БIЗ ОСЫ КIМБIЗ?

БIЗ ОСЫ КIМБIЗ?

Иә, кiмбiз?

Қазақ болсақ ата-тегiмiз (фамилиямыз) төл құжатта неге ала-құла? "Сақтағанов", "Сәрсенбаев", "Сырым Сарсек", "Сапартегi", "Сыдықұлы". Осылай тiзiлiп кете бередi.

Басқалардiкi қалай?

Махарадзе, Джугашвили — грузиндер.

Казарян, Саркасян — армяндар.

Иванов, Сидоров — орыстар.

Гүрсал Намық — түрiк.

Болат Бұлболоғлы — әзiрбайжан.

Ал бiздiң ата-тегiмiз ше? Құжаттарда құбылып тұр. Ұлттық менталитетiмiзге сай, өзгелерге қазақ екенiмiздi бiрден бiлдiретiн фамилиямызда бiрiздiлiк жоқ. Бұған етiмiз өлiп кеткенi соншалық, көбiмiз немқұрайды қараймыз. «Әне-мiне» деп жүрiп алатын жайбасарлығымыз тағы бар. Әлi күнге "ов,ев"-тен арыла алмай жүргенiмiз сол.

Неге?

Қабылдауымыз, талғамымыз әрқалай. Бiрiздiк жоқ.

Қазақтың қай ауылына барып ақсақалдарына сәлем берсеңiз ата-тегiңiздi сұрайды.

— Шырағым, атың кiм?

— Батыр.

— Кiмнiң ұлысың?

— Жүзбайдың.

— Тегiң кiм?

— Жұмабайдың тегiмiн.

Сонда Батыр Жүзбайұлы Жұмабайтегi болып шығады. Ендi Батырдың ұлы Асыл делiк. Оның ата-тегi қалай түзiледi? Асыл Батырұлы Жұмабайтегi. Ал Асылдың ұлы Берiктiң ата-тегi ше? Берiк Асылұлы Жұмабайтегi болар едi. Қыз, әйел затының да ата-тектерiн осылай жазсақ қазақ ұлтынан екенiмiз анық көрiнiп тұрмай ма?!

Жуырда Тiл комитетiнiң ұйымдастыруымен осы мәселе арнайы қаралды. Менiңше өте орынды. Аса маңызды мәселеге бей-жай қарап, "ов-ев" тiркестерiмен жүре беру – ұлттығымызға сын. Бодандық сананың сарқыншағынан құлантаза арылмай, егемен елде тұрсаң да еңсеңдi көтеру қиын. Сондықтан ата-тегiмiздiң орысқа да, түрiкке де ұқсамай таза өзiмiздiкi болғаны жөн-ау. Комитет бастамасын қолдап, ата-тегiмiздi бiр iздiлiкке түсiрсек рухани мерейiмiз арта түсер едi.

Сiз бұл ұсынысқа қалай қарайсыз?

Көлбай Адырбекұлы