Журналистикадағы тұсауымды кескен басылым

Túrkistan сүйікті басылымыма ай­­­налғаны соншалық, табан аудармай 14 жыл жұмыс істеппін. Жай журналистен жауапты хатшы, бас редактордың орын­ба­сары қызметіне дейін көтеріліп, газет шығарудың ішкі асханасын меңгердім десем болады.

«Журналист боламын» деген арманды сәл уақыт кейінге шегеріп, өмірге бала әкелу деген басты парызымды орындап, қорқыныш пен күмән бойды дендеп алған кез еді. 2005 жылдың шілдесінде газет-журнал, баспалар шоғырланған «Баспалар үйінің» 6-қабатында орналасқан Túrkistan газетінің редакциясына келдім. Бұл ғимараттың аурасы да жаныма жақын сезілді.  

Бірақ өзіме сенімсізбін. Себебі бұған дейін студент кезімде осы газеттен тә­жі­ри­беден өтсем де, есте қалатын өткір ма­қала жазып көрмеппін. Жұмыс өтілім де жоқ. «Қайда істедің? Қай тақырыпта қалам тербейсің?» десе, «не айтамын?» деген ой­дың астарына еніп кеткем. «Не де болса, ре­дактормен сөйлесіп көрейін» деп өзіме үміт сыйлап, тез жинала қойдым. Қолым­да­ғы жазған-сызған бір бума мақаламды рет­теп, ыңғайлап отырғанмын. Бір за­мат­та көптен күткен Шәмшидин Паттеев аға аса тез жылдамдықпен кабинетіне кіріп ба­ра жатып «Маған келдің бе?!» деп жалт бұрылды. Соңынан ілесе мен де кірдім. Содан бір аптадан кейін-ақ газетке тілші ре­тінде қабылданып, журналистика әле­мі­нің табалдырығын имене аттаған жайым бар. Тіпті, бұл есіктен жай сыға­ла­тып қана қоймай, қайнап жатқан қазанға са­лып жіберді. Қайда жүрсем де, «Менің жур­налистикадағы тұсауымды кескен – ал­ғашқы редакторым Шәмшидин Пат­теев» деймін. Бәлкім, басқа редактор болса «Тәжірибең жоқ қой, қалай аламын?» деген түрлі сылтау айтуы кәдік еді. Бірақ Шәмші аға керісінше, қазіргі тілмен айтқанда мо­тивация беріп «Әзірге өзіңе қолайы ке­ле­тін дүниені жаза бер. Уақыт өте келе бір тақырыпқа машықтанасың ғой. Ал іске сәт!» деп күлімсірей жымиғанда төбем көк­ке жетердей қуанғаным әлі есімде... Міне, сол Túrkistan сүйікті басылымыма ай­­­налғаны соншалық, табан аудармай 14 жыл жұмыс істеппін. Жай журналистен жауапты хатшы, бас редактордың орын­ба­сары қызметіне дейін көтеріліп, газет шығарудың ішкі асханасын меңгердім десем болады.   

Әлбетте, кез келген адамның маман бо­лып қалыптасуына ортасының әсері зор. Сол сияқты менің де әртүрлі тақы­рып­­­та көсіле жазуыма, тұщымды сұхбат­тар алуыма редакциядағы аға буын ұстаз­да­рым­ның ақыл-кеңесі,  қамшылауы ықпал етті. Әсіресе, Дидахмет Әшімханұлы, Тынышбек Дайрабай, Көлбай Адырбекұлы, Жаңабек Шағатай, Ғалымжан Мелдеш ағалар лездеме сайын әр журналистке идея айтып, тың тақырып тауып беретін. «Сен соны зерттеп, жазшы...» деп қиыла қа­раса, «Тапсырма орындалады!» деп бір­ден кірісіп кетеміз. Ол кезде интернет, әлеуметтік желі дамымаған кез. Жұрт газет оқитын. Редакцияға оқырман тара­пы­нан күніне қаншама қоңырау түседі, хат келеді. Жарияланған мақалаға орай жы­лы пікірін айтады, орынды ұсынысын біл­діреді. Мұның өзі журналисті арқалан­дырып, ерекше шабыт беретіні сөзсіз. 

Біз не жазсақ та, алдымен Дидахмет аға­ның оқығанын құп көретінбіз. Себебі Дидаға (шәкірттерінің бәрі солай ай­татын) мақалаға ден қойып, асықпай қа­рап, қойылмаған тыныс белгілеріне дейін бай­қап қалатын. Ондайда еш зілсіз «Прин­тер­ден шығара сала, маған ып-ыстық күйінде ала жүгіресіңдер. Тың көзбен тағы қарауға болады ғой» дейтін жымиып қана. Тіпті, мақаланың тақырыбын да лезде ұтым­ды тауып қояды. Кейде көзілдірігін тө­мен түсіріп «Менің тақырыбыммен ке­лі­сесің бе, келіспесең оны айт!» дейтін әзіл-шыны аралас. Ешкімнің көңіліне сы­зат түсірмейтін жылы қарым-қаты­нас­тың биігін марқұм Дидағадан көрдім, Дидағадан сіңірдім.  

Túrkistan газетінде талай тілшінің қол­таңбасы қалыптасты. Апталық басы­лым­ды түрлендіріп, оқылымды ету үшін ұшан-теңіз еңбек етті. Өз басым журна­лис­тикада азды-көпті атым танылса, сүйік­ті газетім мен ұстаздарымның арқа­сы деп білемін.   

Динара Мыңжасарқызы,  журналист