Ғалымдар психопатиялық ерекшеліктер мен эмоциялық жад арасындағы байланысты зерттеді
Психопатия – эмпатияның жоқтығы, импульсивтілік сияқты тұлғааралық, аффективті және өмір салтына байланысты ерекшеліктермен сипатталады. Рианна Дж. Реммел мен әріптестері эмоциялық мәні бар оқиғаларды еске түсіруде психопатиялық ерекшеліктердің қалай әсер ететінін анықтауға тырысты. Әдетте эмоциялық мәні жоғары оқиғалар жақсы есте қалады. Алайда, психопатияның эмоциялық жадқа әсері туралы алдыңғы зерттеулердің нәтижелері қайшылықты болды.
Авторларды психопатиялық ерекшеліктері бар адамдардың эмоциялық стимулдарды нашар еске түсіруі мүмкін деген тұжырымдар қызықтырды. Бұл олардың жағымсыз тәжірибелерден сабақ алуына және әлеуметтік байланыс орнатуына әсер етуі мүмкін. Зерттеуге 18-ден 59 жасқа дейінгі (орташа жас – 29) 82 ер адам қатысты, олар АҚШ-тың округтік түрмесінде қамауда болды. Психопатиялық ерекшеліктерді бағалау үшін Психопатия чек-парағы: скринингтік нұсқасы (PCL:SV) қолданылды, ол психопатияның тұлғааралық, аффективті және мінез-құлық компоненттерін өлшейді. Ал жад қабілеттерін бағалау үшін Уэкслер жад шкаласының (WMS-IV) аудиалды және кеңістіктік есте сақтау тапсырмалары қолданылды.
Эмоциялық жадты бағалау тапсырмасы қатысушыларға Халықаралық эмоциялық суреттер жүйесінен және басқа дереккөздерден алынған 32 суретті көрсетуден тұрды. Суреттер үш санатқа бөлінді: жағымды (мысалы, бақытты отбасы), жағымсыз (мысалы, қару ұстаған адам) және бейтарап (мысалы, дәнді дақылдармен толтырылған ыдыс). Әр сурет 2 секунд бойы көрсетілді, содан кейін қатысушылар басқа когнитивті тапсырмаларды орындаған 15 минуттық үзіліс болды.
Еске түсіру кезеңінде қатысушылар көрген суреттерін ауызша сипаттауға тырысты. Кейіннен олар бұрын көрген суреттерді және жаңадан қосылған ұқсас суреттерді ажыратуы қажет болды. Назар аудару мен күш салуды бағалау үшін Стандартты символ-цифрлық тесті және Нүктелерді санау тесті қолданылды.
Зерттеу нәтижесінде психопатиялық ерекшеліктер мен эмоциялық стимулдарды еске түсіру немесе тану қабілеті арасында айтарлықтай байланыс анықталмады. Қатысушылар жалпы алғанда жағымды және жағымсыз суреттерді бейтарап суреттерге қарағанда жиі еске түсірді. Бұл эмоциялық мәні бар стимулдардың есте жақсы сақталатынын көрсетті. Бірақ психопатия баллдары (жалпы немесе 1-фактор (тұлғааралық және аффективті ерекшеліктер) және 2-фактор (мінез-құлық және антиәлеуметтік ерекшеліктер) бойынша) бұл үлгіге әсер етпеді.
Эмоциялық емес жад тапсырмаларында да психопатия көрсеткіштері мен өнімділік арасында ешқандай байланыс байқалмады. Қатысушылар WMS-IV арқылы өлшенген аудиалды және кеңістіктік еске сақтау қабілеттерінде орташа деңгейден төмен нәтиже көрсеткен жоқ.
Зерттеу психопатиялық ерекшеліктер мен эмоциялық жадтағы кемшіліктер арасындағы мықты байланыс туралы гипотезаны қайта қарастыру қажеттігін көрсетеді. Әсіресе, әлеуметтік күрделі эмоционалды стимулдарды қолдана отырып, бұл мәселені тереңірек зерттеу керек.
Сонымен қатар, тек ер адамдардан құралған үлгінің нәтижелерін әйелдерге жалпылау мүмкін еместігі маңызды шектеу ретінде айтылды.