Театр – адамды рухани жақтан тәрбиелеп, танымын өсіретін мәдени өнер ордасы. Бүгінде елімізде ересектер ғана емес, балаларға, жасөспірімдерге арналған театрлар өз жұмысын лайықты жүргізіп келеді. Соның бірі – Алматыдағы Мемлекеттік қуыршақ театры. Іргетасы қаланғанына 87 жыл болған бұл театр – жас көрермендердің көзайымына айналған өнер ордасы. Біз Алматы Мемлекеттік қуыршақ театрының директоры Алмас Абдрахмановпен аталған театрда атқарылып жатқан істер жайында әңгімелескен едік. − Алмат Амангелдіұлы, о баста Алматы қаласында өлкелік қуыршақ театры ретінде ашылып, кейін Мемлекеттік қуыршақ театрына айналған бұл өнер ордасының еліміздегі балаларға қатысты мәдени жұмысты жақсарту мақсатымен құрылғаны белгілі. Айтыңызшы, қуыршақ театрының балалар танымын қалыптастырып, ой-өрісін өсіруге әсері қандай? − Іргетасы 1935 жылы құрылған Алматы қаласының Мемлекеттік қуыршақ театры – республика тарихындағы тұңғыш қуыршақ театр. Бүгінде 87 жылдық тамырлы тарихы бар өнер ордамыздың балалар танымын қалыптастырып, ой-өрісін өсіруге негізделген бағыты мен бағдары айқын. Ұлттың рухани қажеттілігін өтеп отырған театрдың репертуарлық саясатының ауқымы да кең. Репертуардағы қырықтан астам қойылымдар қазақ және орыс тілдерінде көрермен назарына үздіксіз ұсынылып отыр. Театрдың негізгі мақсаты – ұлттық қуыршақ театрының дамуы жолында көркемдік жағынан жоғары, кәсіби театр артистерінің қатысуымен қуыршақ қойылымдарын сахналай отырып, өскелең ұрпақтың бойына рухани азық сыйлап, патриоттық, адамгершілік, отансүйгіштік, т.б. адами ізгі қасиеттерді кеңінен сіңіру. Осы тұрғыда қуыршақ театрының бала тәрбиесіне тигізетін әсері орасан зор. Балалардың рухани-моральдық сұраныстарын қанағаттандыра отырып, ойлау қабілетін дамыту мен шығармашылық белсенділіктерін арттыру, әлемдік мәдениет құндылықтарымен таныстыру мақсатында әлеуметтік-мәдени кеңістік ұйымдастыру – біздің негізгі міндетіміз. − Қазақ балаларына ежелден қуыршақ өнері таныс десек болады, мәселен, ертеде ағаштан жонылып жасалған киіктің, жылқының мүсіншесіне сылдырмақтап жіп тағып домбыра тартқанда, жіптің бір ұшын домбыра тартатын саусаққа іліп билету арқылы мүсіндерді қозғалысқа келтірген. Бүгінгі қуыршақ театрларында қуыршақпен спектакль қоюдың қандай түрлері бар? − Иә, негізінде тарихы сонау «Ортеке» күйінен бастау алған қуыршақ өнері қазаққа тым таңсық дүние емес деуге болады. Дегенмен ол бүгінде түрленіп, қазіргі заман ағымына сай сан алуан бейнелермен көрермен назарына ұсынылуда. Театрымыздың репертуарындағы түрлі жанрларға байланысты қуыршақ түрлері де өзгешеленіп отырады. Жалпы, қазір сахна төрінде марионетка (жіпті), тросты, саусақ, бойлы, планшетті, т.б. қуыршақ түрлерімен артистер түрлі бейнелерді сомдайды. Қазір өнер ордамыз қуыршақ театры тек балалардың қажеттіліктерін қамтиды деген стереотипті жою мақсатында әлемдік театр тәжірибелерін қолдана отырып, тиімді тұстарын қуыршақ театрының жұмыс жоспарына енгізу және қуыршақ қойылымдарының жанрлық түрленуін заманауи үлгіге сәйкестендіре отырып, әртүрлі жастағы көрермендерге лайықталған спектакльдерді сахналауды да жүзеге асыруда. Репертуар қоржынында үш жастағы бүлдіршіндерден бастап ересектерге де арналған