«Айқайы» көп Ақтөбе жолдары ретке келтіріліп жатыр

Бүгінде республикалық трассаларда жол қозғалысын қиындатып тұрған бірқатар учаскелерде – Ақтөбе-Қандыағаш, Ақтөбе-Қарабұтақ-Ұлғайсын сияқты бағыттарда қайта жаңарту жұмыстары қызу жүргізіліп жатыр.

Республикалық маңызы бар жолдың 1 869 шақырымы Ақтөбе облысы аумағынан өтеді. Жол ұзындығы бойынша Ақтөбе республикада төртінші орында тұр. Биыл осы жолдың 300 шақырымына орташа жөндеу жұмыстары басталып, кейбір жобалар келер жылы аяқталатын болады. 

Бүгінде республикалық трассаларда жол қозғалысын қиындатып тұрған бірқатар учаскелерде – Ақтөбе-Қандыағаш, Ақтөбе-Қарабұтақ-Ұлғайсын сияқты бағыттарда қайта жаңарту жұмыстары қызу жүргізіліп жатыр. 

Алға айналма жолы ашылды

Көптен бері жүргізушілерді діңке­лет­кен Ақтөбе-Атырау-Ресей Федера­ция­сы шекарасы (Астрахань) тас жолының небәрі 100 шақырымдық Ақтөбе-Қандыағаш учаскесінде төрт жылдан бері қайта жаңарту жұмыстары жүргізіліп жатыр. Биыл жыл соңын­да бұл жоба толық аяқталып, жол ха­лық игілігіне беріледі деп күтілуде. Бұл – Мем­лекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев­тың берген нақты тапсырмасы. «Автомобиль жолдарының сапасы да нашар. Әсіресе, шалғайда орналасқан демалыс аймақтарына көлікпен жету оңай емес. Тіпті, өте қиын. Тас жол жоқ деуге болады. Астана-Алматы бағы­тын­дағы жолды жөндеу жұмыстары 2021 жылдан бері созылып келеді. Бұл – Қазақ­станның оңтүстігі мен орталығын байла­ныс­тырып тұрған күре жол. Құрылысы аяқ­­­­талмай жатқан тағы бірнеше жоба бар. Бұлар – Атырау-Астрахань, Талдықорған-Өс­кемен, Мерке-Бурылбайтал, Ақтөбе-Қан­дыағаш, Казталовка-Жәнібек бағыттары. Бір сөзбен, мұндай ахуал аймақтардың туристік әлеуе­тін толық ашуға мүмкіндік бермей отыр. Оның үстіне, жол жөндеу жұмыстары­ның сметалық құны жыл сайын қымбат­тай­ды. Үкімет осы құрылыстарды биыл толық аяқ­тауы керек. Барлық бағыттар бойынша жұрттың кедергісіз қатынауын қамтамасыз ету қажет», – деді Президент.  Қазір жергілікті билік пен жолға жауап­ты «ҚазАвтоЖол» ұлттық компаниясы» ак­цио­нерлік қоғамы Ақтөбе-Қандыағаш ба­ғы­тын белгіленген мерзімде жөндеп аяқтау үшін бар күш-жігерлерін жұмсап жатыр. Себебі жұмыс белгіленген мерзімде аяқталуға тиіс.   Апта басында Ақтөбе-Астрахань тас жо­лының Ақтөбе-Қандыағаш учаскесінде (11-100 шақырым) төрт жолақты жолдың сол жақ бөлігі пайдалануға берілді. Автожолдың ресми ашылу рә­сі­міне облыс әкімі Асхат Шахаров, «Қаз­­­Авто­Жол» ұлт­­­тық компа­ния­­­сы» ак­ционер­лік қо­ға­мының Бас­қарма төра­ға­сы Дархан Има­на­шев, сондай-ақ мер­дігер ком­па­ния­­лардың бас­шы­лары, ардагер­лер мен жол бойын­­­­да орналас­қан елді мекеннің тұр­ғындары қатысты.  Ақтөбе-Атырау-Ресей Федерациясы ше­ка­расы (Астрахань) автожолының Ақтөбе-Қан­дыағаш учаскесінің жалпы ұзындығы – 100 шақырым. Қазір бұл учаскеде қайта жөн­деу жұмыстарын екі мердігер компания жү­зеге асырып жатыр. Тас жолдың 11-52 ша­қырымын жөндеуге жауапты мекеме – түріктің «Сине Мидас Строй» компаниясы болса, 52-шақырымнан Қандыағашқа дейінгі аралықты жергілікті «АссанаДорСтрой» компаниясы салып жатыр. Бұл көлік дәлізі елімізді Ресеймен байланыстыратын маңыз­ды бағыт саналады.  – Биыл ақпан айында Үкіметтің кеңей­тіл­ген отырысында Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев биыл рес­публикалық жолдарды, атап айтқанда Аты­рау-Астрахань, Ақтөбе-Қандыағаш, Тал­ды­қорған-Өскемен бағыттарында жол жөндеу жұмыстарын аяқтауды тапсырды. Ақтөбе об­лысында ұзындығы 96 шақырымды құ­рай­тын Ақтөбе-Атырау-Астрахань респуб­ли­калық маңызы бар тас жолдың Ақтөбе-Қан­дыағаш учаскесін қайта жаңарту жұ­мыс­т­ары аяқталуға жақын. Бұл – көлік дәлізі сұра­нысқа ие бағыт әрі елімізді Ресеймен бай­ланыстыратын жол. Пайдалануға беріліп жат­қан Алға айналма жолы тұрғындардың қа­тынасы мен тасымалына әлдеқайда жеңіл жә­не ыңғайлы болады. Жаңа жол қауіпсіздік пен сапа стандарттарына сай салынған. Бұл жол облысымыздың дамуына үлес қосып, серпін беретініне сенімдіміз. Аталған учаскеде құрылыс жұмыстары толық аяқталмаса да, жүргізушілердің бұл жолмен жүруіне мүмкіндік беріліп жатыр, – деді облыс әкімі Асхат Шахаров.

