Нұрдәулет Ақыш: Шығармаларымның сюжеттерін өмірден алдым

Белгілі жазушы, сыншы, әдебиеттанушы ғалым Нұрдәулет Ақышпен өмір жолы мен шығармашылық әлемі туралы сұхбаттасқан едік.

– Сіз елге алдымен прозаик, соңы­нан ғалым ретінде танылдыңыз. Өмір жо­лыңыз жайлы деректерді шолсам, жо­ғары оқу орнын бітірген соң еңбек жо­лыңыз баспаларда жұмыс істеуден бас­т­алыпты. Баспада жұмыс істеу сізге не берді? Нені үйрендіңіз және оның шы­ғармашылығыңызға қандай да бір әсе­рі болды ма?

– Мен туралы жазғандар немесе менен сұх­бат алғандар осы уақытқа шейін ол жа­ғын сұрамапты. Журналистердің ішінен ме­нің еңбек жолымның қалай басталғаны ту­ралы алғаш қозғап отырған өзің екенсің. Мектеп бітіргеннен кейін оқуға түсе ал­май қалдым да, немерелес шопан ағама кө­мекші болып жүрдім. Сонан кейінгі рес­ми еңбек жолымды түпкірдегі шағын ауыл­да кітапханашылықтан бастадым. Абай атын­дағы ҚазПИ-ді (қазіргі ҚазҰПУ)  бітір­ген соң аудандық оқу бөлімінде инспектор бо­лып істегенім тағы бар. Сонан жол­­дас­тар­дың шақыруымен Алматыға келгеннен кейін біраз уақыттан соң «Мектеп» басп­а­сы­на корректорлық қызметке іліндім. Одан кейін жұмыс істеген баспаларым «Жа­лын» мен «Балауса» болды. Баспада жұмыс істеу маған біраз нәр­сені үйретті, ең алдымен өзі ісіңнің ма­маны болуы керек екенін түсіндім. Со­нан кейін еңбек тәртібін бой ұсынып, бойым­дағы жауапкершілік сезімі бұрын­ғы­дан да нығая түсті. Қиындау тигені – хал­тура кітаптармен күресу болды. Кейде он­дай кітап авторларының артында әлде­қан­дай лауазым иелері тұрады екен. Сон­дай­да қарапайым редактордың еститіні – «Жоспарға кірген, енді қалайда кітап етіп шы­ғару керек» деген нығарлай айтылатын тұ­жырымды сөздер. Бірақ шынын айтқанда, баспа саласын­дағы қызметімнің өз басыма шығармашы­лық тұрғыдан елеулі ықпалы бола қойған жоқ. Өзім оқып, кітап болып шығып жат­қан қолжазбалардан бірдеңе үйрендім деп те айтсам, жалған патетика болып шығар еді. Өз кітабымды шығарудың да қисынын кел­тіре алмадым.

– Ғылымға келгенше көптеген га­зет-журналда еңбек еттіңіз. Ғылым мен журналистика екі басқа әлем сияқ­ты ғой, журналистикадан соң ғы­лым са­ласына ауысу қиын емес пе екен?