ақпараттық-танымдық, ұлттық және әлемдік ертегілер, аңыз, поэтикалық драма, трагедия, шоу-концерт, драма, фантасмагория, психологиялық моноспектакль, ойын-сауықтық бағдарлама, интерактивті жанрларындағы қойылымдар көрермендер назарына ұсынылып келеді. − Бір кезде жас балалар үшін қуыршақ театрлары арнайы ертегі пьесалар қойып, оларды қиял-ғажайып әлеміне ертетін. Кейін телеарна дамып, мультфильмдер көбейді. Қазір балаларға интернет арқылы қарайтын мультсериалдар көп. Осындай жағдайда балалардың қуыршақ театрына деген ықыласы қалай? Жас көрермендер әлі көп пе? − Қазіргі қуыршақ театры – жан-жақтылығымен өзгешеленген, жаңаша форматтар мен батыл қадамдардың, тың жаңалықтардың ордасы. Тамырлы тарихы ғасыр қойнауымен тоғысқан ғажайыптар мекенінде бүгінде кішкентай көрермендермен қатар, ересектер де рухани демалып қана қоймай, заманауи театр келбетіне куә бола алады. Қуыршақ театры көрермен талғамы мен сұранысына сай, қоғамда көтеріліп жүрген маңызды мәселелерді қуыршақтардың түрлі мүмкіндіктерімен қамти отырып, жас жеткіншектер санасын жандандыратын адамгершілік-рухани құндылықтарды дәріптейтін тәлімді туындылар таңдауда аса үлкен жауапкершілік міндетін саралай келе, жыл өткен сайын қойылымдар кеңістігін сапалы да пайдалы премьералармен толықтыруда. Осы тұрғыда айта кететін маңызды жайт, театр ұжымы үшін өткен 2022 жыл жағымды жаңалықтар мен жарқын жетістіктерге толы жемісті жыл болды. Көрермендерге жалпы саны – 1164 қойылым ұсынылды. (2021 ж. – 533 қойылым). 2021 жылмен салыстырғанда қойылым көрсеткіші 244 пайызға артты. Ал осы жылғы қаңтар-маусым аралығында қойылым саны 464-ке көтерілді. Театрға келуші көрермендер саны да жыл өткен сайын айтарлықтай ұлғаюда. Мәселен, 2022 жылы көрермендер саны – 82120 адамға (2021ж. – 39400) көбейді, яғни 2021 жылмен салыстырғанда 208 пайыз жоғары көрсеткішке қол жеткізілді. Соңғы тоқсандық көрсеткіш бойынша көрермен саны – 27618-ге жетті. Жоғарыда айтылған көрсеткіштер көрерменнің қуыршақ театрына деген ықыласының дәлелі деп ойлаймын. Сонымен қатар былтырғы жылы өнер ордамыз 7280 аз қамтылған, көпбалалы, мүмкіндігі шектеулі отбасы балаларына қойылым ұсынса, биылғы жартыжылдықта 2025 баланы қамтып отыр. Алдағы уақытта да театр ұжымы қоғамдағы өткір мәселелерді арқау еткен, идеялық мазмұны кең, тәрбиелік мәні зор қойылымдар сахналауға дайындық үстінде. − Театрдың репертуары жөнінде айтсаңыз? Бұрынғы балалар аңыз, ертегі секілді жанрлардағы қойылымдарды қызықтаса, интернеттен әлемнің барлық мультсериалын, түрлі фантастикалық кейіпкерлері бар жасөспірімдерге арналған киноларды көріп өскен бүгінгінің балалары нені көргенді ұнатады? Қандай жиі көрсетілетін немесе көрерменнің көңілінен шығатын қойылымдарыңыз бар? − Театр әкімшілігі мен көркемдік кеңес мүшелері репертуар қойылымдарына аса үлкен жауапкершілікпен қарап, тақырыпқа және кәсіби құрам мен жанрлық ерекшеліктерін мұқият саралап қатаң сүзгіден өткізеді. Қазіргі көрермен қызығушылығына сай замануи сан алуан кейіпкерлер, бүлдіршіндердің сүйікті образдары қамтылған туындыларды сараптап, сахналық нұсқаға дайындайды. Мәселен, жас көрермендерді көпшілдікке, мейірімділікке, адал достыққа, қайырымдылыққа, еңбекқорлыққа, ұйымшылдыққа, терең