Таулы аймақта тұратын адамдардың миында ерекшелік болады. NEUROSCIENCE ғылыми журналында жарияланған жаңа зерттеу нәтижелері көрсеткендей, ұзақ уақыт бойы биік таулы аймақтарда тұру адамдардың эмоцияларды және бет-әлпетті тану жылдамдығына әсер етуі мүмкін.
Ғалымдар жоғары және төмен биіктікте тұратын жастарды салыстырып, биік таулы аймақтарда өмір сүретіндердің эмоцияны тануға көбірек уақыт жұмсайтынын және олардың ми белсенділігінде айтарлықтай өзгерістер бар екенін анықтады.
Биік таулы аймақтарда ұзақ уақыт тұру адамның психикалық денсаулығына да әсер етуі мүмкін. Зерттеулер көрсеткендей, биіктікте тұратын адамдар арасында депрессия мен мазасыздық деңгейі төмен аймақтардағыларға қарағанда жоғарырақ. Мысалы, Тибет пен Гималай сияқты таулы аймақтарға көшіп барған немесе жұмыс істейтін адамдардың психологиялық жағдайына биіктік пен оттегінің төмен деңгейі кері әсерін тигізуі мүмкін.
Депрессия көбінесе ойлау мен ақпаратты өңдеудегі өзгерістермен байланысты. Бұл жағдайдағы адамдар жағымсыз ойларға көп көңіл бөледі және импульсивті әрекеттерді бақылауда қиындықтарға тап болады. Осыған ұқсас үрдістер таулы аймақтарда қызмет ететін әскери қызметкерлерде де байқалады. Мұндай адамдар теріс ойлауға бейім болады және жағымсыз эмоцияларға мидың реакциясы жоғарырақ болады.
Ғалымдар бұл әсерлерді зерттеу үшін екі топ студенттерін салыстырды. Бірінші топқа Тибет университетінде оқитын 22 студент кірді. Олар төмен биіктікте өсіп, 12 000 фут (3 658 м) биіктікте орналасқан университетке көшіп келген және кемінде екі жыл сол жерде өмір сүрген. Екінші топқа Бейжіңде (170 фут, шамамен 52 м биіктікте) тұратын 24 студент кірді, олар ешқашан биік таулы аймақтарда тұрмаған.
Барлық қатысушының көру қабілеті қалыпты, олар оңқай, неврологиялық немесе психиатриялық бұзылыстары жоқ, дәрі-дәрмек қабылдамайтын және тұрақты өмір салтын ұстанатын адамдар болған.
Дегенмен, ғалымдар зерттеудің кейбір шектеулерін атап өтті. Мысалы, олар зерттеуге қатысушылардың нақты депрессия немесе мазасыздық деңгейлерін өлшемеген, сондықтан ми белсенділігіндегі өзгерістердің тікелей депрессиямен байланысын нақтылау қажет. Сонымен қатар, бұл зерттеу тек белгілі бір уақыт аралығында топтарды салыстырғандықтан, адамдардың биікке көшкеннен кейінгі эмоционалдық өңдеулерінің қалай өзгеретінін бақылау үшін ұзақ мерзімді зерттеулер қажет.
Болашақта ғалымдар адамдарды уақыт өте келе қадағалап, биік таулы аймақтарға көшу олардың эмоционалдық жағдайына қалай әсер ететінін толық зерттеуді жоспарлап отыр.