– Әдебиет сыншысы боламын деп үш ұйық­тасам ойыма кірмейтін. Жазушы бол­сам деген қиялдың жетегімен Алматыға ат басын тіресем де, ыңғайлы қызметтің ретін кел­тіре алмадым. Ол кезде әдебиетке жа­қын газет-журнал редакциялары мен бас­па­лар аз, барғаныммен қабылдай қоймай­ды.   Осылай сандалып жүрген күндердің бі­рін­де өзімнің курстасым, сол кездегі жас жазу­шы Нұржан Мұратәлі «Қазақ әдебиеті» газе­тінің редакциясында істейтін Бекен Ыбы­райымов сыншымен таныстырды.  Ол ма­ған салған жерден «Сен сын жазып көр­дің бе?» деп сұрады. Мен бас шайқадым. Ол жү­гіріп барып қолыма бір жұқалаң кітапты ұста­тып тұрып бар айтқаны: «Осыған пікір жа­зып көрші». Кейін сол жазғаным «Қазақ әде­биеті» газетінің бетінде сәл қысқарып жа­рық көрді. Сол-ақ екен, әлгі Бекенім «Про­заны жарыққа шығару қиын, ал сыни ма­териалдар өтімді. Дұрыс жазылса, әде­биет сынының жариялануы жеңілдеу. Сын­шы­лар жетіспейді» деп, тапсырма беріп жүр­ді. Сыншы ретінде атымның шыға бас­тағаны сол кез.  Бір күні редакцияға бара қалсам, Бекен: «Қай­да жоғалдың? Сені бас редактор сұрап жүр. Келсе, маған алып келші дейді» деді де, ме­ні «Қазақ әдебиеті» газетінің бас ре­дак­торы Сайын Мұратбековке ертіп барды. Жаз­ғандарым көңілінен шықса керек, аға­мыз мені ұзамай қызметке алды. Әде­биет­тегі жолымды ашуға себепкер болған осын­­­­­­дай ізгі қаламгерлер мен сын жанрына әлі де қарыздармын.   Кейін М.Әуезов атындағы Әдебиет және өнер институтына жұмысқа шақырылдым. Ша­қырғандар – институттың сол кездегі ди­­­­ректоры Сейіт Қасқабасов пен инсти­тут­та сабақ берген ұстазым Серік Қирабаев. Екеуі де есімдері көпшілікке мәлім акаде­мик әдебиеттанушы ғалымдар. Газет-журнал редакцияларында істе­ген­де журналистикамен айналыспай тұра ал­майсың ғой. Басшылықтың тапсырмасы бойын­ша әртүрлі тақырыптарға қалам тар­туыма тура келді. «Қазақ әдебиеті» га­зе­тінде қызметке кіріскен бастапқы ай­ларда әуе­лі әдеби сын жазумен, жаңа кітаптарға пі­кірлер ұйымдастырумен шұғылдандым. Одан соң бас редактор болып келген Шер­хан Мұртаза мені өнер бөліміне ауыстырды. Өйт­кені ол уақыттарда өнертанушы ма­ман­дар жетісе бермейтін еді. Сөйтіп жүріп проб­лемалық мақалалар, тіпті шаруа­шы­лық­қа қатысты очерктер де жазғаным есім­де. «Қазақстан мұғалімінде» білім беру мә­селесін көтерсем, «Халық кеңесі» газе­тін­де (кейін жабылып қалды) Парламент шо­лушысы деген қызметті атқардым. Кейін «Заң» газетінде жүріп тәуелсіздікке орай ор­ныға бастаған демократиялық прин­цип­тер жөнінде проблемалық мәселелерді кө­­тердім. Жалпы, өзім көңілшек адам болармын, өйт­кені осы аталған мерзімді басылым­дар­дың бәріне басшыларының шақыруымен бара беріппін ғой.  Журналистиканың шығармашылық тұр­ғыдан маған тигізген септігі – түрлі зерт­теулердің нәтижесінде кейде әсерлі кейіп­керлер тауып алатынмын. Енді бірде сю­жет етіп алуға тұрарлық оқиғаларды ести­сің немесе куә болып қаласың. Ол жағ­дайлардың өз алдына әңгіме етуге тұратын бір бөлек мәселе.  Журналистикалық сапарлар барысында түр­лі оқиғаларға да куә болып жүрдім. Со­лардың көбі болашақтағы әңгіме-повес­тері­ме шығармашылық азыққа айналды. Ал тіл жағына келетін болсақ, өзің айт­қан­дай менің қаламым әу бастан-ақ прозаға қарай бейімделіп қалыптасты. Кейбір жазғандарымда соның ұшқындары сезіліп қа­латын. Ондайда үстімізден қарайтын ре­дактор немесе орынбасары бейнелі тір­кестердің мұртын басып, қарапайым сөй­лемдерге айналдырып жатады. Ондай жағ­дайларға көп дауласа бермейтінмін. Бір­ақ қаламы тым батып бара жатса, қар­сылық көрсетпей тағы тұра алмайтынмын.  Бір рет «Қазақ әдебиеті» газеті бас ре­­­­дак­торының орынбасары Әбіраш Жә­мішевтің  қара қаламы қайшыдай са­қыл­дап, біраз сөйлемдерімді «түзетіп» тас­тапты. Амал жоқ, бастыққа кіруіме тура кел­ді. Шерағаң Әбекеңді шақырып алды да, түп­нұсқамен Әбекеңнің редакциясын са­лыстырып отырып, сабырлы түрде: «Все-та­ки он прав» деді орысшалап. Кейде ша­быт­танғанда немесе түйткілді мәселе қоз­ғалғанда осылай орысша сөйлеп қоя­тыны бар еді. Бір ауыз сөзбен айтқанда, журналис­ти­када жүріп, оның салқынына көп ұрын­ба­дым, публицистикалық тіл қолданысының ығында кетпедім деп ойлаймын. Ал үнемі публицистикалық мақалалар жаза берсең, ағаштай қатып қалған қасаң тілдің көркем прозаға көлеңкесін түсіруі әбден мүмкін. 

