Биылғы Жұмысшы мамандықтар жылы – тек атаулы жыл емес, сан жылдар бойы көп еленбей келген қарапайым еңбек адамдарына деген шынайы құрметтің белгісі. Бұл бастама жұмысшыларды дәріптеу арқылы қоғамда еңбекқор және өз ісіне берілген нағыз мамандарды насихаттауды көздейді. Бұл орайда Ақтөбе облысында әр салада жемісті қызмет етіп, жетістікке жеткен еңбек адамдары көп.
Жанар – мал дәрігері
Сондай жандардың бірі – Ақтөбе облысы Мұғалжар ауданы Қайыңды ауылының тұрғыны Жанар Уәлиева. Ол 20 жылдан бері ветеринария саласында жемісті қызмет етіп келеді.
– Мен қазіргі Мұғалжар ауданының Теміркөпір стансасында тудым. 1986 жылы Победа кеңшарында 8 жылдық мектепті бітіріп, Темір қаласындағы техникумға оқуға түстім. Оны 1990 жылы аяқтап, еңбек жолын ең алғаш Победа кеңшарында мал дәрігері болып бастадым. Араға бір жыл салып, осы ауданға қарасты Қайыңды ауылына келін болып түстім. Ол кезде жолдасым Құрақбай жылқышы еді. Содан отбасымызбен 1991-2000 жылдар аралығында жылқы бағып, шаруашылықта еңбек еттік. 5-6 жылдай үйде жұмыссыз отырдым. Кейін 2006 жылы Қайыңды ауылдық округінің орталығына көшіп келіп, ветеринарлық пунктке мал дәрігері болып жұмысқа орналастым. Міне, содан бері бүгінге дейін мал дәрігерімін. Он жылдан бері Қайыңды ауылдық округінде ветеринарлық пункттің меңгерушісімін. Жолдасым да көп жылдан бері осы салада жұмыс істейді, – дейді ол.
Оның айтуынша, қазір ауылдық жерлерде мал дәрігері жетіспейді. Оған жастардың бұл саланы таңдамауы мен елді мекендерде жас мамандарға қолайлы жағдайдың жасалмауы себеп болып отыр.
Кейіпкеріміз көп жылдан бері ауылдағы үйлерді аралап, ауырған малды емдейді, қан алады, мал төлдету кезінде көмек сұрағандарға қол ұшын береді. Тіпті, ондай кезде күні бойы жұмыста жүретін кездері де болады екен. Қай жұмыстың да өз қиындығы бар емес пе? Дегенмен әйел адамның ауру малды күтіп-баптап, одан қалса төрт түлікті сырғалауы көп күш пен қайсарлықты талап етері анық. Ондай кезде Жанар Уәлиева көмекке жолдасын шақырады.
– Қазір ауылымыздағы ветеринарлық пунктте үш адам жұмыс істейді. Екі ветеринарлық фельдшер құжаттармен айналысады. Ал жолдасым мекеменің көлігін жүргізеді. Бүгінде Қайыңды ауылдық округінде 2 мыңға жуық адам тұрады. Округке қарасты Алтынды ауылында – 100, Қайыңды ауылында 130 түтін бар. Округте ветеринарлық дәріхана жоқ, сондықтан дәрі-дәрмекті облыс орталығынан сатып әкелеміз, – дейді Жанар.
Кейіпкеріміз жұбайы Құрақбай Уәлиев екеуі отбасында екі ұл, екі қыз тәрбиелеп, солардан тараған алты немеренің қызығын көріп отыр. Қашан да еңбекқорлығымен, жұмысына адалдығымен көзге түскен мал дәрігері бұған дейін Ауыл шаруашылығы қызметкерлері салалық кәсіподағының ІІІ және ІІ дәрежелі «Еңбек даңқы» белгісімен, Мұғалжар ауданы әкімдігінің «Ауыл шаруашылығы саласының үздігі» және «Жыл адамы» атақтарымен марапатталған. Қиын саланың жүгін арқалап жүрген адал жан қандай марапатқа болса да лайықты.
Айбектің қуанышы
Өңірде жас та болса адал еңбегімен, кең жүрегімен көптің алғысына бөленіп жүргендердің бірі – Айбек Уайсбаев. Өз кәсібін жетік меңгерген жігіт 11 жылдан бері Ақтөбе ферроқорытпа зауытының газ тазарту қондырғылары цехында шебер-электрик болып жұмыс істейді. Мұнда ол цехтағы қондырғылар мен құрылғыларды қарап, бақылайды, электр желілерін жөндейді.
