Ас содасы, шоколад, тосап, тұз, шеге мен гипстен сурет салуға болатынын білетін бе едіңіз? Ал жаһанды жапыраққа сыйдыруға болады десем, сенесіз бе? Үш жыл бұрын Real Madrid клубының капитаны болған Серхио Рамостың бейнесін жапыраққа салып, күллі әлемге танылған Қанат Нұртазин бүгінде сурет салудың 86 әдісін меңгерген. Ешкімге ұқсамайтын стилінің арқасында Nickelodeon, Warner Bros. Games, Disney секілді алпауыт компаниялардан тапсырыс алған ол жапыраққа жан бітіру арқылы әлемді мойындатуға болатынын дәлелдеп берді. Алдағы уақытта Marvel, Netflix компанияларымен байланыс орнатқысы келетін Қанатқа хабарласып, әңгімелескен едік.
– Сіз секілді шетелде ІТ мамандығы бойынша білімін жетілдірген отандастарымыз көбіне сонда жұмысқа тұрып, қалып қойып жатады. Ал сіз елге қайтып келген соң бейнелеу өнеріне бет бұрып, әлемде бұрын-соңды ешкім қолданбаған жапыраққа суретті қиып салу әдісін таныттыңыз. Бірақ кейін білгеніміздей, сіз тек жапырақтан емес, басқа материалдардан да сурет салуды хоббиге айналдырған екенсіз.
– Мен Малайзия университетінде толығымен ІТ саласы бойынша емес, ІТ технологияларын қолдану арқылы бизнесті басқару ісін меңгердім. Алайда оқу бітіріп елге оралған соң, мамандығым бойынша жұмыс табу қиынға соқты. Жұмыс іздеп жүрген сол аралықта құр отырмайын деп сурет салуды қолға алдым. Тек қағаз бетіне салумен шектеліп қалғым келген жоқ. Бірнеше әдісті қолданып көрдім. Бірде далада қаптап жатқан жапыраққа көзім түсіп, жапыраққа ойып салып көрейін деп шештім. Жапырақ пен қағаз екеуі ұқсас материал болғандықтан, маған бұл аса қиынға соққан жоқ. Осылайша, бұл өнердің қызығына батып, артынша түрлі материал, түрлі техника қолдана бастадым. Тосап, шоколад, гипс, шеге, жіптен сурет салдым. Ақырында мұны «Сурет салудың 100 әдісі» деген атпен арт жобаға айналдырдым. Басты мақсатым – 100 түрлі әдіспен сурет салу. Қазір 86 тәсілді меңгердім.
Жұмыс процесін, жасаған жобамды Instagram-ға жариялап, менің өнеріме тәнті жазылушыларға бәрін баяндап отырамын. Негізі, мен әлеуметтік желіні 2013 жылдан бастап белсенді қолданамын. Уақыт өте келе парақшама жазылушылар саны артып, ақырында олар маған идея тастап, ойға ой қосатын болды.
– 86 тәсілдің бәрін үйрену үшін әлдебір курсқа немесе арнайы бір семинарға барған жоқсыз ғой?
– Жоқ. Бар болғаны досыммен бәстестім. Ол көркемөнер мектебінде оқыған. Ал мен бала кезде тіпті де сурет салмағанмын. Әлгі досым суретшінің оқуын оқымай сурет салу қиын екенін баса айтты. Шыны керек, оның бұл айтқаны намысыма тиіп кетті. Сол кезде түбі сурет саламын деп өз-өзіме уәде бердім. Осылайша, сурет салудың қыр-сырын меңгеру азартқа айналып, ақырында бұл сүйікті ісіме айналып кетті. 2018 жылы Астанада Бейбітшілік және келісім сарайында жеке көрмем өтті. Мұнда да келушілерге тек бір емес, түрлі әдіспен салу процесін танытқым келді. Көпшілікке жапыраққа қиып салатын суретші ретінде танылғанмен, жапыраққа сурет салу әдісі – менің жобамның бір ғана бөлігі.
– Иә. Парақшама жүктеген сурет-видеоларымды көптеген парақша мен халықаралық сайттар өздеріне жүктеп алатын болды. Соның ішінде 80 млн жазылушысы бар 9gag парақшасы менің бір жұмысымды өздеріне салғаны есімде. Содан соң маған әлемдік компаниялардан ұсыныстар келіп түсе бастады. Бірінші болып Nickelodeon балалар телеарнасының өкілдері жазды. Олар көктемгі маусымға сары жапыраққа түрлі кейіпкерлерді қиып салу туралы ұсыныс айтты. Одан соң Disney компаниясының өкілдері байланысқа шықты. Оларға «Суық жүрек-2» және «Малефисента-2» сюжеттеріне сурет салып бердім. Сосын Nickelodeon-ның еншілес компаниясы Nick Jr-дан хабарласып, олармен әріптестік орнаттым. Әлем көрерменін жаулап алған Пэддингтон, Спанч Боб және Сквидвард, Чаки мен Пепа торай секілді кейіпкерлердің суреттерін қиып салдым. Сосын 2020 жылы испаниялық Real Madrid клубы команданың ойын барысын бейнелейтін арт жобалар байқауын жариялады. Ол кезде менің қоржынымда клуб капитаны Серхио Рамостың бейнесі қиып салынған жапырақ болатын. Мұны байқауға жібергенімде, олар оны ұнатып қалып, ізінше клубтың 149 млн жазылушысы бар жеке парақшасына жүктеп қойды. Олар тек жүктеп салумен шектелген жоқ, хабарласып, байланыс орнатты. Күні кешеге дейін бірлесіп жұмыс істедік. Алдағы жылы да бұл келісімшарт жалғасады деп сенемін.
