Арадан он сегіз түрлі бал алатын омарташы
Арадан он сегіз түрлі бал алатын омарташы
Темірлан Ахмеджанов – он алты жасында жеке кәсібін ашқан омарташы. Кішкентайынан ара өсіретін ағасына көмектесіп, еңбекке ерте араласқан ол бал ара шаруашылығының қыр-сырын бір кісідей меңгерген. Сөйтіп, алты жыл бойы тәжірибе жинаған соң «Темірлан омартасы» шаруашылығының иесі атанды. Бүгінде жас кәсіпкер он сегіз түрлі бал шығарып, өзі туып-өскен Шығыс Қазақстан облысы Жарма ауданына ғана емес, еліміздің әр өңіріне табиғи бал мен ара шаруашылығы өнімдерін жеткізіп отыр.
«Он жасымнан бастап ара шаруашылығымен айналыса бастадым. Ағам ара ұстайтын. Балаларды шаруашылығына көмекке шақырғанда бәрі «ара шағады» деп, қорқып келмей қалады. Кейбіреуінің аллергиясы бар, енді бірі ыстыққа төзе алмайтынын айтады. Ал мен бауырым болғандықтан көмек беруден бас тарта алмадым. Әрине, достарым оқу жылын аяқтап, демалып жатқанда омартаға барғым келмеген кездер де болды. Өйткені 40 градус ыстықта арадан қорғану үшін қалың киініп алатынмын. Бірақ қалай киінсем де, аралар амалын тауып шағып алады. Алайда ағама менен басқа кім көмектеседі? Осыны ойлап, ара шақса да, ыстық күнде жұмыс істеу оңай болмаса да шыдауға тура келді. Сөйтіп, бал қораптарын алып жүруді, балауыз рамаларын жасап, бал шайқауды және басқа да жұмыстарды істеп үйрендім», – дейді Темірлан.
Кәсібін үш омарта ұясынан бастаған Темірлан жыл сайын ара ұяларын көбейтіп, бүгінде олардың санын 500-ден асырған. Оны ары қарай көбейту үшін канадалық технологияны қолдану қажет екенін айтады. Қазір шаруашылықтың жұмысын әкесіне де үйреткен. Ал жаздыгүні қасына жұмысшы алады.
Аралар қыстыгүні қолайлы өмір сүруі үшін жағдайын жасау керек. Темірлан бұл мәселені де естен шығарған емес.
«Қыста ара ұяларын Қалбатауға апарамыз. Қар еріп, көктем шыққанға дейін ұстаймыз. Өйткені қанаты қатайып, біраз күш жинауы керек. Содан кейін түрлі бал сорттарын алу үшін Шығыс Қазақстанның әр өңірін аралап, жақсы егістік іздейміз. Мысалы, Божұғырда бал аралары күнбағыс, қарақұмық, экспарцет сияқты шөптерден бал жинайды. Ал Риддерге рапс балын алу үшін барамыз.
Негізі, жаз мезгілінде Божығұрдағы омартада жұмыс істеп, өзге өңірдегі ара ұяларына электр бағылағышын орнатып қоямыз. Бұл – қорғаныс үшін жасалған дүние. Осы уақытқа дейін омартамызда келеңсіз жағдай болған емес.
Жергілікті диқандар да бізге қолдау білдіріп, қуанбаса, қарсы болмайды. Себебі бал аралары егіс алқаптарын тозаңдандырып, мол өнім алуға ықпал етеді», – дейді жас кәсіпкер.
Сонымен қатар бал арасын өсіретін кәсіпкер қазір Ресейден омарта шаруашылығына қажетті заманауи құрал-жабдықтар алып жатқанын айтты. Осы арқылы уақытты үнемдеп, жұмыс күшін азайтуға болады. Енді ол араның мың ұясы қыстап шығатын үлкен қора салмақ.
«Өнімдерімді шетелге шығарамын деген ой жоқ. Елімізді табиғи балмен толық қамтамасыз еткім келеді. Әр отбасының дастарқанында отандық өнім тұрса деп армандаймын», – дейді ол.
Эльмира ЖАҚСЫБАЙҚЫЗЫ