психикалық денсаулықты нығайту бойынша кешенді тәсілдердің қажеттілігін көрсетеді. Қоғамдық денсаулық сақтау стратегиялары тек салмақты бақылау ғана емес, сонымен қатар сау тамақтануды насихаттауды, тамақтануымыздың психикалық денсаулығымызға үлкен әсер ететінін түсінуі тиіс", - деп қорытындылады зерттеу авторлары.
Бұл зерттеу тамақтану мен психикалық денсаулық арасындағы байланысты ғылыми тұрғыдан түсінуге үлес қосты. Алайда зерттеудің дизайны оның нәтижелерінен себеп-салдарлы қорытындылар жасауға мүмкіндік бермейтінін атап өту қажет.
Зерттеу мақаласы "Жылдам тамақ тұтыну мен депрессия арасындағы байланыстың аралық әсері: Медиаторлық талдау" деп аталады. Авторлары: Арман Шафие, Сепехр Ахаджаниан, Эхсан Хейдар, Мохаммад Аббаси, Каяна Джафарaбади, Саня Барадаран және Махмуд Бахтияри.
