Ежелгі Рим бетондары мыңдаған жыл бойы қалай мызғымай сақталып келеді? – ғалымдар ақыры себебін анықтады
Ежелгі Римнің инженерлік өнері әлемді таңғалдыруын жалғастыруда. Сол кездегі ғимараттардың беріктігі Рим бетонның ерекше құрамына байланысты болғаны белгілі, ал жақында жүргізілген зерттеулер оның құпиясын тереңірек түсінуге мүмкіндік берді.
Жақында MIT зерттеу тобы ежелгі римдік бетонның құрамында барынша араластырылған материалдардың арасында кездесетін ақ түсті әк кесектерінің болуы оның беріктігін қамтамасыз еткенін анықтады. Бұл материал бұрын сапасыз араласудың белгісі деп саналған еді, бірақ MIT профессоры Адмир Масич бұл түсіндіруге күмәнданып, оған ерекше мән берді.
«Егер римдіктер құрылыс материалының сапасына соншалықты мән берген болса, олар неліктен дұрыс араластырылмаған бетон жасаған болар еді? Мұның себебі тереңірек болуға тиіс», – деді ол.
Масич бастаған команда Италиядағы Привернум археологиялық орнынан 2 000 жыл бұрынғы бетон үлгілерін зерттеді. Олардың зерттеулері ежелгі римдік бетонның құрамында «жылумен араластырылған» деп аталатын арнайы технологияның қолданылғанын көрсетті. Ғалымдардың айтуынша, әкке жылу қолдану бетонның жылдам орнауына, сонымен қатар жарылған жағдайда өзін-өзі қалпына келтіру қабілетін арттырған.
Бұл ерекше қасиет бетон жарылған кезде айқын көрінеді: су әкке әсер етіп, кальций карбонатына айналады да, жарықтарды табиғи түрде толтырады. Бұл әсер ежелгі Кецилия Метелланың қабірінде анықталып, бетондағы жарықтардың табиғи түрде толтырылғанын дәлелдеді. Ғалымдар жасаған тәжірибелер де бұл тұжырымды растады – құрамында әк бар бетон өздігінен екі апта ішінде қалпына келді, ал бақылау үлгісі сол күйі жарылған болып қалды.
MIT командасы бұл жаңалықтың қазіргі бетон өндірісіне де пайдалы болуы мүмкін екенін айтады. Егер бұл ежелгі технология коммерциялық негізде қолданылса, заманауи бетондардың беріктігін арттыруға және қоршаған ортаға зиянды әсерін азайтуға мүмкіндік бар.
