Зерттеушілер адамдардың музыкалық сезімталдығындағы айырмашылықтардың жартысынан көбі генетикалық ерекшеліктерге байланысты екенін анықтады.
Ғалымдар адамның музыканы қаншалықты ұнататынын анықтайтын генетикалық негізді тапты. Nature Communications журналында жарияланған жаңа зерттеу нәтижелері музыкалық ләззат алуға генетикалық факторлар әсер ететінін дәлелдейді. Зерттеушілер адамдардың музыкалық сезімталдығындағы айырмашылықтардың жартысынан көбі генетикалық ерекшеліктерге байланысты екенін анықтады.
Зерттеу Институт Макса Планка психолингвистика институты және басқа ғылыми мекемелерден құралған халықаралық топтың қатысуымен жүргізілді. Ғалымдар "неліктен адамдар музыканы ерекше бағалайды?" деген көптен бері қойылып келе жатқан сұраққа жауап іздеді. Музыка – адамның эмоциясында, мәдениетінде және әлеуметтік байланыстарында маңызды рөл атқаратын әмбебап құбылыс. Бірақ кейбір адамдардың музыканы басқаларға қарағанда көбірек ұнатуының себебі әлі күнге дейін түсініксіз.
Ғалымдар Швециядағы егіздер тізілімінен алынған мәліметтерді пайдалана отырып, 9000-нан астам адамның музыканы қабылдау ерекшеліктерін зерттеді. Қатысушылар Барселоналық музыкалық сыйақы сауалнамасын (BMRQ) толтырды, ол музыкалық ләззаттың бес негізгі аспектісін өлшейді:
- Музыка тыңдағандағы эмоциялық реакция
- Музыканы көңіл-күйді реттеу үшін пайдалану
- Жаңа музыканы іздеу
- Музыка ырғағынан (мысалы, биден) ләззат алу
- Әлеуметтік байланыстар арқылы музыкадан рахат алу
Зерттеудің нәтижелері бойынша, музыканы ұнатуға генетиканың әсері 54%-ды құрайды, ал қалған 46%-ы қоршаған орта факторларына байланысты. Сондай-ақ, зерттеушілер музыкалық ләззаттың генетикалық негіздері жалпы музыкалық қабілеттерден немесе марапаттау жүйесінен ерекшеленетінін анықтады. Бұл музыкалық ләззаттың мидың басқа қызметтерінің жанама өнімі емес, өзіндік биологиялық тамыры бар құбылыс екенін көрсетеді.
Ғалымдар біртұтас "музыканы жақсы көру гені" жоқ екенін, керісінше, музыкалық ләззаттың әртүрлі аспектілері әртүрлі генетикалық комбинацияларға байланысты екенін атап өтті. Бұл музыканың адам өмірінде ерекше орын алуының эволюциялық негіздерін зерттеуге жаңа мүмкіндік береді.
Зерттеу нәтижелері музыканы қабылдаудың жеке ерекшеліктерін түсінуге ғана емес, сонымен қатар музыкалық ангедония (музыкадан ләззат алмау) сияқты құбылыстарды зерттеуге де үлес қосады. Бұл жаңалықтар болашақта музыканың адамзат үшін маңызын тереңірек зерттеуге жол ашады.