580 адамның жұмысы

«ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ Басқарма төрағасы Дархан Иманашевтің сөзінше, аталған автожолдың техникалық параметрлері ІІІ санаттан І және ІІ санатқа ауыстырылған. Бұл – автожолдың техникалық параметрлері арттырылды деген сөз.  – Қазір автожол бойында жабынның тө­менгі қабатын орнату жұмыстары толы­ғымен аяқталып, жоғары қабаттары төселіп жатыр. Ақтөбе-Қандыағаш учаскесінде 64 ша­қырым қиыршық тасты-мастикалық ас­фальтбетон төселді. Бұл – барлық жұмыстың 66 пайызы. Сонымен қатар трасса бойын абат­тандыру жұмыстары да қолға алынды. Жол­дың 77,8 шақырымына екі қабат асфальт төселді, ал қалған бөлігі биыл үшінші тоқ­сан­да пайдалануға беруді жоспарлап отыр­мыз, – деді Дархан Иманашев.  «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ Ақтөбе облыстық фи­лиалының басшысы Айбол Данағұловтың айтуынша, бұл жобаны іске асыруға 3 ас­фальт­бетон зауыты, 254 бірлік жол-құрылыс тех­никасы және 574 адам жұмылдырылған. Жобада барлығы 94 құрылыс көзделген. Олар – 15 көпір, 16 мал айдау, 3 көлік айры­ғы, сондай-ақ 60 су өткізу құбыры. 

10 мың көлік кедергісіз жүреді...

