"Мона Лиза" бейнеленген тағы бір сурет бары рас па?
Өнертанушылар ұзақ уақыт бойы шеше алмай жүрген бір жұмбақ бар: "Айлуорт Мона Лизасын" кім салған?
Бұл туралы көбісі біле бермеуі мүмкін: Леонардо да Винчидің Париждегі Луврда сақталған атақты туындысының тағы бір нұсқасы бар. Бұл картинада да флоренциялық көпестің жұбайы Лиза дель Джокондодан аумайтын әйел бейнеленген. Бірақ ол әйгілі картинадағыдан жас көрінеді (кейбіреулер бақыттырақ көрінеді дейді).
"Айселуорт Мона Лиза" деп аталатын бұл картинаны кейбіреулер Леонардо да Винчидің шедеврінің бұрынғы нұсқасы ретінде қарастырады. Картина 1778 жылы Англияға әкелінген. Сөйтіп, оны сол елдегі Монтакут отбасы сатып алды. Картина 1913 жылы Лондонның батысындағы Айлворт қаласында тұратын өнер дилері Хью Блейкер сатып алғаннан кейін "Айлуорт Мона Лизасы" деп аталып кетті.
1947 жылы Бейкер мен оның отбасы мүшелері қайтыс болған соң кенеп американдық коллекционер Генри Пулитцерге сатылды. Ол шамамен бар өмірін бұл картина да Винчидің жұмысы екенін дәлелдеуге арнады. Ол тіпті бұл туралы кітап та жазған.
Пулитцер қайтыс болғаннан кейін сурет аты аталмаған адамдар консорциумына өтті. 40 жыл бойы олар оны Швейцария Банкінің сейфінде сақтады.
Енді картина Италияда көрермен назарына ұсынылып отыр: Швейцарияның Мона Лиза қоры Туриндегі Рromotrice delle belle Arti галереясында "бірінші Мона Лиза" деп аталатын көрме ұйымдастырды. Бұл туралы Euronews жазды.
"Біз Леонардоның Мона Лизаның суретін екі рет салғанын дәлелдедік және бұл картина екінші деп айтуға жалғыз "үміткер", - деді Мона Лиза қорының басшысы Джоэль Фельдман британдық The Times газетіне берген сұхбатында.
Қор өкілдері Айлворт нұсқасы Луврда қойылған нұсқадан он жыл бұрын салынған деп мәлімдеді.
Қор Калифорния университетінің қызметкері Джон Асмус сияқты ғалымдармен ынтымақтастықта жұмыс істеген, олар екі суретті де бір суретші салғанын дәлелдейтін сынақтар жүргізіпті.
Алайда, бұл деректер кейбіреулерді сендіре алмады.
Профессор Мартин Кемп, Оксфорд университетінің танымал және құрметті өнер тарихы бойынша сарапшысы, бұл жұмыс Ренессанс шеберіне мүлдем тиесілі емес дейді. Artnet News-ке берген сұхбатында ол Қордың мәртебесін көтеру үшін олар суретті тағы да танымал етуге тырысып жатыр деп мәлімдеді.
Кемп жұмыстың "Мона Лизадан" бұрын салынғанына "ешқандай дәлел жоқ" деп сендіреді. Сарапшы, сонымен қатар портрет кенепке салынғанын, ал Леонардо суретті тек ағаш тақтайларға салғанын айтады.
Сонымен, бұл көшірме ме, әлде шынымен Мона Лизаның жас кезі ме?
Суретті 2024 жылғы 26 мамырға дейін Туриндегі "Леонардо да Винчи – Прима Мона Лиза" көрмесінен көруге болады.