– Дегенмен баспасөзде еңбек етіп жү­ріп, көптеген прозалық шығарма жа­зып, жазушы боп танылдыңыз. Шы­ғармаларға материалды қайдан ала­сыз, сюжеттерін түгелдей ойдан шы­ғарасыз ба, не өз басыңыздан өт­кен оқиғаларды көркем шығармаға ай­налдырасыз ба?

– Шығармаларымның көпшілігінің сю­­жеттерін өмірден алғанмын. Оларға не­гіз болатын – бастан кешкен оқиғаларым мен әр кезде ел-жұрттан естіген әңгіме­ле­рім. Сол сияқты кейіпкерлерімнің прото­тип­­­­тері де өмірде болған жандар.  Мысалы, менің әдебиетші қауым тарапынан алғаш ба­ға берілген (Бердібек Соқпақбаев жақсы пі­кір жазды) «Қоңыр өгіздің» (кейін «Қа­дірсіз қоңыр» болып өзгертілді) бас кейіп­кері – өз әкем Бәбихан. Әңгімеде ол «Бәбең ақсақал» (ауыл-аймақ әкемнің есімін осы­лай атайтын). Сол сияқты, балаларға ар­нал­ған шытырман оқиғалы «Жұмбақ іздер» повесіндегі Қайса ақсақал – әкемнің туған інісі. Басқасына шолу жасап жатпай-ақ, 2010 жылы шыққан «Бейуақта жанған от» ат­ты прозалық жинағымдағы жекелеген кейіп­керлер өзім көрген, аралас-біліс бол­ған адамдар. Мысалы, «Баба Таня», «Бейуақ­та жанған от», «Көзбен көрген... өтірік» жә­­не басқа әңгімелерім мен «Сезім жете­гін­дегі жігіт» повесінің кейіпкерлері – осындай нақ­ты кісілер. Тіпті, «Бейуақта жанған от­та» өз ауылымдағы Ақылбек қария мен Қа­был­­хан, Шеризат сияқты сыныптас дос­та­рым өз есімдерімен жүр.  Өз басым көбінесе «Арық сөйлеп, семіз шы­ғу» принципін ұстанамын. Жазып жат­қа­ныма жарық көргеннен кейін оқыр­ман­да­рым­ның көңілі қалып жүрсе ше? Сон­дық­тан не жазып жатқанымды айта бер­мей­мін. Оның үстіне жазушылар арасында шы­ғармашылық бәсекелестік деген болады. Менен мін іздегісі келетіндер де жоқ емес. Со­лардың көңілдері көншісін деген ойым да болса керек. Бәзбір пікір айтушылар менің «Аласа тау­­лар аясында» деген туындымды «Ме­муар­­лық шығарма» деп жазыпты. Осы ара­да айта кететін нәрсе – өмірбаяндық шы­­­ғарма­лар­дың бәріне «Мемуар» деп айдар тағу қи­сын­ға келе қоймайды. Мемуарда әңгіме болып отырған кезеңдегі тарихи өмір келбеті, ірі қомақты мәселелер мен тарихи тұлғалар тура­лы да сөз қозғалғаны абзал. Сондай та­лаппен қарағанда менің балалық шағым туралы жазылған «Аласа таулар аясында» – ме­муарлық деңгейге көтерілмеген, жай ға­на өмірбаяндық көркем туынды.  Сол балалық шақта есте қалған же­келе­ген оқиғалар мен эпизодтарды тізбелеп жазып жүретінмін. Өзім және балаларым үшін керек болар, ұрпақтарым білсін деген ой ғой баяғы. Сонан жылдар өте келе, көле­мі қампайып, еріксіз қомақтанып кетті. Іріктеп «Жұлдыз» журналына апарғанымда, бас редактордың орынбасары Тұрысбек  Сәу­кетай оқып шықты да: «Бұның жанры – роман» деді.