– Алға қаласы тұрғындарының, жалпы жол пайдаланушылар тарапынан көптеген өті­ніш, шағым болды. Себебі Алға қаласын кесіп өтетін Ақтөбе-Атырау бағытындағы жол­дың сапасы сын көтермейді. Соның сал­дарынан шаң көтеріледі, қозғалысқа ке­дер­гілер көп. Осыған байланысты біз Алға қа­ла­сын айналып өтетін жолды пайдалануға бе­ріп жатырмыз. Бұл жолда көліктің барлық тү­ріне қозғалыс ашылды. Бұл айналма жол Бес­тамақ ауылынан өткеннен кейін бас­та­ла­ды. Айналма жолдың жалпы ұзындығы – 16 шақырым. Алайда осы жолдың сол жақ бөлігіне түскен жүргізушілер Қандыағаш қа­ласына дейін еш бұрылыссыз, кедергісіз жете алады. Айналма жолдан бастап Қан­дыағашқа дейінгі аралық – 54 шақырым. Бұл аралықта жолдың барлық конструкциясы то­лықтай аяқталды. Жол жиектері төселіп, темір қалқандар орнатылды, жол жолақтары да салынып, белгілер орнатылды. Бұл орайда тиісті органдармен келісім жасалды, – деді Айбол Данағұлов.   Оның айтуынша, төрт жолақты Ақтө­бе-Қандыағаш учаскесі жыл соңына дейін толықтай халық игілігіне берілмек.  – Қазір бұл учаскеде тәулігіне шамамен 7 мың көлік өтеді. Алдағы уақытта жол то­лық пайдалануға берілгеннен кейін көлік қоз­ғалысының қарқыны да ұлғаяды. Сон­дық­тан жол бойында тәулігіне 10 мыңнан аса көліктің кедергісіз жүруіне мүмкіндік туады, – деді филиал басшысы. 

Қандыағаш айналма жолы ашылады

Ақтөбе облысы бойынша республикалық маңызы бар А-27 Ақтөбе-Атырау-РФ шекара­сы (Астрахань) автомобиль жолының жалпы ұзындығы – 326 шақырым.  – Қазір төрт жолақты Ақтөбе-Қандыағаш учас­кесінде өзге де жұмыстар атқарылып жатыр. Жолшылар екі ауысымда жұмыс іс­тей­ді. Күндіз де, түнде де жұмыс қарқыны бә­сеңдемейді. Биыл жыл соңына дейін бұл учаскені толықтай халық игілігіне тапсыра­тын боламыз. Аталған учаскеде екі айналма жол бар. Соның бірі – Алға қаласын айналып өтетін тұсын, яғни жолдың сол жақ бөлігін ресми аштық. Ал екінші айналма жол – Қан­дыағаш қаласы тұсында салынды. Яғни, транзиттік көліктер болсын, басқа да қозға­лыс­тар қала ішіне кірмей-ақ, айналып өте алады. Тамыз айының аяғында Қандыағаш айналма жолын ашатын боламыз. Бұл жерге де жол белгілері қойылып, қалқандар салы­нады, – деді Айбол Данағұлов.  Оның айтуынша, Ақтөбе-Қандыағаш бағытындағы жол бірінші санатқа жат­қызылады. Сондықтан оның пайдалану мер­зімі он жыл деп есептелгенмен, тәжірибе жү­зінде одан ұзақ мерзімге де жарайды.  – Мәселен, Ақтөбе облысы аумағындағы рес­публикалық маңызға ие тас жолдың Ақ­төбе-Мәртөк учаскесі 2013 жылы пайда­лану­ға берілді. Сондай-ақ бүгінде халық игілігін кө­ріп жатқан Ақтөбе қаласы аумағындағы Солтүстік айналма жолдың да пайдалануға беріл­геніне біршама уақыт болды. Бұл жол екінші санаттағы көлік дәлізі саналғанымен, әлі де ескіре қойған жоқ. Ал Ақтөбе-Қандыа­ғаш – облыстағы бірінші санатқа жататын ең ұзын учаске, – деді филиал басшысы.  Жолшылар тамыз айының соңында Қандыағаш қаласын айналып өте­тін жол қозғалысын ашуға уәде беріп отыр. Қазір 16 шақырымнан 3,5 шақырым асфальт­бетон төсеу жұмыстары ғана қалып тұр. 