түсінік пен кешірімділікке жетелейтін «Буратиноның шым-шытырық оқиғасы», «Аладдиннің сиқырлы шамы», «Үйшік», «Үш торай», «Көңілді қонжықтар», «Қызыл телпек», «Қаздар мен аққулар», «Есте сақта, балақай!», кішіпейілділік пен тазалыққа, мақсатшылдық пен ғажайыпқа үндейтін «Күлше қыз», көңілді әуен ырғағында музыканың алғышарттарын үйрететін танымдық бағыттағы «Қасқыр мен жеті лақ», ұлттық наным-сенімдер, салт-дәстүрлерден көрініс беріп батырлық, батылдық, достық ұғымдарына түсінік беретін «Ер Төстік», «Ұр, тоқпақ!», «Қаңбақ шал» қойылымдары көрермен тарапынан аса үлкен сұранысқа ие. Ересектерге арналған қойылымдар қатарында ғажайып саздылығы, көркем табиғаты, лирикалық әлемі, наздылық сипатымен миллиондаған тыңдармандардың жүрегінен ардақты орын алған көрнекті композитор, қазақ эстрадасының негізін салушы Шәмші Қалдаяқовтың 90 жылдық мерейтойына орай «Өмір – өзен» музыкалық театрландырылған қойылымы көрермендерге тұңғыш жол тартты. Ғасырлар бойы шексіз де тұңғиық адам жанының сан қатпарлы сырларына сарқылмас сахна өмірі арқылы сапар шегіп, әр дәуірде тарих қойнауында өзгеше ерек есімдерімен сақталған дара тұлғалар бейнесін бүгінгі күн көрерменіне жеткізетін ерекше күш − театр әлеміне қуыршақ өнерін қабыстыра байланыстырған «Шал мен теңіз», «Макбет», «Медея», «Ромео мен Джульетта», «Ана жүрегі», «Ана Жер – Ана», «Мен деп ойла», «Мен бір жұмбақ адаммын... Абай» қойылымдары адамның ішкі арпалыс сезімдерін, нәзік те тылсым психологиялық күштерді, философиялық ойлар мен бүгінгі күнде де маңызын жоғалтпаған мәселелерді шебер бейнелеген туындылар ретінде көрермендер мен кәсіби сыншылардан жоғары бағасын алуда. − Қуыршақ театрының мамандарының қабілеті өзге түрдегі театрларға қарағанда басқаша болатыны белгілі. Қуыршақ театры артистерінің рөл орындаудағы ерекшеліктері, ізденістері туралы да әңгімелесеңіз? − Өнер жолы – расында қызығы мен қиындығы, күйініші мен сүйініші қатар қабысқан күрделі жол. Сахна өзің үшін ғана емес сен арқылы өнер туралы ой өрбітетін көрермен үшін де жауапкершілік артатын қасиетті орын. Ал қуыршақ театрының артисі болу екінің бірінің қолынан келе бермейді. Себебі періште жүректі бүлдіршін жасандылықты қабылдамайды. «Театр – өнерді сүйетіндерге ғана емес, өмірді сүйетіндер үшін арналған» деген қанатты сөз бар. Қуыршақ театр артистері баладай аңғал, ақ көңіл де көпшіл. Қуыршақ өнеріне сарқылмас күш пен қажымас жігер ауадай қажет. Әрбір рөлге деген сүйіспеншілік, оны жоғары деңгейде шығаруға деген талап пен еселі еңбек − ең маңызды алғышарттар. Себебі қуыршақ театрының артистері өзін көрсетуге емес, қуыршаққа жан бітіруге, кейіпкерін ашуға барын салады, ғажайыпқа, ертегіге үндейді. Олар осы қасиетімен өзгеше болып қалмақ. − Сіздердің театрдың қойылымдары екі тілде екені белгілі. Қойылымдарыңызға қазақ мектебінің балалары көп келе ме, орыс мектептерінікі ме? Жалпы, театрыңыздың қазақ балаларына ұлттық дүниетаным қалыптастырудағы рөлі қандай? − Бүгінде республиканың тұңғыш қуыршақ театрының ұлттық дүниетаным қалыптастырудағы рөлі зор. Ұлттық тәрбиелік мәнге ие, көрерменнің ойын дамытатын қойылымдар қатары көп. Театр әкімшілігі әр аудиторияға сай қойылымдар сахналауды басты назарда