– Балалар әдебиетіне қаламгер­лер­дің көбі жолай бермейді. Сіздің бала­лар әдебиеті бойынша жазған шығар­ма­ларыңыз кезінде жақсы бағаланып, жүлделерге ие болыпты. Балалар әде­бие­тіне қалам тартуыңызға не себеп бол­ды?

– Балалар мен жеткіншектерге арнап жаз­ған төрт повесім бар. Төртеуі де шытыр­ман оқиғалы шығарма, былайша айтқанда «приключение» жанрында жазылған. Өт­кен жылдары төртеуін біріктіріп, «Тау ішін­­­­­­де­гі тауқымет» деген атпен бір кітап етіп қайта бастырдым. Осылардың ішіндегі кітапқа аты берілген повесіме байланысты шы­ғармашылық кездесулерде жиі айты­ла­ды. Оның да себебі  жоқ емес. Өйткені бұл – қа­зақ альпинстері туралы оқиғалы туынды. Қа­зақ прозасында бұрын-соңды жазыла қой­маған деп айтуыма да болады. Ер бала­лар­ды жүректілікке шақыра ма деген ой­мен қолға қалам алдым-ау деймін. Жос­пар­лап жатпастан, кірісіп кеткенім рас. Екіншіден, студент кезімде бір жылы ерік­сіз альпинизммен айналысуыма тура кел­ді. Мен командасына кірген студент­тер­дің құрылыс отряды қазіргі Медеу ста­дио­ны­ның қауіпсіздігін қамтамасыз ететін жұ­мыстарға жегілді. Стадионның күн ба­тыс жағында Мохнатая деп аталатын шың­дар жүлгесі бар. Содан төмен сырғыған қар көш­кіндері мен домалаған тастар ста­дион­ға қауіп төнгізуі мүмкін екен. Инженерлер со­ларды белдеулеп темір қоршаулар тұрғы­зу керек деп шешіпті. Біздің құрылыс отря­ды­ның айналысқаны осы шаруа. Ол үшін бәрі­мізді  алдымен альпинизм әліппесіне үй­ретті. «Құз хикаясы немесе тау ішіндегі тау­қымет» атты шытырман оқиғалы повес­ті жазу барысында кәдеме жарағандар – сон­дағы алған білімім мен дағдыларым.  Қазір  балалар әдебиетіне оқта-текте ға­на қалам тартам. Уақыт деген құдіреттің шең­гелін бұзып-жарып шығуға дәрменім же­те қоймайды. Есесіне екі томдық «Қазақ ба­лалар әдебиетінің тарихын» жазып шық­тым.

– Әскери тақырыпта «Таң алдын­да­ғы дабыл», «Саяқ жауынгер» атты по­вес­тер жаздыңыз. Жалпы, кезінде Екін­ші дүниежүзілік соғысқа қатыс­қан қаламгерлер болмаса, бұл сала ту­ра­лы жазатын қаламгерлер аз. Сізге әске­ри тақырыпта жазу ауыр тимеді ме?

– Әскери тақырып менің шығар­ма­шы­лық стихиям емес еді. Бұл тақырыпқа қа­лам тартуыма себеп – жас кезімде өзім ер­­­­­кіммен сұранып, Кеңес армиясы қата­рын­­да қызмет етуім. Бұл сонау өткен ға­сыр­­дың жетпісінші жылдарының басы болатын. Сол жылдары КСРО Оқу министр­лігі мен Қорғаныс министрлігінің арасында бір келісімшарт жасалыпты. Онда мектеп­тер­де алғашқы әскери дайындық пәнін ен­гізу керектігі жөнінде айтылған екен. Ол үшін педагогикалық жоғары оқу орын­да­рын бітіруші жігіттерді қысқаша әскери курс­тарда оқытып, офицерлік шен беру жа­ғы да қарастырылатын болды десіп жүр­ді. Институтты бітіріп жатқан уақытымызда қа­ланың кейбір балаларын бірден-ақ әс­керге шақыра бастады. Солардан қалғым кел­мей, Алматы қаласындағы Фрунзе ау­дан­дық әскери комиссариатына барып, өті­ніш жаздым. Ондағы мақсатым – егер ке­нет өз еліме барған соң,  менің маман­ды­ғым бойынша мектептен орын табылмай жат­са, әскери дайындық бойынша мұғалім бо­лып орналасып қалармын деген дәме.  Оның үстіне елге барсаң да, қайта-қай­та әскерге шақыра беретін жағдайдан хабардармын. Сөйтіп, тура бір жыл әскер­дің керзі етігін киіп, әскери полигондардың оқ-дәрісінің түтіні мен шаңын жұтып, түр­лі қиыншылықтарды басымыздан өт­кіздік. Сондағы менің ұстанғаным – ер жі­гіт болған соң өмірді көре жүріп, бәріне де шыдауымыз керек деген принцип. Өзім жазушы болсам, өмірімнің белгілі бір кезең болған әскердегі ай­ларды қалай аттап кетпекпін. Осы тақы­рып­қа екі повесть жаздым. Оның біреуі жа­бық бәйгеден жүлделі орынға ие болды. Бір­ақ кеңестік идеологияның қуатты за­манында әскери өмірдің келеңсіз жақтары жайлы ауыз аша алмадым. Цензура мұрсат бер­мейтін еді.  Сол екі шығармама өз көңі­лім толмайды. Егер Алла ғұмыр беріп жатса, қайта айналып соқсам деп те қоямын.

