Іш ауруы, іш өту және асқазан ауру – көптеген адамдар кездестіретін симптомдардың бірі. Көпшілік бұл белгіге аса мән бермейді, бірақ кейде ауырсыну қауіпті аурулардың белгісі болуы мүмкін. Егер іш ауыруы қатты мазаласа, оның себептерін анықтап, уақытылы дәрігерге қаралу қажет.
Іш ауруының белгілері
Іш ауруы көбіне өздігінен немесе басқа симптомдармен бірге пайда болады:
✅ Метеоризм (іштің кебуі)
✅ Жүрек айнуы
✅ Құсу
✅ Дене қызуының көтерілуі
✅ Жиі зәр шығару
✅ Диарея немесе іш қату
Қауіпті топтар
Кейбір адамдар үшін іштің ауыруы аса қауіпті болуы мүмкін. Оларға мыналар жатады:
🔹 Балалар мен қарттар
🔹 АИТВ жұқтырғандар
🔹 Иммунитетті төмендететін препараттар қабылдайтындар (мысалы, кортикостероидтар)
Іш ауруының қауіптілігін қалай анықтауға болады?
Іштің ауыру дәрежесін анықтау үшін келесі факторларды ескеріңіз:
➡ Ауырсыну қай жерде сезіледі?
➡ Қанша уақытқа созылады?
➡ Ауырсыну сипаты қандай? (тартатын, түйіліп ауыратын, сыздап ауыратын, өткір)
📌 Маңызды: Егер іштің қатты ауыруы ұзақ уақытқа созылып, қосымша белгілер байқалса (мысалы, қан аралас құсу, нәжіс өзгерісі, есінен тану), дереу жедел жәрдем шақыру қажет!
Іш ауруының түрлері
🔹 Созылмалы – белгілі бір уақытта тұрақты түрде қайталанады.
🔹 Жедел – кенеттен басталып, қарқынды ауырсыну тудырады.
🔹 Құрысу – толғақ тәрізді ауру сезімі.
🔹 Сыздап ауыру – ауырлық немесе аштық сезімімен қатар жүреді.
🔹 Баяу ауыру – іш бұлшықеттерінің жиырылуымен көрінеді.
Іштің қай бөлігі ауырып жатыр?
Іштің ауыратын бөлігіне қарап, ауру себебін анықтауға болады:
🔸 Жоғарғы бөлігі – асқазан-ішек ауруларын немесе сирек жағдайда миокард инфарктісін көрсетуі мүмкін.
🔸 Төменгі бөлігі – ішектің немесе несеп-жыныс жүйесінің ауруларымен байланысты.
🔸 Оң жағы – өт қабы, бауыр патологиялары.
🔸 Сол жағы – көкбауыр немесе ұйқы безінің проблемалары.
Қашан дәрігерге бару керек?
🚨 Жедел медициналық көмекті қажет ететін белгілер:
❗ Өткір және ұзаққа созылатын ауырсыну
❗ Қан аралас нәжіс немесе құсу
❗ Жоғары температура мен әлсіздік
❗ Тері мен көздің сарғаюы
❗ Есінен тану немесе қатты бас айналу
Үй жағдайында қандай шаралар қолдануға болады?
✅ Газданған сусындар мен кофе ішпеу – олар іштің кебуін арттыруы мүмкін.
✅ Диетаны сақтау – майлы, ащы тағамдарды шектеу.
✅ Жылы компресс – бұлшықет құрысуын басуға көмектеседі.
✅ Физикалық тыныштық – іштің ауыруы кезінде белсенділік азайту ұсынылады.
✅ Шөп шайлары – жалбыз, түймедақ шайлары асқазанға пайдалы әсер етеді.
📌 Ескерту: Егер ауырсыну басылмаса немесе күшейсе, дәрігерге бару қажет!
Қорытынды
Іш ауруы – түрлі себептерге байланысты пайда болатын симптом. Егер іштің ауыруы қысқа мерзімді болса және өздігінен басылса, алаңдаудың қажеті жоқ. Бірақ егер ауырсыну жиі қайталанса немесе қатты мазаласа, оны елемеуге болмайды. Дәрігерге қаралып, денсаулығыңызды тексертіңіз!