Жаңалықтар

АҚШ-та қазақ мектебін ашып, Қазақстан туын желбіретіп жүрген Жұлдызай

ашық дереккөзі

АҚШ-та қазақ мектебін ашып, Қазақстан туын желбіретіп жүрген Жұлдызай

Өткен аптада қазақстандық БАҚ Аме­ри­каның Пенсильвания штатындағы Филадельфия қаласында тұңғыш қазақ мек­тебі ашылғанын жарыса жазған еді. Kazakh American қауымдастығының президенті Жұл­дызай Исмаилова бұл мектепті ашуға бес ай уақытын жұмсаған. Оған дейін ол Американың алғашқы астанасы саналатын Филадельфияда Тәуелсіздіктің 30 жылдығы, Ата Заңымыз қабылданған күнге орай іс-шаралар өткізіп, 800-ге жуық адам бас қосқан Наурыз мерекесін ұйым­дастыруға атсалысқан. Ұлық мереке­міз­дің ашық аспан астында дүркіретіп тойлануы­на тіпті Филадельфия қаласының әкімшілі­гін­де жұмыс істейтін қызметкерлер қызық­қа­нын айтқан Жұлдызайға хабарласып, әңгі­ме­лес­кен едік. – Әлеуметтік желіде Америкадағы қа­зақ­тарға арналған топтар көп. Сондықтан ол жақ­та белсенді жұмыс істейтін қазақ қауым­дас­тығы көп шығар деп ойлайтын едік. Бірақ Фи­ладельфияға үш жыл бұрын қоныс ау­дар­ған сіз бара сала Kazakh American қауым­дас­ты­ғын ашып, азғана уақыт ішінде бірталай іс­ атқарыпсыз. Тіпті, ондағы Тулар ал­лея­сын­дағы желбіреп тұрған тулар қатарына Көк байрағы­мыз­дың қосылуына атсалысып­сыз. Сон­да ол жақта сізге дейін қазақтардың ба­­сын қосатын ешкім болмағаны ма? – Бастапқыда түсініспедік. Фи­ладель­фияға көшіп келген кезде мұнда қыр­ғыздар мен өзбектерді көп кездестірдім. Тіпті, мен тұратын үйден ары екі қадам ат­т­а­с­аң өзбектер ашып алған бірнеше дүкенді көзің шалады. Алғашында «бұл қалада қазақ­тар жоқ-ау, шамасы» деп ойладым. Кейіннен белгілі болғандай, мұнда ұлттық мерекелерді ұйымдастырып жүретін белсенділеріміз бар екен, десе де олар тек мерекеде бас қоса­тын­дықтан әрі ресми тіркелген қауымдастық мүшелері саналмағандықтан, көпшілік кө­зіне түсе бермейді. Ал мен бұл қауым­дас­тық­ты ашуда екі мақсатты көздедім. Осында тү­рік, өзбек қауымдастықтарының белсенді жұ­мыс істеп жатқанын көрген соң қазақтар қауым­дастығын ашу қажет екенін түсіндім. Сөйтіп, оны заңды тіркеу, қала әкімшілігіне бізді мойындату үшін біраз жүгіріп, тер төгу­ге тура келді. Екіншіден, Американың алғаш­қы астанасы саналатын Филадельфиядағы тулар аллеясында көптеген мемлекеттің туы жел­біреп тұр. Бірақ ол қатарда біздің Көк бай­рағымыз жоқ. Мұны байқаған кезде «Біз­дің Туды сол жерде көтеру үшін не істесек бо­лады екен?» деп бас қатырғаным бар. Сол кез­де әкімшіліктегілер ол үшін ресми түрде қауым­дастық ашып, сол қауымдастық аты­нан хат жазу керек екенін айтты. Қажетті про­цедураның барлығынан өткен соң, 4 қа­зан күні қауымдастықты заңды түрде тір­кеп, жұмысты бастап кеттік. Былтыр Тәуел­сіз­дігіміздің 30 жылдығына арналған іс-ша­ра­да әлгі мен айтқан аллеяда Туымыз көкке кө­терілді. Сол іс-шарада Филадельфия қа­ла­сының әкімі сөз сөйлеп, бізді айтулы мере­ке­мізбен құттықтады. Сондай-ақ 