Былтыр құс тұмауының сүтқоректілер арасында таралуы екі есе артып, азық-түлік қауіпсіздігіне, экожүйелерге және халықаралық саудаға қатты әсер ете бастады. Бұл туралы Жануарлар денсаулығы жөніндегі дүниежүзілік ұйымның (WOAH) жануарлар денсаулығы бойынша жаһандық есебінде айтылды, деп хабарлайды turkystan.kz euronews.com-ға сілтеме жасап.
WOAH деректеріне сәйкес, 2024 жылы сүтқоректілер арасында 1 022 індет тіркелген, бұл 2023 жылғы 459 жағдаймен салыстырғанда екі есе көп. Сонымен қатар, сол кезеңде құс шаруашылығында 943, ал ауыл шаруашылығына жатпайтын түрлер арасында – 2 570 індет тіркелген. Соның ішінде 1 548 жағдай жабайы құстар арасында болған. Жалпы алғанда, індет салдарынан 82,1 миллионнан астам құс жойылған.
Соңғы жиырма жылда құс тұмауынан немесе алдын алу мақсатында жасалған жою шараларынан 633 миллионнан астам құс жоғалған.
2024 жылғы маңызды өзгерістердің бірі – жоғары патогенді құс тұмауының (HPAI) сүтқоректілер арасында белсенді таралуы болды. WOAH бұл вирустың маусымдық немесе белгілі бір аймаққа тән сипатынан айырылып, жаһандық қауіпке айналғанын атап өтті. 2022 жылдан бастап індет әлемнің түрлі бөліктерінде тіркеліп келеді. Вирус жабайы құстардың жаңа түрлерін, үй құстарын, сондай-ақ үй жануарлары мен ауыл шаруашылығы жануарларын зақымдай бастады.
Ұйым құс тұмауының енді тек ветеринарлық емес, ауыл шаруашылығы, азық-түлік қауіпсіздігі, халықаралық сауда және экожүйелер үшін де жаһандық төтенше жағдайға айналғанын ескертеді.
2023 жылы Франция Еуропалық Одақ елдері ішінде алғаш болып үйректерге құс тұмауына қарсы ұлттық вакцинация науқанын бастаған. Бұл бастама аурудың таралуын айтарлықтай азайтып, болжанған 700 жағдайдың орнына небәрі 10 індеттің тіркелуіне ықпал еткен.
Жануарларға арналған вакциналардан бөлек, кейбір елдер вирус жұқтыру қаупі жоғары адамдарға, мысалы, құс фабрикаларындағы жұмысшыларға вакцина еге бастады.
2023 жылы Еуропалық комиссия құс тұмауына қарсы 665 000 доза вакцина сатып алып, келесі төрт жыл ішінде тағы 40 миллион дозаға тапсырыс беру туралы келісім жасасты. Бұл адамға жұғу қаупіне дайындық ретінде қарастырылған. Финляндия вирусқа қарсы адамды вакциналауды бастаған әлемдегі алғашқы ел ретінде алғашқы жеткізілімді қабылдады.
