شەتەلدەگى قازاق ادەبيەتى كەڭەسى قۇرىلدى

قازاق ەلى تاۋەلسىزدىك العاننان كەيىن شەتەلدە تۋىپ، ءوزى وسكەن جەر­لەر­دە قازاق كوركەمسوزىن دامىتۋعا ۇلەس قوسىپ جۇرگەن قالامگەرلەردىڭ شى­عارماشىلىعىنا نازار اۋدارىلا باستادى. بۇرىن شەتتە ءومىر سۇرگەن جە­كەلەگەن اقىن-جازۋشى، عالىمداردىڭ اتى عانا اتاجۇرتىنا بەلگىلى بولسا، ەن­دى بۇلاردىڭ جازعاندارى تاريحي وتانىندا تانىلۋىنا كەڭ جول اشىلدى. دۇنيەجۇزى قازاقتارى قاۋىمداستىعى، قازاقستان جازۋشىلارى ودا­عىنىڭ ارالاسۋىمەن ولاردىڭ كىتاپتارى شىعارىلىپ، شىعارماشىلىق كەشتەرى ءوت­­كىزىلىپ جاتتى. بۇل دۇنيەجۇزىندەگى بار قازاقتىڭ رۋحاني بىرلىكتە ءومىر ءسۇر­گەنىنىڭ ايعاعى ەدى. ەندى بۇل ۇدەرىس جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلىپ جاتىر.

وسى اپتانىڭ باسىندا جازۋشىلار وداعىنىڭ جانىنان شەتەلدەگى قازاق ادە­بيەتى كەڭەسى قۇرىلدى. كەڭەستىڭ جاڭار­تىل­عان قۇرامداعى العاشقى وتىرىسى جازۋشىلار وداعى باسقارما توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، بەل­گىلى اقىن، اكادەميك، ادەبيەتتانۋشى عا­لىم باۋىرجان جاقىپتىڭ باسقارۋىمەن ءوتتى. جي­نالىستا شەتەلدەگى قازاق ادەبيەتى كەڭە­سى­نىڭ قۇرامى جاساقتالىپ، ماجىلىسكە قاتىس­ۋ­شى­لار ارميابەك ساعىندىق ۇلىن كەڭەستىڭ ءتورا­عاسى ەتىپ سايلادى. سونداي-اق كەڭەس ءتورا­عا­سىنىڭ ورىنباسارى مۇرات ءشايماران ۇلى، حاتشىسى بولىپ باعدات مۇباراك سايلاندى. ال قا­لامگەرلەر سەيىتجان ۇلى زۋفار، احمەتبەك­ ۇلى الماس، يسلام جەمەنەي، داعجان بەلدەۋ­باي، احمەت ومىرزاق، ءجادي شاكەن ۇلى، داۋلەت­بەك بايتۇرسىن ۇلى، رىسبەك دابەي، ءتۇرسىنالى رىس­كەلديەۆ، تۇرسىنحان زاكەن ۇلى، توقتارالى تاڭ­جارىق، ماعيزا قۇناپيا، ماقسۇتقان دالەي، سەيىت­حامزا سلامحات، سەرىك اكرام ۇلى، شوقان مۇرا­تحان كەڭەستىڭ مۇشەلەرى بولدى.
شەتەلدەگى قازاق ادەبيەتى كەڭەسىنىڭ توراعاسى ارميابەك ساعىندىق ۇلى 1956 جىلى 13 جەلتوقساندا قىتاي حالىق رەس­­­پۋبليكاسىنىڭ التاي ايماعى بۋىرشىن اۋ­دانى شۇڭقىر اۋىلىندا دۇنيەگە كەلگەن.
ول 1982 جىلى ىلە پەداگوگيكا ينس­تي­تۋ­تىن، 1988 جىلى شىڭجاڭ پەداگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىن بىتىرگەن. ىلە ينستيتۋتىندا، شىڭجاڭ پەداگوگيكا ۋنيۆەرسيتەتىندە وقى­تۋشى بولعان. 1993 جىلدان بەرى ۇلتتىق عى­لىم اكادەمياسىندا عىلىمي قىزمەتكەر.
1989 جىلدان بەرى ادەبيەت زەرتتەۋمەن، ادە­بي اۋدارمامەن، شىعارماشىلىقپەن اينا­لى­سادى. «تارباعاتاي»، «شۇعىلا»، تاعى باسقا باس­پالاردا كوپتەگەن زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى جارىق كورگەن.
جينالىستا قازاقستان جازۋشىلار ودا­عى باسقارما توراعاسىنىڭ ورىن­با­سارى باۋىرجان جاقىپتىڭ شەتەلدەگى قازاق ادە­بيەتى كەڭەسى جايىندا ءسوز سويلەپ، ونى قۇرۋ­­دىڭ ماقساتى مەن مىندەتى تۋرالى ايتتى. بۇ­­دان سوڭ كەڭەس مۇشەسى، بەلگىلى عالىم، ءال-فارا­بي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتى «تۇران-يران» عىلىمي-زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ دي­رەكتورى، پروفەسسور، فيلولوگيا عىلىم­دارى­نىڭ دوكتورى، قر مادەنيەت قايراتكەرى، حا­لىقارالىق جازۋشىلار Pen club مۇشەسى يسلام جەمەنەي ءسوز سويلەپ، ءوزىنىڭ قازاق ادە­بيەتىن يران ەلىنە تانىتۋ جولىندا ىستەپ جات­­قان جۇمىستارىمەن تانىستىردى. عالىم­نىڭ قازاق ادەبيەتى تۋرالى زەرتتەۋلەرى يران­نىڭ بىرنەشە بەدەلدى باسىلىمدارىنا جاريا­لانىپ، قازاق ادەبيەتى تۋرالى زەرتتەۋ كىتابى يراننىڭ قازاقستانداعى ەلشىلىگىنىڭ كومەگى­مەن جارىققا شىققان. ەندى ول الداعى ۋاقىتتا قازاق ادەبيەتى تۋرالى بىرنەشە تومنان تۇرا­تىن زەرتتەۋ ەڭبەگىن پارسى تىلىندە جازىپ جات­­قانىن جانە ونىڭ الداعى كەزدە يراندا جا­رىق كورەتىنى جايىندا حاباردار ەتتى.
سول سياقتى جيىنعا قاتىسقان شەتەلدەگى قازاق ادەبيەتى كەڭەسىنىڭ مۇشەلەرى دە ءسوز سويلەپ، جازۋشىلار وداعى باسشىلىعىنا ءوز ۇسىنىسىن ايتتى.
كەڭەس مۇشەلەرى شەتەلدەگى قازاق ادە­بيە­تى ماسەلەلەرىنە وراي ايىنا ءبىر رەت جي­نالىس وتكىزىپ تۇرۋعا كەلىستى.