Елекке салынған көпір

Бұл учаскеде асфальт төсеу жұмыстары­ның 80 пайызы аяқталған. Қазір мердігер ұйымдар жол жиектерін реттеп, құм төселіп, мал өтпеу үшін қалқан орнатуға кіріскен.  – Жолдан мал өтпес үшін бұл учаскенің жан-жағы толықтай қоршалады. Ең бастысы – жолаушылардың қауіпсіздігін қамтамасыз етеміз. Себебі жол бойында қараусыз жүретін мал көп. Сондай-ақ аталған учаскеге 20 ша­қы­­рымдай қар ұстайтын қалқан салынады, – деді ол.  Ақтөбе-Қандыағаш учаскесінде барлығы 18 құрылыс нысаны жүріп жатыр. Оның ішін­де 2 үлкен, 2 кіші көпір бар. Елек өзені үсті­не салынған көпірдің ұзындығы – 150 метр. Бұдан бөлек, 2 жол өткелі салынуда. Сондай-ақ теміржол үстінен өтетін бір өткел тағы бар. Көпір құрылыстарын мердігер ұйым­дар тамыздың аяғына дейін толық аяқ­тауды жоспарлап отыр. Жолдың ені – ша­мамен 10 метр.

Ауқымды жоба және ауылішілік жолдар

Алға айналма жолының сол жақ бөлігін ресми ашу кезінде облыс басшысы Асхат Шахаров жол бойындағы елді мекендерде ауы­лішілік жолдарды аталған мердігер ком­паниялар жөндейтінін айтты.  – Жол – экономикамыздың күретамыры. Оның үстіне сапалы, талапқа сай салынған жол бойында тауар айналымы да арта тү­се­тіні белгілі. Бұл жобаның ашылуы өңір эко­но­микасына серпіліс беретін болады. Бүгінде бұл учаскеде мердігер компаниялар күні-тү­ні жақсы жұмыс істеп, жобаны уақытында тап­сырып жатыр. Жалпы, бұл учаске биыл күз­де толығымен пайдалануға берілетін бола­ды, – деген Асхат Шахаров мердігер ұйым басшыларына алғысын білдіріп, аймақ­та көлік инфрақұрылымын жақсарту бағытында атқарылып жатқан жұмыстарға да тоқталды. Оның айтуынша, биыл облыста жол салуға және жөндеуге 65,9 миллиард тең­ге қарастырылған. Аталған қаражат есе­бінен 544 шақырымдық автожол құрылысы басталған. Оның ішінде жергілікті маңызы бар жолдар бойынша – 66 жоба, сондай-ақ 303 көшені қамтитын қалалық және ауыл­дық жолдар бойынша 115 жоба іске асы­рыла­ды. Бұдан бөлек, жалпы ұзындығы 322 шақырымдық республикалық маңызы бар жолдар бойынша 7 жобаны жүзеге асыруға 42,6 миллиард теңге бөлінді. 

Шалқарға қатынас жақсарады

Облыста бұдан өзге де республикалық маңыз­дағы тас жолдың бірқатар учаскеле­рін­де қайта жаңарту және орташа жөндеу жұмыстары басталды. «ҚазАвтоЖол» ҰК» АҚ Ақ­төбе филиалының басшысы Айбол Дана­ғұловтың айтуынша, жергілікті тұрғындар үшін қатынас мәселесін қиындатып тұрған учаскелердің бірі – Қандыағаш-Шалқар ба­ғы­тындағы жол. Сондықтан Қандыағаш қа­­­ласынан Ізімбет ауылына дейінгі 50 ша­қы­рымдық жолға жөндеу жұмыстары биыл бас­тал­мақ. Бірақ бұл жоба келер жылы аяқ­та­лады.  – Бұл – ауыспалы жоба. Ал Шалқар қа­ла­сынан Қандыағашқа қарай былтыр 20 шақырымдық жол салынып, биыл толық аяқ­талды. Биыл бұл бағытта Шалқар қала­сы­нан бері қарай 75 шақырымдық жол құ­рылысын салуды бастадық. Құрылыс жұмыс­тары екі жақтан жүргізіліп жатыр. Екі ара­лық­тағы жолдың ұзындығы – 260 шақырым. Жол құрылысына жауапты мердігер – жер­гілік­ті «АссанаДорСтрой» серіктестігі, – дейді филиал басшысы. 