ұстайды. Оның ішінде қазақ балаларына ұлттық дүниетаным қалыптастыру мақсатында қазақ халық ертегілерінің желісімен жазылған, жаңаша режиссерлік ұтқыр шешімдермен өзгешеленетін адамгершілік құндылықтарды дәріптейтін, адал достыққа, отансүйгіштікке, қайырымдылық пен адамгершілікке тәрбиелейтын, халық тіліне өте бай, даналық пен білімділікке үндейтін «Ұр, тоқпақ!», «Ер Төстік», «Қаңбақ шал», «Алтын адам», «Мен бір жұмбақ адаммын... Абай», «Ана − Жер − Ана», «Өмір-өзен», «Ана жүрегі» сынды қойылымдарды ұсынуда. Аталмыш қойылымдар арқылы театр бүлдіршіндерді ұлтжандылыққа шақырады. Мәдени мекендегі қуыршақ қойылымдары әртүрлі жастағы балалардан бөлек ерексектердің өзіне ұмытылмас әсер қалдырады. Қуыршақ кейіпкерлер арқылы баланың жан дүниесіне жарқын эмоционалды сезімдерді сыйлай отырып, балдырғандарға достық, жауапкершілік, мейірімділік, батылдық, еңбекқорлық сынды адами қасиеттерді дәріптейді. Ойлау көкжиегін дамытып, айналасымен тез тіл табысуға итермелеп, сөздік қорын байытады. Сахнада болып жатқан оқиға арқылы көптеген сұраққа жауап тауып, ішкі қақтығыстарды шешуге көмектеседі. Екі тілді аудиторияны қамтығандықтан, балаларға арналған қойылымдарды міндетті түрде қазақ және орыс тілдерінде сахналаймыз. Осыдан он жылдай бұрын орыс тілді көрермен саны басым сұранысы жоғары болды. Себебі спектакльдердің пайызы орыс және шетел шығармалары болса, 30 пайызы ғана қазақтілді авторлардың туындылары еді. Күнделікті сахналанатын үш қойылымның екеуі орыс тілінде, біреуі қазақ тілінде болатын. Қазір жағдай басқа. Репертуарда ұлттық шығармалар ретін көбейтіп, арнайы қазақ тілінде жазылған пьесаларды сахналай бастадық. Сәйкесінше, қазақтілді аудиторияның сұранысы көбейіп, күнделікті үш қойылымның екеуін қазақ тіліне ауыстырдық. Қазір театрымызға екі тілді де көрермендердің тарапынан сұраныс бірдей. Әрбір қойылымдардың өзіндік көрермендері бар. Қала тұрғындарының сұранысы жоғары. Себебі бала санасына әдеби шығарманы сахнаның тілі арқылы сиқырлап, сан түрлі формада жеткізетіні өзге өнер ордаларына ұқсамайды. Қуыршақ театрының әлемі ғажайыпқа толы екені де содан. Саусаққа киетін қуыршақтан бастап, қолғап, марионетка, суырмалы, планшетті, бойлы, көлеңкелі қуыршақтар құбылып өнер көрсеткенде көңіліңіз көтеріліп, сиқырлы орта өзіне баурап алады. − Елімізде қуыршақ театрлары үшін пьеса жазатын авторлар аз ба, көп пе? Олардың ізденістерінде қандай жаңалық бар? − 2020 жылы елімізде жарияланған Төтенше жағдай кезінде мәдениет саласының еңбеккерлері де қапы қалмай қалың көпшілікті рухани байыту жолында түрлі жобалар жасап, көрермен назарына ұсынды. Талғампаз, талапшыл, тәуелсіз көрермендердің жүрегінен орын алып үлгерген тарихы терең тәрбие мектебі кішкентай көрермендерімізді ғана емес, ересектердің өзін сан-қилы қуыршақ өнеріне қызықтыра білді. Соның бір көрінісі ретінде республика бойынша жас драматургтердің балаларға арнап жазылған шығармаларын талдайтын «Пьеса оқылымын» ерекше атап өткім келіп отыр. Әр апта сайын театр режиссерлары мен артистері белгілі бір драматургпен ZOOM платформасында кездесу ұйымдастырып, оның шығармасын оқып, талдап, қорытынды шығарып отырдық. Соның нәтижесінде, бүгінде қуыршақ театрларына арналып арнайы жаңа