Әскери дрондар әлеуеті артып келеді

Қазір әскери салада ХХІ ғасыр армиясы деген түсінік бар. Ол – шартты түрде цифрлық армия деп аталатын, заманауи әскери технологиялар мен ақпараттық жүйелерге негізделген, жоғары технологиямен жарақтандырылған, деректермен жұмыс істей алатын және киберкеңістікте де әрекет ете алатын қарулы күштердің жаңа буыны.

Цифрлық армия ақпараттық тех­но­логиялармен қаруланған, яғни, ко­­­мандалық басқару жүйелері цифрлан­ды­рылған. Спутниктік байланыс, GPS, дрон, жа­санды интеллект қолданылады, әскердің әр­бір бөлімшесі нақты уақытта мәлімет алып, шешім қабылдай алады.
Цифрлық армия тек қорғанумен емес, қа­жет болған жағдайда кибершабуыл жүр­гізумен де айналысады, электронды соғыс, жау жүйелерін бұғаттау, деректерді жою сын­ды әрекеттерді іске асырады.
Цифрлық армияда дрондар (БПЛА), ро­бототехника, автономды көліктер кеңі­нен қолданылады. Ол адам шығынын азай­тып, операцияны қауіпсіз етеді. Сон­дай-ақ армияның бұл түрі жасанды ин­тел­лект пен Big Data қолданып, сол арқылы жа­санды интеллект соғыс стратегияларын тал­дай алады, үлкен көлемдегі әскери де­рек­терді сараптай отырып, тиімді ше­шім­дер қабылданады. Мақсаты – әскери бас­қаруды оңтайландыру, реакцияны жыл­дам­дату, жау әрекетін алдын ала болжау, кибер жә­не гибрид соғыстарға дайын болу.
Қазақстан да бұл бағытты дамытып жа­тыр. Кейінгі жылдары әскери дрон өн­ді­рісі, байланыс жүйелері және цифрлық ин­ф­рақұрылым саласына инвестиция арт­ты. Қазақстан әскери дрондар (БПЛА) өн­д­і­рісін дамытуда айтарлықтай жетіс­тік­тер­ге жетіп, шетелдік серіктестермен бірлескен жобалар арқылы өз әлеуетін арттырып ке­леді. 
Қазақстан мен Түркия арасында әскери дрон­дар өндірісі бойынша жақсы ынты­мақ­тастық орнаған. 2022 жылы Turkish Aerospace Industries (TUSAŞ) және «Қазақ­стан Инжиниринг» компаниясы ANKA ұш­қышсыз ұшу аппараттарын Қазақстанда өн­діру туралы келісімге қол қойды. Бұл ке­лісімнің нәтижесінде Қазақстан Түркия­дан тыс ANKA дрондарын шығаратын ал­ғаш­қы ел атанды.
2024 жылы Қазақстан Қорғаныс ми­нистрлігі Baykar Defense компаниясымен Bayraktar TB3, Bayraktar Kalkan және Mosquito-U сияқты дрондарды сынақтан өткізу және өндірісті жергіліктендіру бойынша келіссөздер жүргізді.
2023 жылы Қазақстан мен Оңтүстік Ко­рея әскери дрондарды бірлесіп өндіру туралы келісімге келді. 2024 жылы Астанада Kazakhstan-Korea Drone Roadshow іс-ша­расы өтті, онда ұшқышсыз ұшу аппа­рат­тарын дамыту және кадрларды даярлау мә­селелері талқыланды.
Петропавл ауыр машина жасау зауы­ты 2023 жылы Қытай компонент­терін пайдалана отырып, алты түрлі дрон өн­­дірісін іске қосты. Бұл дрондар әскери жә­­не азаматтық мақсаттарда қолдануға ар­налған.
Сондай-ақ бұл бағытта жергілікті стар­тап­тар мен инновациялар да өз жемісін беріп жатыр. Мәселен, Taharqa Technologies атты қазақстандық стартап NMD атты жарылғыш дронның прототипін әзірледі. Бұл дрон 2 кг салмаққа ие және 20 минутқа дейін ұша алады. Ол жаудың жаяу әскеріне қарсы қолдануға арналған.
Қазір Қазақстан Қарулы Күштері ре­сейлік Orlan-10, түркиялық ANKA, израиль­дік Skylark, қытайлық Wing Loong 1 және АҚШ-тың RQ-11 Raven дрондарын пай­да­ла­нады.
«Қазақстан Инжиниринг» компаниясы өз жобалауымен жасалған әуе нысаналарын имитациялайтын дрондарды Сербияға экспорттауға келісім жасасты. Бұл Қазақ­стан­ның әскери-өнеркәсіптік кешенінің ха­лықаралық нарыққа шығуының алғаш­қы қадамдарының бірі.
Қазақстан әскери дрондар өндірісін да­мытуда белсенді қадамдар жасап, ше-телдік серіктестермен бірлескен жобалар ар­қылы өз әлеуетін арттырып келеді. Бұл ба­ғыттағы жұмыстар елдің қорғаныс қа­білетін күшейтіп, технологиялық тәуел­сіз­дігін қамтамасыз етуге бағытталған.