14 маусымда Мәжілісте «Онлайн-платформалар және онлайн-жарнама туралы» заң қабылданып, Сенатқа жіберілді. Бұған дейін заң жобасы талқыланғанын, 2023 жылғы 7 маусымда Мәжілістің жалпы отырысында бірінші оқылымда мақұлданғаны туралы жазған едік. Заң қабылдау жұмыс тобына Мәжіліс депутаттарымен қатар мүдделі мемлекеттік органдардың, үкіметтік емес ұйымдардың, сарапшылар қауымдастығы өкілдері, әлеуметтік желіні қолданушылар кірді. Жұмыс тобының отырыстарында онлайн платформаларда мемлекеттік тілді қолдану аясын кеңейту, әлеуметтік желіні қолданушы және инфлюенсер (блогер) анықтамаларын беру, негізгі заң жобасының терминологиясына, заңда қолданылатын түсініктерді толықтыру мәселелері қаралған. Сонымен қатар онлайн платформалардың жұмысын реттеудің халықаралық тәжірибесін зерделеп, заң жобасына енгізілген. Әлемдік техногиганттар мен қазақстандық қолданушылардың арасындағы коммуникацияны реттеу тетіктері қарастырылды. Онлайн платформаның иесі немесе оның заңды өкілі балаға қарсы кибербуллинг ақпаратты және мемлекетке қарсы контентті тартқан аккаунттарды тоқтатуға міндеттелмек. Жарнама, модерация, жалған ақпаратты таратқаны және жариялағаны үшін әкімшілік жауапқа тартуға қатысты мәселелер бойынша өзгерістер енгізілген. Парламент Мәжілісінің барлық комитеті заң жобаларына оң қорытындыларын берді. Заң жобасы бойынша жұмыс тобының 15 отырысы өткізілген, онда 130-ға жуық түзету қаралды, басым көпшілігі заң баптарына енгізілді, Комитеттің кеңейтілген отырысы өтті. Ерлан САЙЫРОВ, Мәжіліс депутаты:
– Қазір дүние жүзіне қарайтын болсақ, Франция, Германия, Еуроодақта техногиганттармен қарым-қатынасты жөндеу жөніндегі заңдар қабылданған. Дәл сондай заңды біз де қабылдап отырмыз. Ең негізгі мәселе – әлеуметтік желі, яғни техногиганттармен Қазақстанның қолданушылары арасында қарым-қатынас орнатып, қазақстандық қолданушылардың құқығын қорғау. Одан бөлек, әлеуметтік желіде азаматтардың экономикалық іс-қимылдары өте өзекті болып отыр. Жарнама, сауда-саттық және тағы да басқа. Әлеуметтік желіде балаларға буллинг жасау, жағымсыз контенттер, саяси экстремизм мәселесі де бар. Сондықтан қазір әлеуметтік желіні өте күрделі геосаяси жағдайда еліміздің құқықтық аясына алып келудің маңызы зор болып отыр. Әлеуметтік желі деген не? Блогерлер дегеніміз кім? Техногиганттармен қарым-қатынастың негізгі принциптері, әлеуметтік желілердегі қазақ тілін дамыту мәселелері айқындалады, сонымен қатар, жалған ақпарат үшін әлеуметтік желі қолданушыларына нақты жауапкершілік қарастырылған. Заң халықаралық стандарттарға сәйкес келеді және Еуропаның цифрлық технологиялар жөніндегі заңдарының новеллалары алынған.