пьесалар көптеп жазылып, көркемдік кеңеске ұсынылып келеді. Авторлар қатары көбеймесе, азайған емес. Репертуарлық саясатты ұстана отырып, заманауи кейіпкерлер қатарынан бөлек, өзіміздің ұлттық ертегі-аңыздарымызды сахналап, жаңаша бағытта ұсынуды дәстүрге айналдырып келе жатыр. − Қазір театр мәселесі сөз болғанда біреулер көрермен азайып кетті дейді, тағы біреулер кейбір қойылымдарға жұрт билет таппайды деп жатады. Мемлекеттік қуыршақ театры өзіне көрермен тарту үшін қандай ізденістерге барып жатыр? − Балдырғандарымыздың балдай күлкілері мен таңдай қағар таңданыстарын туғызатын қарапайым қуыршақ арқылы бүкіл бір шексіз әлемді жасап шығарып, жан сарайыңа сәуле себетін Алматы Мемлекеттік қуыршақ театры соңғы алты жылдың көлемінде жылдың он екі айында еш демалыссыз жұмыс істеуде, яғни әркез көрермендерімен бірге. Көрерменнің сұранысын қанағаттандыру мақсатында театр ұжымы жас жеткіншектердің рухы таза, санасы биік, білімді де білікті тұлға болып дамуына, құнды өнер қуыршақ театрының маңызын ұғындыруға, сахна өнерінің сырын танытып, театр қызметі мен шығармашылығына назар аудартуға, айналасын құрметтеуге арналған жаңа жобалар мен ұлттық рухты қалыптастыруға бағытталған қойылымдарды сахналап жүр. Осы тұста ерекше атап өткім келетін жайттар бар. Өнер ордамыздың тұрақты кішкентай бүлдіршіндері өте көп. Репертуардағы қойылымды он шақты рет тамашалап, барлық кейіпкер мен өнерпазды жаттап алған. Бүгінгінің көрермені – көзі ашық, көкірегі ояу. Көркемдік, техникалық тұрғыдан қызықтыра алсаңыз, қойылымды өзі-ақ іздеп келіп билет таппай қалады. Әлсіз қойылым болса, әрине уақыт өте келе репертуардағы ғұмыры да қысқарады. Соңғы уақытта интерактивті қойылымдар қатарын көбейтудеміз. Бұрынғыдай көрермен 40-50 минут бір орында тапжылмай, тыныш отырып көре алмайды. Оларды қойылымның бір бөлшегі ретінде қатыстырып, оқиға барысында түрлі танымдық ойындар ойнатып, сауалдарға жауап алып, билетіп отырады. Сол кезде спектакльдің негізгі ойын, идеясын тереңірек түсінеді. Біздегі «Қуыршақ думан», «Қасқыр мен жеті лақ», «Үйшік», «Қызыл телпек», «Үш торай», «Ұр, тоқпақ», «Есте сақта, балақай!» қойылымдарына билет табылмай қалатын сәттер жиі болады. Жалпы, қуыршақ театры өзіне көрермен тарту үшін түрлі ізденістерге жиі барады. Ең алдымен әлеуметтік желідегі театр парақшаларында ақпараттық жарналамалардың тұрақты таратылуы, БАҚ беттері мен телеарналарда, радиода театр тынысының кеңінен насихатталуына кеңінен мән береміз. Алматы қаласынан тыс өңірлік көрермендер мен тыңдармандар хабардар болып отыруы үшін телеспектакльдер мен радиоспектакльдер таратылады. Мәдениет және спорт министрлігінің бастамасымен ұйымдастырылған «Ұлағатты ұрпақ» мәдени-білім беру жобасының мектеп бағдарламасына сай «Театр өнері» бөлімінде кәсіби театртанушылар, артистер театр репертуарындағы барлық қойылым бойынша мектеп оқушыларына онлайн дәріс оқыды. Қызықты әрі танымдық жоба қазақ және орыс тілдерінде жүргізілді. Сонымен қатар өнерсүйер бүлдіршіндер мен ата-аналарға онлайн және офлайн форматта театр артистері қуыршақтармен жұмыс істеудің алғышарттарын үйретіп, шеберлік сағаттарын өткізеді. Бейнежазбаларды кез келген уақытта театрдың instagram, YouTube