T-LIFE

Жас кезде де «кәріліктің» аурулары пайда болуы мүмкін: Әлеуметтік стресс миды ерте қартаюға мәжбүрлейді

cурет: istockphoto.com

Жаңа зерттеулер көрсеткендей, әлеуметтік стресс адамның нейрондарын жасушалық деңгейде қартаюға итермелейді. Бұл процесс ерте жаста-ақ «кәрілікке» тән аурулардың пайда болуына әкеледі.  

Көпшілік күнделікті өмірде кездесетін қарапайым жағдайлардың да миға зиянды екенін біле бермейді. Мысалы, басшымен кездесуден қорқу, әріптеспен жанжал немесе жаңа ұжымға бейімделуге тырысу — осындай күйзелістер мидың жасушаларын қартаюға мәжбүрлейді.  

Қартаю процесіне ұшыраған ми жасушалары дене бойымен «жүруі» мүмкін, бұл ағзада қабыну процестерін қоздырып, түрлі ауыр ауруларға жол ашады. Ғалымдардың айтуынша, мұндай жасушалық өзгерістер жүрек-қантамыр жүйесінің аурулары, қант диабеті және иммундық жүйенің әлсіреуі сияқты дерттердің дамуына әкелуі мүмкін.   Мамандар стрессті басқару дағдыларын үйрену және психологиялық денсаулыққа көңіл бөлу арқылы бұл процестерді баяулатуға болатынын атап өтті. Медитация, спортпен шұғылдану және жұмыс-өмір балансына назар аудару нейрондарды қартаюдан қорғаудың тиімді жолдары болуы мүмкін.  

Бұл зерттеу әлеуметтік стресстің адам ағзасына ұзақ мерзімді теріс әсерін тағы бір мәрте дәлелдеп отыр. Қарапайым күйзелістердің өзінен туындайтын жасушалық өзгерістер тек миға ғана емес, бүкіл денсаулыққа қауіп төндіруі мүмкін. Сондықтан стрессті басқару тек психикалық емес, физикалық саулық үшін де маңызды.