Жеті учаскеге бөлінген жоба

Айбол Данағұлов Самара-Шымкент тас жолының Ырғыз ауылына кіреберісіндегі 10 шақырымдық жол құрылысы да биыл толықтай аяқталатынын айтып отыр.  – Ақтөбе-Қарабұтақ-Ұлғайсын бағытын­да­ғы жолды қайта жаңарту үшін биыл жұ­мыс­тар басталды. Бұл бағытта төрт жолақты жол салынатын болады. Жолдың ұзындығы – 262 шақырым. Бұл жоба 7 учаскеге бөлін­ген. Бір учаскесіндегі 28 шақырымдық жолды жөн­деу үшін нақты жұмыстар басталып та кетті. Ал қалған учаскелер бойынша биыл мер­дігерлер анықталып, жұмыс келер жылы ғана іске асырылмақ. Қазір облыстағы ең қиын әрі күрделі жолдардың бірі – осы учас­ток болып тұр, – деді ол.  Самара-Шымкент автомобиль жолы­ның Ақтөбе-Қарабұтақ-Ұлғайсын, яғни 763-1025 шақырымдық учаскесі бойын­ша бүгінде жобалық-сметалық құжат әзірлеу үшін барлығы 7 учаскеге бөлінген. Жолдың 763-791 шақырым аралығы бойынша мем­лекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынып, конкурстық іс-шара өткізілуде. Ал 791-819 шақырымдық учаскенің жобалық-сметалық құжаттамасы бойынша былтыр мемлекеттік сараптаманың оң қорытындысы алынған.  Конкурс қорытындысы бойынша мер­ді­гер ұйым – «Сине Мидас Строй» ЖШС. Жо­ба­ны жүзеге асыру үшін 111 техника және 201-ден астам адам жұмылдырылмақ.  Ресми мәліметтерге сүйенсек, қазір мер­дігер ұйым топырақ төсеу жұмыстарын жүр­гізуде. Инженерлік коммуникацияларды қайта құру бойынша техникалық шарттар да алынған.  – Бұл учаскені қайта қалпына келтіру жұ­мыстары екі кезеңге бөліп қарастырылды. Бірінші кезеңде жаңа автомобиль жолының құ­рылысы салынатын болса, екінші кезеңде қол­даныстағы автомобиль жолын қайта жаңар­ту. Жаңа жол салу кезінде көлік қозға­лысы қолданыстағы автомобиль жолымен жүретін болады. Бірінші кезең аяқталғаннан кейін, транзиттік қозғалыс жаңа жолақтарға ба­ғытталып, қолданыстағы жол I-а санатын­дағы қажетті параметрлерге жеткізілетін болады, – деді филиал басшысы. 

P.S. 

Қазір Ақтөбе аумағынан өтетін республикалық маңыздағы жолдарда орташа жөндеу жұмыстары да жоспарланған. Биыл Комсомол-Қостанай бағытындағы жол жөнделеді. Ақтөбе-Мәртөк бағытындағы жол бойында да ұзындығы 34 шақырымға созылған ақау бар. Осындай жұмыстардың барлығы осы жылы жүзеге асырылады. «Республикалық маңыздағы барлық бағыттағы жолға орташа жөндеуге нақты жоспар қойып отырмыз. Жалпы, ұзындығы 300 шақырымдық жолға орташа жөндеу жұмыстары жүргізілетін болады. Бір айта кететін жайт, орташа жөндеуді қажет ететін жобалардың көпшілігі биыл басталып, келер жылы аяқталады. Осыны тұрғындар дұрыс түсінсе дейміз», – дейді Айбол Данағұлов.

Айару СЕРІК, Ақтөбе облысы