– Былтыр қараша айында Warner Bros. Games компаниясы Mortal Combat 1 ойынына жарнама кампаниясына дайындық бастады. Сол кезде компания өкілдері менің бұл жобаны қалай түсінетінімді әрі мұны қандай аралықта істей алатынымды сұрады. Одан бөлек, бұл атақты ойынмен мені не байланыстыратынын жазу керек болды. Сосын қаңтар айында іріктеп алған 17 финалистің қатарына ілініп, амбассадор атандым. Он жетіміз он жеті стильде сурет саламыз. Мені жапыраққа қиып салатыным үшін таңдаған секілді. Кейін наурыз айында жарнама кампаниясы басталған кезде Сарышаян мен Джейннің суретін салу бақыты бұйырды. Ал тамыз айында Mortal Combat 1 ойынының басты кейіпкері Лю Канның бейнесінен стоп моушн жасауды ұсынды. Сөйтіп, оларға бас кейіпкердің 43 жапыраққа салынған суретін кезек-кезек суретке түсіріп, бейнематериал әзірлеп бердім.
– Instagram-дағы жеке парақшаңыздан Дубайдағы әйгілі Legoland саябағында түскен суретіңізді байқап қалдым. Олардан да ұсыныстар келіп түсті ме?
– Біріккен Араб Әмірлігінің Туризм министрілігімен етене жақын жұмыс істедім. Олар мені Дубайға шақырып, қаланың көрікті жерлерін бейнелейтін суреттер сериясын әзірлеуді ұсынды. Келісімшарт ережесіне сәйкес, Legoland саябағын тегін аралауға мүмкіндік берілген болатын. Бұл жобаны жуырда аяқтадым.
– БҰҰ-ның Қазақстандағы өкілдігімен бірлесіп істеген зорлық-зомбылық түрлері туралы әзірлеген бейнеролигіңіз де ешкімді бейжай қалдырмады...
– Иә. 25 қарашада БҰҰ-ның гендерлік зорлық-зомбылыққа қарсы 16 күндік жаһандық кампаниясы басталған болатын. БҰҰ-ның Қазақстандағы өкілдігінен зорлық-зомбылықтың түрлі әдістерін бейнелейтін суреттер сериясын салу туралы тапсырыс алдым. Бұл кампания желтоқсан айының ортасына дейін жалғасады. Өкілдіктің Instagram-дағы ресми парақшасында әр апта сайын түрлі суреттер қамтылған бейнероликтер мен маңызды ақпарат салынып отырады.
– Мені қызықтыратын сұрақ: Әлгі ірі компаниялардың тапсырысын поштамен салып жібересіз бе?
– Иә, поштамен жіберемін. Жуырда аяқталған Mortal Combat 1-тың суреттерін поштамен жібердім. Nickelodeon мен Real Madrid тапсырыстарын да поштамен жібергенмін.
– Мұны сұраған себебім – жапырақтар ұзаққа шыдай ма? Тез қурап қалмай ма?
– Негізі, жапырақ ұзаққа шыдайды. Бәрі қайда және қалай сақтағаныңа байланысты. Мен әдетте кітаптың арасына салып қоямын. Онда бірнеше жыл сақтауға болады. Менде жапырақты ұзақ сақтаудың тағы бір тәсілі бар. Мен оны эпоксидті шайырға саламын. Одан алып, оны кептірген соң, ол әйнек секілді көрінеді.
– Астананың саябақтарынан жинап аламын. Орталық саябақ, сосын Бейбітшілік және келісім сарайының қасындағы саябақтан аламын. Жалпы, қыдырып жүргенде пішіні ерекше жапырақ көріп қалсам, жинап жүремін. Өзіммен бірге қойын дәптер ұстап жүремін. Соған салып аламын.
– Астананың қысы ұзаққа жалғасатындықтан, жарты жылға жетер жапырақ жинап алатын шығарсыз?
– Менде былтыр, алдыңғы жылдан қалған жапырақтар бар. Оларды жинап алған соң, өңдеймін. Сосын «Мына бір жобаға керек болады-ау» деп сақтап қоямын.
