D дәруменінің жетіспеуі, маңызы қандай? – Зерттеу

D дәрумені адамның сүйегі, бұлшықеті мен тісі сау болуы үшін қажет. Ол күн сәулесінің әсерінен теріде түзіледі. Сондықтан D дәрумені деңгейін қалыпты ұстап тұру үшін күн астында болу қажет немесе құрамында осы дәрумен бар тағамдарды жеу жеткілікті. Тurkystan.kz бұл туралы UpToDate зерттеуіне сілтеме жасап баяндады. Кейінгі кезде жүргізілген зерттеулер көптеген адамда, әсіресе егде жастағы адамдарда D дәрумені жетіспейтінін анықтады. D дәрумені жетіспеушілігінің белгілері қандай?

• сүйектегі, буындағы және бұлшықеттердегі ауырсыну;
• кішкентай жаралар мен тері зақымданған кезде тез жазылып кетпеу;
• шаш пен тырнақтағы проблемалар;
• шаршау және әлсіздіктің күшеюі.

D дәрумені азаюының негізгі себептері:

• Ас мәзірінде D дәруменінің жетіспеушілігі және күн сәулесінің жеткіліксіздігі;
• Ішекте D дәрумені сіңуінің төмендеуі;
• Бүйрек немесе бауыр ауруларына байланысты D дәрумені өңделуінің төмендеуі.

Жазда D дәруменін ішу керек пе? Адам дұрыс тамақтанса әрі күн астында жиі болса, қосымша D дәруменін қабылдаудың қажеті жоқ. Алайда күздің ортасында, көктемнің басына күн сәулесі, яғни D дәрумені жетіспей жатады. Сондықтан дәрігер кеңесімен осы уақытта қоспалар қабылдауға болады. Кальций мен фосфор жақсы сіңуі үшін балаларға да D дәрумені қажет. Оның жетіспеушілігі рахитке, сүйектің әлсіреуіне әкелуі мүмкін. Омырау сүтінің өзі кішкентайларды D дәруменімен қамтамасыз етпейді. Сондықтан сәбилердің көпшілігіне туғаннан кейін витаминнің қосымша көзі қажет. Тіпті, анасы оны күн сайын қабылдаса да. D дәрумені – майда еритін витамин, ол организмде бірнеше маңызды функцияны атқарады:

• Ішекте кальций мен фосфорды сіңіруге көмектеседі.
• Паратироид гормонының, сүйектің бұзылуын (резорбцияны) тудыратын гормонның бөлінуін тежейді.

Осы әрекеттердің арқасында D дәрумені қандағы кальций мен фосфаттың қалыпты деңгейін сақтауға көмектеседі.  D дәруменінің табиғи көзі. D витамині күн сәулесінің әсерінен теріде түзіледі. Ал терідегі дәрумен өндірісі адамның жасына қарай төмендейді. D дәрумені майлы балықта, балық майында және аз мөлшерде жұмыртқаның сарысында кездеседі. Америка Құрама Штаттарында байытылған сиыр сүті D дәруменінің ең үлкен диеталық көзі болып саналады. Сонымен қатар АҚШ-пен бірге әлемнің басқа елдерінде дәнді дақылдар мен басқа да көптеген тағамдар D дәруменімен байытылады. D дәруменінің көзі ретінде күн сәулесінде немесе солярийде болу ұсынылмайды. Себебі бұл терінің зақымдалуына әкеліп, тері қатерлі ісігінің қаупін арттыруы мүмкін.                        

Серіктес жаңалықтары