Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Россия 24» телеарнасына берген сұхбатында саяси өзгерістер қоғамның үлкен сұранысы болғанын айтты деп хабарлады turkystan.kz.
«Бастапқыда мен «алдымен экономика, содан кейін саясат» формуласы 1990 жылдардың басында өте пайдалы болса да, өз ресурсын тауысты деп ойлаған едім.
Мен саяси қайта құрулар жасауымыз керек екенін түсіндім, өйткені адамдардың азаматтық белсенділігіне мүмкіндік беру керек еді және бұл қоғам тарапынан өте үлкен сұраныс болды. Мен саяси реформаларды іс жүзінде 2019 жылы бастадым. Содан кейін біз бейбіт жиналыстар туралы заңды әзірлеуге кірістік. Содан кейін әйелдерге 30% квота енгізілді, парламенттік реформа және т.б. басталды», - деді Президент.
Ал жақында өткен референдумды Қазақстандағы саяси құрылымды қайта құру мақсатында басталған науқанның жалғасы деп түсіндірді.
«Шындығында, біз суперпрезиденттік жүйеден бас тартуымыз керек, ол өз міндетін өтеді. Өздеріңіз білетіндей, Қазақстан 1990 жылдардың соңында 2000 жылдардың басында өз дамуында өте үлкен серпіліс жасады. Бірақ, өмір бір орында тұрмайды, қайта құрулар, реформалар қажет.
Сондықтан мен президенттік, өркениетті президенттік жүйеге көшуді қажет деп таптым, онда ықпалды парламенттің орны болуы керек. Атқарушы билік өз міндетін атқарып, Парламент алдында және өз халқы алдында толық есеп береді.
Парламентке келетін болсақ, төменгі Палатаға келесі сайлау мүлдем жаңа ережелер бойынша өтетін болады. 70% - пропорционалды жүйе, «партиялық тізімдер» деп аталатын және 30% - бір мандатты округтер бойынша мажоритарлық жүйе.
Бізде бір кездері мұндай жүйе болған, содан кейін біз одан пропорционалды жүйеге қарай бет алдық. Бұрынғы жүйеге қайта ораламыз деп айта аламын, бірақ партиялықтар мен бір мандаттылар арасындағы пропорциялар сәл өзгеше болды, бір мандаттылар әлдеқайда аз болды.
Жаңа Парламентте бір мандаттылар 30% болады және бұл - өте көп. Әрине, Парламенттің қызметіне байланысты кейбір заңдарды өзгерту қажет болады. Бұл - үлкен жұмыс. Жыл соңына дейін оны орындай аламыз деп ойлаймын», - деді Қасым-Жомарт Кемелұлы.
