Америкаға тіл үйренемін деп барып миллионер атанған қазақ
Америкаға тіл үйренемін деп барып миллионер атанған қазақ
АҚШ-та кәсібі жылдам өскен, табысы артқан компаниялардың рейтингін жариялайтын Inc. 5000 тізімін әлем біледі. Дәл осы тізімде 637-орында тұрған, жылдық айналымы 13 000 000 АҚШ долларын құрайтын Seka Moving деген компания бар. Міне, сол компанияның иесі – қазақ.
...Астана. Кешкі сағат алтының кезі. Шағын кофеханаға кіріп, Серікті іздей бастадым. Миллионерлерге деген біздің түсінікке салсақ, қымбат киінген, қымбат заттар ұстаған біреу отыруы тиіс. Алайда бір қара жейде, ескі ноутбук пен қымбат сағатсыз отырған оны көрген кезде таңғалдым. Қарапайымдылық та осындай сүйкімді болады екен-ау...
Ағылшын тілін үйренемін деп АҚШ-қа барып, миллионер болған Серік Баймолдаевпен жақын танысып, сұхбаттастық.
- «Арман ел» деп атайтын Америка шынымен де армандауға тұратын ел ме? Біз білмейтін басқа көлеңкелі жақтары бар ма?
- «Біз білмейтін» дейтін тұстары жоқ секілді. Себебі қазір адамзат жаһандануға бет бұрған. Кез келген жерде ақпаратты, деректі көруге, естуге, оқуға болады. Мысал ретінде, күнделікті пайдаланып жүрген Youtube, Instagram деген әлеуметтік желілерді атауға болады.
- Міне, дәл сол өзіңіз айтып отырған әлеуметтік желілерде, негізінен, «Армандайтын Америка» туралы ақпарат көп. Көлеңкелі тұстарын айтатын контент аз.
- Жоқ. Американың да көлеңкелі тұсы бар. Оны іздесеңіз, табасыз. Әркімнің өзі көзқарасына қарай қалыптасады. Америка туралы біз білмейтіндей нәрсе жоқ деп ойлаймын. Әсіресе, әлеуметтік желіде белсенді отыратын қазақстандықтар үшін...
- «Мәдени шок» дейміз ғой, соны басыңыздан өткіздіңіз бе?
- Алғаш барған кезде болды. Дегенмен, бұл - 2012 жылдары. Ол кезде біз айтып отырған Youtube, жалпы, интернет кеңістік әлі дамымаған кез. Мәдениеті, адамдардың өмірге деген көзқарасы басқаша. Қаржыға деген ойлары да өзгеше.
- Сол өмірге деген көзқарастарын Қазақстанмен салыстырып отырып, тарқатып айтсаңыз?
- Өмірге, сөйлескенге, қарым-қатынасқа деген көзқарастары тым жеңіл. Яғни, ашық-жарқын болады. Мұның жақсы да, жаман да жағы бар. Ол жақта да адамдар несиеге байланған. Бір қызығы, ол жақта несиені дұрыс пайдаланса, жақсы жақтары көп. Меніңше, несиені дұрыс пайдалану – жылжымайтын мүлікке жарату. Ал ұсақ-түйекке: көлік, қымбат телефондар болса, ол дұрыс емес. Тіпті, бұл әрекетті ақымақтық деп айтар едім. Қазақстанда несиенің пайызы өте жоғары. Сондықтан оны өтеу де қымбатқа түседі. Америкада пайыз өте төмен.
Бұдан бөлек, ол жақта адамдардың бәрі дерлік бірдей деңгейде өмір сүреді. Мұны айтып тұрғаным, Қазақстанда бай мен кедейдің айырмашылығы өте үлкен. Бәлкім, қазір өзгеріс бар шығар. Себебі, бұл статистиканы мен алғаш АҚШ-қа барған кезіммен салыстырып айтып отырмын.
Ағылшынды профессионал деңгейде дамыту деген жоспар туды. Эссе жазатын, ойымды ашық жеткізетін курсқа жазылдым.
- Арасында елге келіп жүрдіңіз бе?
- Жоқ. Тек сол жақта ағылшын тілін дамытумен болдым.
70 мың доллардай жинап, Астанадан үй алдым. Ол үй екі айдан кейін теңгенің әлсіреуіне байланысты 35 мың долларға дейін түсіп кетті. Сол сәтте өзіме көңілім толмады. Себебі, сонша қара терге түсіп тапқан ақшамның құны болмай қалды. Ары-бері ойланып, ақыры қара жұмыспен тапқан ақшаның шеті көрінбейтінін мойындадым. Бизнеске кеттім.
Moving туралы көп естідім. Миллиондап ақша табуға болатынын да оқып, зерттедім. Сөйтіп, алғаш рет 8 мың долларға трак* алдым.
2017 жылдары жарнаманы игеру, маркетингті оқу деген білімдерді жетілдірдім.
- Қандай қиындықтар болды?
- Өте қиын болды.
Сату өнерін білмеймін. Команда жинау да оңай болмады. Тіпті, сонша оқыдым деген ағылшын тілімнің де шамасы жетпеді. Себебі, бизнестегі тілдің жай бөлек екенін сол кезде ұқтым...
2019-2020 жылдары табыс артты. Сол кезде жұмыс істейтін адам табу қиын болды. Ал клиент ағылып жатты.
- Moving саласында бәсекелес көп шығар?
- Өте көп, бірақ сол бизнесті ұстап тұру оңай емес. Бәсеке бар ортада бизнес жақсы дамиды. Істей алғандар қалады, қолынан келмегендер нарықтан өздері-ақ кетеді.
- Көп бәсекелес ішінде сіздің бизнес сақталып қалды. Не күш ұстап қалған?
- Ол – команда. Репутациямыз. Стратегиямыз.
- Жалпы жылдық табыс және айналым қандай?
- Былтыр жалпы жылдық айналым 13 000 000 АҚШ долларын құрады. Соның 15-20%-ы - менің таза табысым.
- Жастарға қарата айтарыңыз бар ма?
- Сенім мен тәуекел керек. Бітті.
- Рақмет!
Сұхбаттасқан: Марғұлан АҚАН.
*трак – жүк көліктерінің бірнеше түрі.