Ғалымдар иіс сезу қабілеті жоқ адамдар туралы ерекше деректі анықтады
Nature Communications журналында жарияланған жаңа зерттеу туа біткен аносмияға шалдыққан адамдардың (иіс сезу қабілетінің болмауы) мұрынмен тыныс алу үлгілері қалыпты иіс сезу қабілеті бар адамдарға қарағанда өзгеше екенін анықтады. Бұл ерекшеліктер адамның ояу кезінде де, ұйқы кезінде де байқалады.
Зерттеушілер ауаның бұзылған ағымы аносмиямен байланысты кейбір денсаулық мәселелерінің себебі болуы мүмкін екенін болжауда.
Иіс сезу қабілеті көбінесе бағаланбайды, бірақ оны жоғалту адамның өмір сүру сапасына айтарлықтай әсер етеді. Аносмиямен ауыратын адамдар көбінесе эмоционалдық қиындықтарға, тамақтану әдеттерінің өзгеруіне және тіпті өлім-жітім қаупінің жоғарылауына шағымданады. Алайда, бұл салдардың негізгі себептері әлі де белгісіз.
Ғалымдар мұрынның екі негізгі қызметі бар екенін бұрыннан біледі: тыныс алу және иіс сезу. Иістер біздің тыныс алуымызға әсер етеді – мысалы, жағымсыз иістер адамды терең тыныс алмауға мәжбүр етеді. Осы байланысты ескере отырып, зерттеушілер аносмиясы бар адамдарда мұрын арқылы ауа ағымы өзгеше болуы мүмкін деп болжады. Бұл өзгерістер аносмиямен байланысты денсаулық мәселелерін түсіндіруге көмектесуі ықтимал.
Ғалымдар мұрын арқылы ауа ағымын жоғары дәлдікпен өлшей алатын киілетін құрылғыны қолданды. Бұл құрылғы 24 сағат бойы деректерді үздіксіз тіркеп, тыныс алу үлгілеріндегі нәзік өзгерістерді жазып отырды. Нәтижелер иіс сезу қабілетінің болмауы адамдардың тыныс алуына әсер ететінін көрсетті.
Аносмиясы бар адамдарда анықталған тыныс алу үлгілерінің өзгерістері бұл жағдайдың жалпы денсаулыққа әсерін түсіндіруге көмектесуі мүмкін. Бұл зерттеу иіс сезу қабілетін “маңызды емес” сезім деп санау пікірін жоққа шығарады және мұрын арқылы ауа ағымының денсаулық пен мінез-құлыққа әсері бойынша қосымша зерттеулерге жол ашады.
“Иіс сезу қабілеті жоқ адамдар басқаша тыныс алады” атты зерттеудің авторлары: Лиор Городиский, Даниэль Хонигштейн, Аарон Вайсброд, Рут Вайсгросс, Тимна Сорока, Сагит Шушан және Ноам Собель.