– Ұлт тарихындағы ең көрнекті тұл­ға­лардың бірі туралы «Алтынсарин ала­уы» атты роман жазып жарияла­дыңыз. Бұл тақырыпта бұрын Жайсаң­бек Мол­дағалиевтің «Таза бұлақ» (1961 ж), Мо­рис Симашконың «Колокол» (1981 ж) романдары болды. Бұрын көлемді туындылар жазылған тақырыпта тағы да көлемді шығарма жазуға қандай қажеттілік болды? Сіз Алтынсарин ту­ра­лы жазғанда тарихи тұлғаның бұ­рын­ғы авторлар жазбаған қандай қыр­­­ларын аштыңыз? Романыңыз ту­ралы кеңірек айтып берсеңіз?

– Иә, Ыбырай Алтынсарин туралы ір­гелі шығарма жазу ертеден көңілімде жүр­ген еді. Оған себеп – жаңағы өзің айтқан туын­дылардың ешқайсысы ұлы ағарту­шы­ның өмірін толық қамти алмағандығы, олар­дың фаубласының ішіне өмір шын­ды­ғынан алыс жатқан, қиялдан туған оқиға­лар мен эпизодтардың кірігіп кеткендігі жә­не ең бастысы кеңестік идеологияның са­рынымен жазылғандығы. Олардың көр­кем­дік деңгейі туралы таласпаймын, бәл­кім, оқырманға эстетикалық ләззат сый­лай­тын жоғары деңгейде жазылған шығар.  Өзіңіз ойлап қараңызшы, ұлы Абайы­мыз бен Шоқанымыз жайлы бүкіл өмір жолдарын қамтыған салмақты дү­ниелер өмірге келді. М.Әуезовтің жазғаны тетралогия болса, С.Мұқановтың туындысы трилогия болып шықты. Ал қазақ халқы үшін сіңірген еңбегі олардан бірде-бір кем емес Ыбырай Алтынсарин туралы ғұмыр­баян­дық көркем шығарма жоқ. Әлгі айтыл­ған туындылар ұлы тұлғаның өмірдегі бел­­гілі бір кезеңдерін ғана қамти алған. Кө­лемдірегі  – М.Симашконікі, бірақ оның өзін­де де қазақи рух бәсең, автордың мең­зеуінше, біз сияқты көшпенді халыққа мә­дениет әкелген басқалар екен. Алтынсарин жөнінде өмірін толық көр­сете алатын бір көркем шығарма жазу жө­нінде сол өлкеден шыққан кейбір қа­лам­герлерге айтып та жүрдім. Олар «Дұрыс» деп мақұлдайды, бірақ түбегейлі ұмтылып жатқандарын байқамадым. Тек Ақылбек Шаяхметов Ильминскиймен қарым-қаты­на­сы жөнінде пьеса жазыпты. Ыбырайға сүйіспеншілігім бала кезден қа­­лыптасқан еді. Ақыры, өзім қолға алдым. Бұл ауқымды жұмыстағы менің басты кеңес­­шім – Қостанайда тұратын көзі тірі ыбы­­­райтанушы Серікбай Оспанұлы болды. Арнайы Қостанай, Торғай өлкелеріне ба­рып та қайттым. Енді Қазақстан Жазушы­лар одағы басқармасының архивтер жөнін­дегі жобасы бойынша Ресей қалаларындағы Ыбырай ізімен жүріп қайтсам деймін. Тө­ра­ғаның орынбасары Қасымхан Бегманов уәдесін беріп отыр. Егер сол сапарым іске ас­са, романның екінші кітабын тездетіп бі­тіруге тырысамын. Әрине, көркемдік-эстетикалық тұр­ғыдан мен тұлғалы жазушы­лардың деңгейіне жете алмаспын. Бұл жағынан өзіме меже етіп отырғаным – Дихан Әбі­лев­тің Сұлтанмахмұт Торайғыров жөнінде жаз­ған «Ақын арманы», «Арман жолында» деген романдары.  

