Неліктен "Эйфель" мұнарасы жазда 15 сантиметрге өседі?

Бүгін, 19:15 / Ербұлан Қайрат
сурет: istockphoto.com

Франция астанасының басты символы Эйфель мұнарасы жаздың ыстық күндерінде шамамен 12-15 см-ге өсе алады. Бұл құбылыс металдың жылулық ұлғаю заңымен түсіндіріледі, деп хабарлайды turkystan.kz The Conversation-ге сілтеме жасап.

Зерттеулер көрсеткендей, мұнараның биіктігі ауа температурасы мен күн сәулесінен қызған металдың әсеріне қарай өзгереді. Қыста мұнара бастапқы көлеміне қайта оралады.

1889 жылы Гюстав Эйфель салған 300 метрлік құрылыс пудлингті темірден жасалған. Бұл материал жеңіл әрі мықты, бірақ кез келген қатты дене сияқты жылуға әсер еткенде көлемі аздап ұлғаяды. Темірдің жылулық ұлғаю коэффициенті — 12×10⁻⁶ (°C)⁻¹. Метрлік темір өзек температура 1°C көтерілгенде бар болғаны 12 микрометрге ұзарады, бірақ 300 метрлік мұнара үшін бұл елеулі көрсеткіш.

Парижде қыста температура –20°C-қа дейін төмендеп, жазда +40°C-қа дейін көтеріледі, ал күн сәулесінде металл +70°C-қа дейін қызуы мүмкін. Мұндай жағдайда мұнараның бір жағы көбірек ұлғайып, конструкция аздап еңкейеді.

Эйфелева мұнарасы — инженерлік шедевр ғана емес, сонымен қатар табиғат заңдарын көзбен көруге болатын алып «термометр». Жазғы аптап күндері ол Парижді сөзбе-сөз сәл биіктете түседі.

Тэгтер:

Париж Эйфель мұнарасы