Археологтар Иранның оңтүстік-шығысынан ерін далабының әлемдегі ең көне түрін тапты, бұл туралы New YorkTime.
Біздің дәуірімізге дейінгі 1936-1687 жылдар аралығында көміртегімен қапталған қолдан ойылған тас құты минералды хлориттен жасалған, оның үстіңгі жағында ойық бар және бұл құты Қола дәуіріндегі ерін далабының бір түрі, ол арнайы щеткамен жағылған болуы мүмкін.
Зерттеушілер өткен айда көне сұлулық өнімін талдап, нәтижесін Scientific Reports журналында жариялады.
"Біз бұл қатты ерін далабы емес, ерін бояуы болған деп ойлайтынымызды ескеру маңызды", - дейді зерттеген жеті ғалымның бірі Массимо Видале мәлімдемесінде.
Биіктігі шамамен 2 дюйм болатын антикварлық косметика дәстүрлі цилиндрлік ерін далабы контейнерінің кішірек нұсқасына ұқсайды.
"Қамыс сияқты пішініне байланысты ол өте жұқа және оңай пайдаланылады", - деді деп жазды Washington Post газеті. "Ол кезде адамдар кәдімгі қамыс сегменттерін қорап немесе контейнер ретінде пайдаланған, бірақ бұл тастан жасалған".
Ғалымдар көне далап бастапқыда 2001 жылы Иранның оңтүстік-шығысындағы Керман провинциясындағы Халил өзенінің маңында су басқан б.з.д. үшінші мыңжылдыққа тән жерлеу орнынан табылғанын айтты.
"Бұл – таптырмас олжа", – деді Италиядағы Падуа университетінің археология профессоры Видале. "Өйткені табылған зат бүгінгі күннің ерін далабына ұқсас өте ерекше жұқа тас контейнер".
Видейл тобы ежелгі құты ішіндегі материалды зерттеп, ерін бояуы 3700 жылдан астам дегидратацияға байланысты ұнтақ түрінде болғанын анықтады.
"Ерін далабын микроскоптың астына қойғанда, зерттеушілер түпнұсқа өнімнің "қан қызыл" екенін көрсететін қара пигменттер көрінетінін байқады", деп хабарлады топ.
Түтікке өсімдік майы мен балауыз сияқты заманауи ерін косметикасына ұқсас өнімдер болғаны анықталған.
Ерін далабына кем дегенде 5 500 жыл бойы болғанымен, зерттеушілер бір кездері макияжға тыйым салған Иранда әлемдегі ең көне ерін далабын тапқанына таң қалды.
1979 жылғы Ислам революциясынан кейін ел косметикадан бас тартты, бірақ ақырында үкіметте жұмыс істемейтін әйелдер мен медицинадағы студенттерге косметиканы қолдануға рұқсат беру арқылы шектеуді жеңілдетті.
Видале біздің заманымыздан бері мыңдаған жылдар өтсе де, бүгінгі қоғам мен ежелгі дәуірдің арасында көптеген ұқсастықтар бар екенін атап өтті.
"Фактілер қарапайым пікірді растайды: алғашқы қола дәуірінің әлемі, алғашқы қалалар қуатты және иерархиялық мемлекеттердің саяси орталықтары біздің әлемге өте ұқсас болған", - деп қорытындылады ол.