«Бір күні мен өзіне-өзі қол жұмсаған қарапайым қазақстандық қыздың оқиғасы туралы естідім. Парадокс, оның әлеуметтік желілердегі лентасы өте жақсы еді, фотоларындағы өңі балбұл жанған, бақытты ару сияқты көрінетін. Менің көз алдымда бәрі қалағанындай болған адамның бейнесі тұрды. Алайда, ол қыз екі өмірді қатар сүрген: әлеуметтік желілерде өте бақытты және табысты; шын мәнінде депрессияда және жар шетінен құлауға аз ғана қалған. Мен осы қысқа ғұмырға терең талдау жасадым, әлеуметтік желілер біздің өмірімізге қалай әсер ететінін және біздің елімізде көптеген адамдар онлайн-кеңістікте бақытты өмір сүрудің жалған бейнелерін неге жасайтыны туралы ойладым. Бұл жағдайдан шығатын ешқандай жол жоқ па?
Рас, статистика көрсетіп отырғандай, Қазақстандағы өзіне-өзі қол жұмсау проблемасы өте маңызды және көбінесе адамдар жеке бастың қайғы-қасіретінен немесе нақты өмірлеріне қанағаттанбағандықтан виртуалды кеңістікке жасырынуға тырысады. Мен замандастарымның өздерін жақсы көрсетуге тырыспастан, өмірде қалай бар, солай қабылдағандарын қалаймын. Адамдар қазіргі әлемде өмір сүруі керек. Мен бәрін түзетуге және өзгертуге болатынына сенемін», дейді Мұрат Есжан.
Айта кетерлігі, ерлі-зайыпты жас маманның лентаны түсіру тарихының өзі бір фильмнің желісіне сұранып тұр. Өйткені, Мұрат пен Айсәуле тілдік кедергілерге, өзге де қиындықтарға қарамастан өз мақсаттарына соңына дейін күресіп жетті. Айталық, шәкіртақының қаражаты толығымен оқуға және пәтер жалдап тұруға жұмсалды, ал оларға әлі екі баланы тамақтандырып, оқыту керек. Ол үшін Мұрат пицца жеткізушісі болып қара жұмыс істеуге тура келді.
"Фильмді түсіру өте қиын болды. Локациялар ақылы еді. Барлығы рұқсат алуды қажет етеді. АҚШ-та заңдарға өте жауапты қарайды және көп жағдайда құжаттамаларды рәсімдеу ұзақ уақыт пен әжептәуір ақшаны талап етеді. Сонымен қатар, түсіру тобы жұмысының ақысын төлеу, сондай-ақ қымбат тұратын камераға кейде қарулы күзет жалға алу қажет. Кейбір түсірілімдер Сан-Францисконың қолайсыз аудандарда жүргізілді", дейді Айсәуле Әбілдаева.
Отандық кинематографистердің еңбектері еш кеткен жоқ. Жоба Америка сценаристері гильдиясының (Writers Guild of America) өкілдері тарапынан оң бағасын алды. Сондай-ақ, Мұраттың ағылшын тіліндегі толықметражды киносценарийі Scriptapalooza сценарийлері конкурсының нұсқасы бойынша Американың үздік 100 сценарийі қатарына енді. Байқауға 3500-ден астам өтінім түскенін де айта кеткен жөн.
Елге оралғаннан кейін Мұрат “Қазақфильм” киностудиясының “Дебют” шығармашылық жобасының аясында «Тиын» атты екінші фильмін таспалады.
Жазушы Лира Қоныстың аттас әңгімесі желісімен түсірілген туындының басты өзегі – атасымен қалған бүлдіршіннің әкеге сағышы. Бес жасар Қайсардың қазіргі бар мұраты – бір дорба тиын жинау. Себебі, атасы бірге ның айтуынша, әкесі дарияның ар жағына кетті. Ол жаққа бару үшін қайықшы шалға бір дорба тиын беру керек-мыс.
«Екінші фильмді түсіруге мені әкесінен айырылған бала туралы әңгіме шабыттандырды. Мен оны газеттен оқыған болатынмын. Ол жазба маған қатты әсер етті, өйткені мен де әкемін. Әңгімені оқып болған соң, бірден осы картинаны жасау туралы шешім қабылдадым. Алғашқы еңбегіміздің арқасында "Қазақфильм" де менің әлеуетімді көріп, маған осындай жобаны сеніп тапсырды», дейді Мұрат Есжан.
Асхат Райқұл