– Сізге идея қайдан келеді? «Мынаны мына күні қиып саламын. Ертең анау суретті салуым керек» деген жоспар жоқ шығар сізде?
– Негізі, менде идея жетіп артылады. Ойыма түскенін қойын дәптеріме түртіп отырамын. Қол босаған кезде немесе ерекше шабыттанған сәтте соны іске асырамын. Одан бұрын әлемде және елімізде болған оқиғаларға да бейжай қарай алмаймын. Мысалы, жуырда ел ішінде үлкен резонанс тудырған зорлық-зомбылық оқиғасына қарсылығымды білдіргім келіп сынған әйнекке сурет қашап салдым. Сондықтан тізімде тұрған идеялардан бөлек, осындай жаңалықтарға да өз «үнімді» қосып отырамын.
– Астананың көрікті жерлерін осылайша насихаттағым келді. Қала ішін аралап жүргенде жан-жағыма зер салып қараймын. Егер бір ғимаратқа бірдең жетіспей тұрғандай көрінсе, қиялыма ерік беремін.
– Қарағандының картасына Головкиннің суретін гель қаламсаппен салу да өз идеяңыз ба?
– Иә. Негізі, оған дейін оның бірнеше суретін салғанмын. Ас содасының көмегімен, сосын жапыраққа қиып салғаным бар. 2015 жылы Назарбаев университетіне келген кезде гуашьпен салған суретін өзіне табыстадым. Сосын Қазақстандағы қалалардың картасына сол аймақтан шыққан танымал тұлғалардың суретін салу идеясын қолға алдым. Сол кезде Головкиннің суретін Қарағандының картасына қара түсті гель қаламсаппен салғанмын. Әзірше бұл жоба тоқтап тұр. Үлгере алмай жатырмын.
– Әйгілі актер Киллиан Мерфидің, Виктор Цойдың бейнесін ас содасының көмегімен салдым. Соданы төгіп, оның үстіне мақта таяқшасы немесе тіс тазартқыштан бейне құрап шығасың. Өкініштісі сол, бұл жұмыс ұзаққа шыдамайды. Алайда бұл да бір өнер.
– Осыдан үш жыл бұрын сізге әлемнің алпауыт компанияларынан ұсыныс келіп жатқанын естіген кезде шетелге қоныс аударып, сонда жұмыс істеп жатқан болар деп ойлаған едім. Сізге хабарласқан кезде де басқа елде тұрып жатқан шығар деген ойда болдым. Алайда сіз Астанада тіс емханалар желісінің шаруасымен жүгіріп жүргеніңізді айтып қалдыңыз. Шақыру көп келіп түскенмен, Астанадан ары асып кеткіңіз келмеді ме?
– Көпшілік сіз секілді мені шетелде тұрады деп ойлайды екен. Мен Астанада тұрамын. Қазір жаһандану заманында адамдар немесе компаниямен байланыс орнату оңай ғой. Көбіне клиенттер өздері бірінші жазады. Ұзақ мерзімге жалғасатын болса, шетелге барып қайтуда тұрған дәнеңе жоқ. Ал бірақ түбегейлі көшіп кетудің мәнін көріп тұрған жоқпын. Ондай ойым да жоқ.
– Негізі, сурет салу ешқашан менің негізгі табыс көзім болмаған. Бұл мен үшін хобби іспетті. Мен бұған коммерциялық жоба ретінде қарамағанмын. Мұнымен тек бос уақытта айналысамын. Ал қалған уақытта басқа жұмыс істедім. Қазір тіс емханалар желісінің директоры қызметін атқарамын.
– Дегенмен бірнеше әлемдік компаниямен әріптестік орнатқан соң, «Ендігі кезекте мынадай әлемдік компаниямен жұмыс істесем ғой» деген арман жоқ емес шығар.
– Әрине, бар. Мен күллі әлем комикстеріне қызығатын Marvel, DC компаниялары, сондай-ақ Netflix компаниясымен бірлесіп жұмыс істегім келеді. Осы мақсатқа қол жеткізу үшін өз-өзімді жетілдіріп, қабілетімді ұштап жүрмін.
– Солай сияқты. Әлем бойынша жапырақты қолданатын бір-екі суретшінің жұмысын көргенмін. Алайда олардың бірі өрнекті бейнелесе, екіншісі тек оюды қиып салады. Мен секілді егжей-тегжей детальдарды қамтымайды. Сондықтан олардың жұмысын менікімен салыстыруға бола ма, болмай ма, суретшілер айта жатар. Ал Қазақстанда әзірше менен өзге жапырақты қолданатын ешкімді байқамадым.
– Іске сәт! Әңгімеңізге рахмет!
Сұхбаттасқан –
Әлия ТІЛЕУЖАНҚЫЗЫ