Оның туған жері – Ақтөбе облысы Әйтеке би ауданы Қарабұтақ ауылы. Ақтөбе политехникалық колледжін электрик мамандығы бойынша аяқтаған. Сырттай жоғары оқу орнын да тәмамдаған. Оның бұл салаға келуіне, электрик мамандығын таңдауына немере ағасы Нұртас Уайсбаев ықпал етіпті. Ауылда электрик болып еңбек етіп, еңбекқорлығымен ел аузында жүрген ағасының жұмысын көрген Айбек осы саланы таңдаған. Қазір Айбектің екі інісі де өзі сияқты қиын салаларда еңбек етіп жүр. Атап айтсақ, бір інісі Әлібек Хромтауда Дөң тау-кен байыту комбинатында шахтер болса, екінші інісі Жәнібек Қарабұтақта төтенше жағдайлар бөлімінде жүргізуші болып жұмыс істейді. Ал әкесі ауылдық әкімдікте бас маман болса, анасы – мұғалім.
Биыл Айбек «Қазхром» ТҰК» АҚ Ақтөбе ферроқорытпа зауытының жұмысшыларға беретін мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасы аясында пәтер алды. Отбасымен жаңа пәтеріне қоныстанып, тату-тәтті тұрып жатыр.
– Жеке баспанамыз болғанын қатты қалап едік. Оған да қолымыз жетті. Бұл да еңбектің жемісі деп ойлаймын. Мен ауылда өсіп, тәрбиелендім. Еңбекке ерте араластым. Сондықтан адам еңбекпен көркейетінін, жетістікке тек өзінің адал еңбегімен жететінін жақсы білемін. Ұлдарыма да ата-анамнан алған осы тәрбиені бойларына сіңіріп жатырмын, – дейді ол.
Алты баланың әкесі
Ырғыз ауданы Құтикөл ауылының тұрғыны Аманқос Мырзағұлов 5 жылдан бері «Камал» ЖШС-да малшы болып жұмыс істейді. Аталған шаруашылықта 200 ірі қара, 600 қой бар.
Таңнан кешке дейін мал соңында жүріп, өз жұмысын адал атқаратын кейіпкеріміз малшы болу маңдай тер мен төзімділікті талап ететінін, сондай-ақ үлкен жауапкершілік жүктелетін кәсіп екенін айтады. Себебі алдымен малдың амандығына малшы жауап береді. Одан қалды малды суару, жемшөбін беру, төліне күтім жасау керек.
– Қарапайым көрінгенімен, мал бағу – шыдамдылықты, күш-жігерді, қажыр-қайратты қажет ететін жұмыс. Мәселен, жайлау мен қыстаудың ауысуы – тіршіліктің ажырамас бөлігі. Әсіресе, мал төлдейтін кезеңде жұмыс екі есе артып, жауапкершілік күшейеді. Малды қадағалап, бар-жоғын іздеу, алдыңдағы төрт түліктің амандығына жауап беру оңай емес. Қазір жастар мал бағудан қашады. Себебі бұл кәсіптің бейнеті көп. Мәселен, қойды төлдетуден бөлек, бағу, қадағалау, құрттаса емдеу, қырқу – мұның бәрі тынымсыз жұмыс. Он екі ай бойы қайталанатын жұмыстан кейде жалығасың. Бірақ отбасым үшін адал еңбекпен нан тауып жүрмін, – дейді Аманқос.
Қазір әлемде ондаған жаңа мамандық пайда болып жатқанымен, малшы кәсібі өзінің маңызын жоғалтқан жоқ. Керісінше, елдің азық-түлік қауіпсіздігін қамтамасыз ету, ауыл экономикасын дамыту, шаруашылықтардың жұмысын жүргізуге малшының тигізер еңбегі зор. Осыны шаруашылық басшылары ескеруі керек. Малшының айлығы еңбегіне сәйкес жоғары болғаны дұрыс.
Аманқос жұмыс істейтін шаруашылықтың басшысы Камал Сәтбаевтың айтуынша, қожалықта барлық жағдай жасалған. Таза су тартылған. Қазір Аманқос айына 170 мың теңге жалақы алады. Қожалық басшысы айлықтан бөлек жұмысшысына материалдық көмек те көрсетіп отырады. Алдағы уақытта қожалық мал басын асылдандырып, бордақылау алаңын салмақ. Егер мал басы артса, қожалық басшысы тағы да жұмысшы алады. Ал әзірге шаруашылықтың бар малын Аманқос бағып жүр.
– Қай кезде де еңбек еткен адам жетістікке жетеді. Бізді кішкентайымыздан осыған үйретті. Сондықтан жұмыстан қашпаймын. Отбасында келіншегім екеуміз алты бала өсіріп, тәрбиелеп отырмыз. Оларға жайлы жағдай жасап, сапалы біліммен, тәрбиемен қамту – біздің ортақ міндетіміз. Сондықтан жұмыстың ауырлығына да, жауапкершілігіне де үйреніп, еңбек етіп жүрген жайым бар, – дейді Аманқос.
Данагүл ҚАЗИХАН,
Ақтөбе облысы