арналарынан тамашалауға болады. Әрине, бұл үрдіс тоқтап қалмасы анық. Әлі де жаңа ізденістерге жол аша бермекпіз. − Мемлекеттік қуыршақ театрының осы кезге дейінгі жетістіктерінен хабардармыз, бұл театр көптеген халықаралық байқауда жүлдегер болған өнер ордасы. Соңғы кезде қандай жетістіктеріңіз бар? Қаржылық, репертуарлық жағынан қиындықтар жоқ па? − Қуыршақ театры өнерінің көркемдік-эстетикалық ізденісі арқылы театр жанрының көкжиегін кеңейтіп, театр әлемінің заманауи шығармашылығымен тыныстау мақсатында өнер ордамыз жыл сайын халықаралық, республикалық театр фестивальдері мен форумдарға міндетті түрде қатысады. Әр фестивальден жүлделі орындарға ие болып, лауреат атанып жүрміз. Әр жетістіктің артында шығармашылық өнер ордаларымен халықаралық деңгейде қуыршақ өнері саласындағы байланысты нығайтып, қуыршақ театр фестиваль кеңістігін, шығармашылық иелерінің кәсіби және орындаушылық шеберлік деңгейін арттыруда зор еңбектің нәтижесі бар. Соңғы бес жылдың көлемінде театр 30-дан астам фестивальге қатысты. Биылғы жылдың алғашқы жартыжылдығында Алматы қаласында өткен VI Халықаралық «Ортеке» қуыршақ театрлары фестивалінде «Мен бір жұмбақ адаммын... Абай» спектаклімен ұжым «Ең үздік актерлік шеберлік» номинациясын иеленсе, халықаралық «Total fest: Действующее лицо» фестивалінде аталмыш спектакльде өнер көрсеткен театр артисі Руслан Абу «Ең сүйікті актер» номинациясын иеленді. Атырау қаласында өткен Чапай Зұлхаш атындағы І республикалық режиссерлер мен сценографтар фестиваль-форумында «Медея» спектаклі үшін суретші Алтынай Жүсіпәлі «Үздік сценограф», Астана қаласында ұйымдастырылған ІІІ халықаралық «Құралай» қуыршақ театрлары фестивалінде театр артисі Болат Момынжанов «Қуыршақ» спектакліндегі рөлі үшін «Үздік ер адам рөлі» номинацияларын қанжығаларына байлады. Екінші жартыжылдықта Болгария, Түркия, Қазақстан Республикалары мен Ресей Федерациясында өтетін халықаралық «Қуыршақ күндері» қуыршақ театрларының фестивалі, XIX халықаралық «Рязань спектакльдері – 2023» театр фестивалі, VI халықаралық «Мойдыста қонақта» қуыршақ театрлары фестиваль-форумы, IX халықаралық «Анкара» қуыршақ театрлары фестивалі, XXVII халықаралық «Бурса» театр фестивалі және V халықаралық «TeArt – 2023» театр фестивальдеріне қатысу жоспарымызда бар. Реперуардағы балаларға һәм ересектерге арналған жаңа қойылымдардың сахналануы мен фестивальдерге қатысуға қаржылық тұрғыдан қолдау танытатын Алматы қаласының Мәдениет басқармасын ерекше атап өткеніміз абзал. Фестивальдерге театр репертуарындағы жанрлық әрі жас ерекшелігіне сай түрлі аудиторияға арналған спектакльдердің қоры мол болғандықтан соңғы үш жылда сахналанған жаңа қойылымдарды апарып шетелдік сарапшылар мен сыншылардың пікірін, талдауын тыңдаймыз. Сол пікірлер мен талдаулар арқылы қай бағытта, қандай кәсіби деңгейде өсіп келе жатқанымыз, неден ұтып, неден ұтылып келе жатқанымызды аңғарамыз. Ұлттық қуыршақ театр өнерін түрлі өнер додаларында насихаттау арқылы театрдың бүгінгі келбетін жаһандық әлемге таныта отырып, Алматы қаласының халықаралық деңгейде иммиджінің қалыптасуына үлес қосудамыз деген сенімдемін. − Әңгімеңізге рахмет! Театрыңызға шығармашылық табыс тілейміз.
Сұхбаттасқан Ахмет ӨМІРЗАҚ