– Ғалым-әдебиеттанушы ретінде ай­тыңызшы, қазіргі қазақ әдебиетінің бе­талысы қандай? Ұлттық әдебиеттің өзін­дік жолы болады дейміз, сол сақта­лып, дамып жатыр ма, әлде шетел әдебиетіне еліктеушілік басым ба?

– Ұлты бар жерде ұлттық әдеби болмыс сақталатыны анық қой, өйтпесе оның несі ұлт­тық әдебиет? Әртүрлі ізденістер, экс­пе­ри­менттер, өзге елдің әдебиетіне еліктеу­шілік бола береді. Бірақ классикалық қазақ әдебиеті жоғалмайды деп сенем. Ал енді бүгінгі прозадағы тілге тоқтал­сақ, кейінгі кездері көркем әдебиеттегі тіл еп­теп жұтаңдап бара жатқаны рас. Қа­зақ­тың үлкен қаламгері, көрнекті про­за­шы­мыз Қалихан Ысқақов өмірден озарынан бірнеше жыл бұрын «Қазақ әдебиеті» га­зе­тіне «Қазіргі прозада тіл жоқ, бейнелі сөз жоқ» деп айтып кеткен еді. Қазір қарапайым жа­замыз деп қарабайлыққа ұрыну, көр­кем­діктің кейбір талаптарын мойындамау, ес­кермеу жағдайлары орын алып жатқаны – шындық. Мұны сыншылар «Тілге нем­құрай­лы, салақ қарау» деп жазады. Ал менің ойым­ша, бұл – таланттың жетіспеушілігі, із­де­ністің аздығы. Енді адам өзінің белгілі бір күшінен артық салмақты көтере алмай­ды ғой. Таланты тапшы адамдарға «Сен мық­ты жазуың керек, тілдің қадір-қасиетін тө­мендетпе» деп қаншалықты талап қой­саң да, ол оны орындай алмайды. Өйткені деңгейі – сол.  Шынын айтқанда, әдеби норма түгілі, ауы­зекі сөйлеу нормасын дұрыс орындай алмай жатып, мағынасы терең шығарма жаза­мыз деп азуымызды айға білейтін кез­деріміз де жоқ емес. Тіпті, жас қаламгер­лер­дің арасында қазақтың қарапайым фра­зеологиялық тіркестерін де дұрыс орнымен пайдалана алмайтындар бар. Сонымен бірге, ескіден келе жатқан сөздерді, бейнелі тір­кестерді де тым сирек кездестіреміз. Та­лай шетелдіктерді тамсандырған қазақ­тың көркем де бай тілінің қазынасын, міне, осы­лайша кемітіп жатырмыз. Осының бә­рін көріп-біліп тұрып немқұрайлы қа­рауға тағы болмайды.  Тілге салақтықты көріп жүрсек те, соң­ғы уақыттары сынау арқылы мінді түзеуге әре­кеттенген әдебиеттанушылардың неме­се тілші ғалымдардың мақалалары азайып тұр. Анда-санда тиіп-қашып қана айты­лады. Бірақ айтылған сындарды қазіргі жас қаламгерлер қабылдай қойса жақсы. Оған да күмәнім бар. Мен тек өзім кездестіргендерді ғана сөз етіп отырмын. Бәлкім, бұл мәселені түбе­гей­лі жолға қою үшін үлкен талқылаулар ұйымдастыру керек шығар. Әсіресе, қазір әлеуметтік желі мен теледидардың пәрмені зор болып тұрған уақытта ана тіліміздің көркемдігін кемітпеу мәселесін тереңінен талқылап, жан-жақты сөз етіп отыру қажет.

– Әңгімеңізге рахмет!

Сұхбаттасқан –  Ахмет ӨМІРЗАҚ