Мәтінді қолмен жазу ми жұмысын жақсартады – зерттеу
Қазір пернетақта үстемдік етсе де, қолмен жазу білім алуда ерекше орынға ие болуы мүмкін. Frontiers in Psychology журналында жарияланған жаңа зерттеуде зерттеушілер қолмен жазу кезінде мидың әлдеқайда кең және өзара байланысқан желілерінің белсенді болатынын анықтады.
Әсіресе, бұл жады мен сезімтал өңдеу аймақтарына қатысты. Бұл деректер сандық құралдарға тәуелділіктің артуы білім беру процесіне қалай әсер етуі мүмкін деген сұрақтарды тудырады.
Зерттеу авторы, Норвегия ғылым және технология университетінің (NTNU) нейропсихология профессоры Одри ван дер Меер:
Біздің зерттеулер мидың қолмен жазу кезінде басқаша жұмыс істейтінін анықтады. Әріптерді қолмен нақты түрде жазу нәзік моториканы қажет етеді және дене мен сезімдерді пернетақтамен теру процесіне қарағанда әлдеқайда көп дәрежеде қамтиды. Нәтижесінде, қолмен жазу ми бөліктерінің арасында жылдам әрі тиімді байланыс орнатуды талап етеді, – дейді.
Ғалымдар зерттеуге 20-25 жас аралығындағы 40 университет студентін шақырды. Барлық қатысушылар оңқай болу керек деген талап қойылды. Нәтижесінде 36 қатысушының деректері талдауға пайдаланылды.
Қатысушылар екі тапсырманы орындады:
1. Қолмен жазу – қатысушылар экранда көрсетілген сөздерді стилус арқылы курсивпен жазды.
2. Пернетақта арқылы теру – дәл сол сөздерді тек оң қолдың сұқ саусағын пайдаланып терді.
Тапсырмалар орындалған кезде ми белсенділігі жоғары тығыздықтағы электроэнцефалография (ЭЭГ) арқылы тіркелді. Қолмен жазу кезінде орталық және париеталдық ми аймақтарындағы байланыс белсенділігі айтарлықтай жоғары болды. Бұл аймақтар моториканы бақылау, сезімтал ақпаратты өңдеу және когнитивтік тапсырмаларды орындауға жауап береді. Ал пернетақтамен теру кезінде бұл байланыстар әлдеқайда әлсіз болды.
Зерттеушілер қолмен жазудың артықшылықтарын түсіндіре отырып, бұл процесс көздің көру, моторлық командалар және сезімтал кері байланыстың үйлесімділігін қажет ететін күрделі әрекет екенін атап өтті. Ал пернетақтада теру біртекті қимылдармен ғана шектеледі, бұл мидың аз белсенділік танытуына әкеледі.
Бұл зерттеу білім беру саласындағы цифрландырудың ықпалы туралы пікірталастарда маңызды орын алады. Ғалымдар қолжазба жаттығуларының есте сақтау мен оқуға оң әсерін анықтағандықтан, оқу бағдарламаларына қолмен жазу әдістерін енгізуді жалғастыру маңызды екенін айтады.
Зерттеушілер болашақта қолжазбаның студенттердің ақпаратты есте сақтауға қалай әсер ететінін және егде жастағы адамдарда когнитивтік құлдыраудың алдын алуға көмектесетінін зерттеуді жоспарлап отыр.
Бұл зерттеу Handwriting but not typewriting leads to widespread brain connectivity: a high-density EEG study with implications for the classroom тақырыбымен жарияланды. Авторы: Ф. Р. (Рууд) Ван дер Вил және Одри Л. Х. Ван дер Меер.
