Жаңа зерттеуге сәйкес, қатты өңделген тағамдарды көп тұтынатын адамдардың ерте қайтыс болу қаупі жоғары. Бұл тағамдарға чипстер, тез дайындалатын кеспе, тәтті таңғы астар мен шұжық секілді құрамында жасанды бояғыштар, хош иістендіргіштер, қант, тұз және қаныққан май мөлшері жоғары өнімдер жатады.
American Journal of Preventive Medicine журналында жарияланған зерттеу нәтижесінде, күнделікті тағам құрамында өте өңделген өнімдердің үлесі әрбір 10 пайызға артқанда, мезгілсіз өлім қаупі 2,7 пайызға өсетіні анықталған.
Зерттеу 30 бен 69 жас аралығындағы адамдарды қамтып, сегіз елде жүргізілген: Колумбия мен Бразилияда өте өңделген тағамдар аз тұтынылады, Чили мен Мексикада орташа деңгейде болса, ал Аустралия, Канада, Ұлыбритания мен АҚШ-та бұл көрсеткіш өте жоғары.
Зерттеу авторы Эдуардо Аугусто Фернандес Нилсон (Освалдо Круз атындағы қор, Бразилия) былай дейді:
«Жоғары табысты елдерде қатты өңделген тағамдарды тұтыну деңгейі он жылдан астам уақыт бойы тұрақты болса, табысы төмен және орташа елдерде бұл көрсеткіш үнемі өсіп келеді – бұл алаңдататын жағдай».
Тәуелсіз зерттеушілердің айтуынша, бұл зерттеу қатты өңделген тағамдардың ерте өлімге тікелей себеп екенін дәлелдемейді. Бұл жерде басқа факторлар да рөл ойнауы мүмкін.
Кембридж университетінің статистигі Стивен Бёрджесс пікір білдірді:
«Мүмкін, шын мәніндегі қауіп факторы – дене белсенділігінің төмендігі немесе басқа өмір салтына қатысты мәселелер. Ал өте өңделген тағамдар жай ғана "кездейсоқ себепкер" болуы мүмкін. Бірақ егер мұндай байланыс әртүрлі елдер мен мәдениеттерде қайталана берсе, демек біз бұл тағамдарды бейжай қарамауымыз керек».
Биыл жыл басында Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) онкологиялық зерттеу агенттігі де өте өңделген тағамдарды жүрек аурулары, аневризма, асқазан-ішек мәселелері мен Паркинсон ауруынан болатын өліммен байланыстырған. Алайда зерттеу обыр немесе Альцгеймер ауруына тікелей әсері барын анықтамаған.
Мамандар әзірге бұл тағамдардың зияны олардың құрамынан ба, әлде өндірістік өңдеу тәсілінен бе – нақты анықталмағанын айтады. Сонымен қатар, өте өңделген тағамның нақты анықтамасы жоқ, бұл да зерттеу нәтижелерін салыстыруды қиындатады.
Оксфорд университетінің диета және семіздік жөніндегі доценті Нерис Астбери:
«Нутрициялық нұсқаулықтарды арнайы өте өңделген тағамдарға қарсы бағыттау – әлі ерте. Қосымша зерттеулер қажет», – деді.
Қаласаңыз, осыны инфографика, видео сценарий немесе әлеуметтік желіге арналған қысқа форматқа бейімдеп бере аламын.
