Күнделікті бір уыс жаңғақ жеу алжудың алдын алуға көмектесе ала ма? – зерттеу
Зерттеуге сәйкес, үнемі жаңғақ жейтін орта жастағы және егде жастағы адамдардың алжу ықтималдығы 12%-ға төмендеген. Әсіресе, күніне бір уыс тұздалмаған жаңғақ жеу айтарлықтай когнитивтік пайда берген.
Деменция – күнделікті өмірге кедергі келтіретін когнитивтік қабілеттердің төмендеуімен сипатталатын ұғым. Ол жады, ойлау қабілеті және әлеуметтік дағдыларды әлсіретеді, нәтижесінде логика, қарым-қатынас және өз-өзіне күтім жасау қиынға соғады. Деменция – бір ғана ауру емес, керісінше, Альцгеймер ауруы, тамырлық деменция және фронтотемпоралды деменция сияқты әртүрлі жағдайлардан туындайтын симптомдар жиынтығы. Зерттеулер көрсеткендей, әлемде деменцияның таралуы өсіп келеді, қазірдің өзінде 50 миллионнан астам адам деменциямен өмір сүріп жатыр, ал 2050 жылға қарай бұл көрсеткіш үш есеге өсуі мүмкін деп күтілуде.
Деменцияға қарсы ем жоқ болғандықтан, алдын алу шараларын іздеу аса маңызды. Көптеген зерттеулер өмір салты, әсіресе диета, мидың денсаулығына оң әсерін тигізуі мүмкін екенін көрсетті. Өсімдік тектес тағамдарға бай диеталар, мысалы, антиоксиданттар мен қабынуға қарсы қасиеттері бар Жерорта теңізі диетасы деменция қаупін азайтуға ықпал етеді. Жаңғақ – осы диетаның маңызды бөлігі, олар пайдалы майларға, дәрумендерге және мидың жұмысына оң әсер ететін антиоксиданттарға бай.
Алайда, жаңғақтар мен когнитивтік денсаулық арасындағы байланыс бұрын қарама-қайшы нәтижелерді көрсеткен. Осы зерттеу Ұлыбританияның Biobank атты денсаулық сақтау деректер базасының 50 386 қатысушысының деректерін талдады. Нәтижелер жаңғақтарды күнделікті тұтынатын адамдар арасында деменция қаупінің 12%-ға төмендегенін көрсетті, бұл әсер әсіресе күніне бір уыс тұздалмаған жаңғақ жегендерде байқалды.
Зерттеуде жаңғақтардың оң әсері әйелдерге, егде жастағы адамдарға және салауатты өмір салтын ұстанатындарға көбірек әсер еткені анықталды. Дегенмен, бұл оң әсер түрлі әлеуметтік және денсаулық жағдайлары бар адамдар арасында да байқалды.
Зерттеушілер жаңғақтардың миды қалай қорғайтыны туралы нақты қорытынды жасай алмағанымен, олардың антиоксиданттар мен қабынуға қарсы қасиеттерінің танымдық құлдырауды бәсеңдетуге көмектесуі мүмкін деген болжам бар.