Бүгінде «Айгүл Аханбайқызы» деген аты-сойын бүкіл алты Алаш білетін қаламгерді біз сонау тұлымшақ кезінен – ҚазМУ-дің журналистика факультетіне аяқ басқан балаң талапкер шағынан танушы едік. Бір қызығы, ол кезде бұл кісінің аты-жөні Назгүл Халықова еді. Осы есімімен біздің есімізде қалған-ды. Курстастар өз арамызда әлі күнге оған «Назгүл-ау» деп сөйлейміз. Сол кездің өзінде ақыл тоқтатқан, сол кездің өзінде білімі көл-көсір, сол кездің өзінде көсем сөздің иесі болған бұл курстасымыздың қатарының алды болатынына, қазақ журналистикасының қамбасына талай қазына салатынына ешкімнің күмәні болған жоқ. Кейін, оқу бітіргесін бұл кісі «Айгүл Аханбайқызы» болып жаза бастады. Сөйтіп, бұл есімін де қазақ журналистикасының аспанына шығарды. Қызық, кейбіреулер тоқсан жасаса да есімі тоғыз адамның есінде қалмайды. Жалғыз атын жаһанға таныта алмай кететін екіаяқтылар толып жатыр. Тек біздің Назгүл – Айгүл емес. «Мұндай танымалдылықтың сыры неде?» деп ойланып қаласың кейде. Ол, әрине білімнен, мінезден, еңбекқорлықтан ғой. Назгүлде Ілияс Жансүгіровтің тілі бар. Назгүлде Асқар Сүлейменовтің интеллекті бар. Назгүлде Төлеген Айбергеновтің сезімі бар. Ендеше қалай осал болсын?! *** Студент деген халық адамға ат қойғыш қой. Бір курста тай-құлындай бірге жүріп, бірге оқыған елу студенттің әрқайсысының жанама есімі – қосалқы аты болатын. Назгүлге «Кітап» деген атты кім қойғанын білмеймін. Бұл, сірә оның әр сөйлемі сауатты, көркем, кітап сөзіндей құйылып түсетіндігінен қойылған есім еді. Шынында да, сол бойжеткен Назгүлдің кей сөздеріне қарап: «әлдебір кітаптың немесе киноның сөзімен сөйлеп, бізді мазақ етіп тұрған жоқ па екен?!» деп ойлап қалып, бірақ жүзіне көз салғанда оның шынайылығын, бар болмысы осы екенін көріп қана күліп жіберетінбіз. ...Осы күні ойласам, расында да әр адам бір-бір кітап екен-ау! Немесе сол кітаптың қолжазбасы түскен қалың дәптер десе де болады. Өміріңді қалай өткердің? Ғұмыр-күнделігіңе не жаздың, немен толтырдың?! Өмір-дәптеріңнің қымбат парақтарын жыртып алып, желге ұшырып жіберген жоқсың ба?! Ал Айгүл Аханбайқызының ғұмыр кітабы, амал дәптері мағыналы жазбаға, ғибратты іске толы екеніне сенімдімін. Тіршілік түйткіліндегі ұсақ-түйекке, қоқыс-былыққа араласпай, ойын да, бойын да одан аулақ салатын; көңілі сәл пәс тартса, іргедегі Алатауға бір қарап көңілін көтеріп алып жүре беретін періште көңіл перизат жан көрсең – сол біздің Назгүл ғой деп білем. * * * «Жас Алаш» газетінде Айгүл Аханбайқызымен қатар қызмет еттік. Нұртөре Жүсіп ағамыз редакторлық еткен, «Жас Алаштың» ең бір жарқырап көрінген тұсы еді. Сол газетте Айгүл Аханбайқызы, Гүлнәр Жұмабайқызы, Гүлзат Нұрмолдақызы, Абылай Қиялұлы, Әмірхан Балқыбек және тағы басқа курстастарым бірге жүргенде ел ішіндегі бізге кәдімгідей мәртебе, мақтаныш болатын. Басылымның сол кездегі ең беделді авторларының қатарында Айгүл Аханбайқызы болғаны ақиқат. Айгүл әуелден мәнді тақырыпқа, мәңгі тақырыпқа жазады. Оның ертеректе Маңғыстау сапарынан жазған мақалалар циклын қиып алып сақтап жүруші едім. Не жазса да шынайы, сезімін мөлдіретіп, ақтарылып жазу – Айгүлге әуелден тән. Шыны керек, кей кезде болмаса, әр мақалаға жан-терімізді салып, таусылып жаза бермейміз ғой. Ал Айгүлдің әр мақаласынан биіктік, тереңдік, шексіздік сезіліп тұрады. Бұл оның ақ парақ алдындағы жауапкершілігінен шығар. * * * Бүгінгі көзі қарақты қауым Айгүл Аханбайқызын тек талантты тілші ғана емес, өнер сыншысы, сахна сарапшысы ретінде де таниды. Еліміздің ең басты сахнасы – Мұхтар