Жанды дауыста орындалатын музыкалық концерттер тек көңіл көтеру құралы ғана емес, сонымен қатар адамдар арасында ерекше байланыс орнатып, ұзақ уақытқа созылатын бақыт сезімін тудырады. Personality and Social Psychology Bulletin журналында жарияланған жаңа зерттеуге сәйкес, мұндай әсер «жалпылама көтеріңкі көңіл күй» (collective effervescence) атты психологиялық құбылыс арқылы пайда болады. Бұл адамдардың бірлікте, эмоционалды үйлесімде болуы нәтижесінде қалыптасатын ерекше сезім.
Зерттеу қалай жүргізілді?
Ғалымдар концерттердің адам психологиясына әсерін түсіну үшін төрт бөлек зерттеу жүргізді. Оған 789 қатысушы, оның ішінде университет студенттері мен қарапайым тыңдармандар тартылды.
- Алғашқы зерттеу көрсеткендей, адамдар ерекше мағыналы әрі әсерлі топтық тәжірибелерін еске алғанда, олардың көпшілігі музыкамен байланысты болған.
- Екінші зерттеуде қатысушылар бұрынғы концерттік тәжірибелері туралы айтып, қандай сезімде болғандарын сипаттады. Ғалымдар ағым күйін (flow), таңғалу сезімін (awe) және эмоционалды үйлесімділікті (emotional synchrony) зерттей отырып, жалпылама көтеріңкі көңіл күй концерттен алатын әсердің ең күшті факторы екенін анықтады.
- Үшінші және төртінші зерттеулер жанды дауыста орындалатын музыканың ұзақмерзімді әсеріне бағытталды. Концерттен бір апта өткен соң жүргізілген сауалнама нәтижесінде жалпылама көтеріңкі көңіл күй сезімін басынан өткізген адамдардың өмірден ләззат алу деңгейі жоғары болғаны анықталды.
Концерттердің психологиялық артықшылығы
Ғалымдар концерттің әсерін күшейтетін бірнеше факторды атады:
- Орындаушымен байланыс орнатқандай сезім – көрермендер сүйікті әншілерін жеке танығандай сезінгенде, концерт олар үшін ерекше тәжірибеге айналады.
- Ән мәтініне терең үңілу – мағыналы әндерді тыңдау тыңдармандарға эмоционалды резонанс беріп, олардың өміріне жаңа мән қосады.
- Достарыңмен бірге бару – ортақ эмоцияларды бөлісу жалпылама көтеріңкі көңіл күй сезімін күшейтеді.
Концерттердің ұзақмерзімді әсері
Бұл зерттеу концерттердің тек сол сәтте ғана емес, одан кейін де ұзақ уақыт бойы оң психологиялық әсер қалдыратынын дәлелдейді. Әдетте, позитивті эмоциялар уақыт өте келе әлсірейді, бірақ жалпылама көтеріңкі көңіл күй адамдарға өмірдің ерекше әрі мағыналы екенін сезіндіреді.
Зерттеушілер болашақта фестивальдер, діни рәсімдер немесе тіпті наразылық акциялары сияқты басқа да топтық шаралардың ұжымдық көтеріңкілікке қалай әсер ететінін зерттеуді ұсынады.
Қорытынды: Егер адам бақыт деңгейін арттырғысы келсе, сүйікті орындаушыларының жанды дауыста орындалатын концерттеріне барып, музыканы терең сезініп, достарымен бірге әсер алуға тырысқаны жөн. Бұл тек ұмытылмас эмоциялар ғана емес, сонымен қатар өмірді мағыналы етудің бір жолы.