Әуезов атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық театрының баспасөз қызметінде еңбек еткені бар. Қазақстанның және әлемнің танымал сахна саңлақтарымен жасаған сауатты сұхбаттары бір төбе. Әлі күнге дейін Egemen Qazaqstan газетінде мәдениет, руханият беттері Айгүлдің мақаласымен әрленіп шыққан кезде Қазақстанның мәдени өмірінде бір жаңалық, сәулелі самал ескендей болады. Заманауи журналистика бір салаға бейімделген кәсіби мамандардың дәуірі деп жатады ғой. Айгүл де әу бастан осы мәдениет майданына, сахна мен кино өнеріне ерте дендеп, терең бойлап, бүгінде осы саланың кәсіби шеберіне, өнертанушы маманына айналды. Айгүлдің осы тақырыпты таңдауы да тегін емес деп ойлаймын: өйткені өмірдің өзгеге елеусіз сәттерінен мағыналы мезетті байқап қалатын, туынды тудырар табиғи режиссерлік қабілет оның өз бойында бар. Сахнаға режиссер болу бір бөлек, әр адам өз өмірінің де режиссері екенін көп адам ұға бермейді. Жылғамен аққан жаңқадай, өмірдің өзенінде қалбаңдай ағып жоқ болған жандар көп қой. Ал Айгүлдің бір басына қазірдің өзінде аз сынақ түскен жоқ. Бірақ соның бәрі Аханбайқызының адами болмысын бұрынғыдан да жарқыратып, шыңдай түсті. Болмысындағы бор сынды бос кеміктен тазарып, жақұттай жарқырау деген сол болар. * * * Былтыр Egemen Qazaqstan газетінде Айгүлдің «Әжемнің арқасы» атты шағын да болса шымыр, шедевр шығармасы жарық көрді. Әңгіме немересін арқалайтын әже туралы. «...Кішкентай кейуананың сұрақ белгісіндей бүгілген белі бір үйдің бармақтай үмітін ғана емес, болашақ еліне қызмет ететін тау тұлғалы азаматын ауырсынбай арқалап бара жататынын қалай ұмытайық... Бұл – бүгінгі орта жасқа келіп қалған буыннан жоғары барлық үлкендеріміздің басынан өткен таныс жағдай. Әкенің мойны мен әженің арқасы – қазақ баласының алтын тағы еді...» Апырмай, күні кеше ғана бәріміз көрген, ауыл баласына ежелден етене таныс көрініс қой! Осы бір үйреншікті суреттен автор үлкен мәселе көтереді: сәбиді көтерудің ұлттық сипаты болатынына назар аударады, тіпті мұның медициналық пайдасын да айтып өтеді, ең соңында екі ұрпақ толқынның арасында үзілген жылылықты жоқтайды. «Төрт аяқты сүйретпе арбаның түр-түрі шыққаннан кейін бірте-бірте әжелердің арқасы да ұмыт бола бастады. Арба немерені арқадан ажыратты. Ізінше әже мен немере арасындағы жүрекпен байланысқан жылылық салқын тартты...», – дейді автор. Бұған не айта аламыз?! Өз басым Айгүл мен Ержанның ұлы Нұрбек келін түсіріп, әже атанған Айгүлдің немерелерін арқасынан тастамай жүрген күндерін көргім келеді. Көп жасасын көңілі көркем кейіпкерім! * * * «Бізді қоршаған орта – біздің ішкі әлеміміздің көрінісі. Адам айналасын өзі жинайды. Сондықтан ең алдымен өз ішімізден таба алмай тұрып, өмірден қуаныш, бақыт табамын деу бекер-ау. Өз жүрегін махаббат пен әдемілікке толтырған адам төңірегінен де тек соны көреді» – Бұл Айгүл Аханбайқызының өз сөзі, шынайы болмысы. Шынында да, біздің Назгүлдің – Айгүл Аханбайқызының айналасынан үнемі жақсы адамдарды, талантты жастарды, таза тұлғаларды көреміз. Әлеуметтік желідегі жеке парағында да жеңіл сөз, желікпе күлкі жоқ – әрдайым салиқалы әңгіме, сауатты пікір айтылып жатады. Өнерді өсірмейтін өсек, жақсының сыртынан сыбалған кесек Айгүлден алты шақырым айналып өтеді. Еліне елеулі адам мерейлі жасқа келгенде көкейдегі сөзді айтып, жақсының жақсылығын білдіру Ахаң мен Сәкеннен қалған игі дәстүр ғой. Қазақтың талантты перзенті, аяулы Айгүл Аханбайқызына деген шынайы сезіміміздің бір тамшысы осы болды.
Қазыбек ҚҰТТЫМҰРАТҰЛЫ, Орал қаласы