100 адам­ның қатысуымен Ата заңымыз қабылданған күн­ге орай іс-шара ұйымдастырдық. Осы­лайша, бірнеше штатта жұмыс істейтін қазақтар қауымдастықтарының қатарын Фила­дельфиядағы біз ашқан қауымдас­тық­пен толықтырдық. Енді біз көппіз. – Нью-Йорк қаласындағы Қазақстан Бас консулдығы да көмектесетін болар? – Ондағылар былтыр Наурыз мерекесін ұйым­дастырғаныма ризашылық білдіріп, кең­сеге шақырған. Сол кезде «алдағы уақыт­та Филадельфия қазақтарына арнап мектеп аша­мын дегенімде, қазақ тілін үйретемін де­сеңіз қаже­тіңіз­ге жарап қалар» деп қазақ тілі, тарихы тура­лы кітаптар беріп жіберген. Десе де, олар­ға мектептің ашылғанын әлі айт­қа­ны­мыз жоқ. Консулдықтағыларға хабар­лассақ, олар­дан тағы көмек болатыны сөзсіз. Жал­пы, алдағы бір ай ішінде мек­теп­тің жұмысын рет­тестіріп алған соң, жеке кәсіппен айна­лыссам деймін. Ел есінде осы мектептің не­гізін қалаушы ретінде қалғым келеді. Алда­ғы уақытта жеке кәсіп жүргізуді қолға алған соң мек­теп ішінде отырмай-ақ сырттай көмек­тес­сем деймін. Негізі, бұл игі іске атса­лыс­қысы келетін кәсіпкерлер жетерлік. Сон­дық­тан болашақта мектептің жұмысы алға бас­паса, кері кетпейді. Жалпы, Американың бір­неше штатында жұмыс істейтін қазақтар қауымдастығы бар, онда қазақ тілі мен мәдениетін наисхаттайтын қазақ мектептері ашыл­ған. Лос-Анджелесте Раушан апай, Хьюстонда Қуатбек ағай ашқан мектеп жұ­мыс істейтінін білемін. Жуырда Анар есімді қыз ел астанасы Вашингтоннан қазақ тілі мектебін ашты деп естідім. Сіздерге білінбес, бірақ қазір Америкада қазақ мәдениетін та­нып-білуге бағытталған іс-шаралар жиі өткізіледі. Сыртта жүрген ересек қазақтар кө­біне орысша сөйлейтін еді. Ал қазір ме­ні­мен бірге жұмыс істейтін қыздар олардың тек қазақша сөйлеуге тырысып жүргенін ай­та­ды. Расымен, қазір қазақтар бас қосса, тек қазақша сөйлеп жүргенін байқадым. Әрқайсысы өз өңірінде ұстанатын салт-дәс­түр туралы тың деректер айтып, бір-бірінің әң­гімесін ұйып тыңдап отырады. – Филадельфия қаласының әкім­ші­лі­гі өткізетін жиналыстарға жиі бара­ты­ныңызды айтып қалдыңыз. Бұл жиын­дар әкімнің қатысуымен өте ме? Онда қандай мәселе талқыланады? – Иә, Филадельфия қаласының әкімшілігі ай сайын өтетін дөңгелек үстелге шақырады. Ол жиынға қауымдастық президенті ретінде кейде мен қатысамын, кейбірде осында адво­кат болып жұмыс істейтін әрі біздің қауым­дас­тықтың вице-президенті Балсұлу Басқа­нова барады. Сондай-ақ бізде есепші болып жұмыс істейтін Гүлнар Үсембаева қатысады. Үшеуміз кезектесіп барамыз. Әзербайжан, түрік, қырғыз, өзбек қауымдастықтарының, жал­пы саны 15-ке жуық ұйым мүшелерінің ба­сын қосатын бұл дөңгелек үстелде әкім­шілік өкілдері бізге не көмек қажет екенін сұрайды. Әркім өзін алаңдатқан мәселесін ортаға салады. Олар мәселені бірден шешіп беруге тырысады. Осындай қауымдастықтың көбейіп жатқанына қуанатынын айтады. Өткен айдағы жиналысты ашқан қалалық кеңес мүшесі Дэвид Оу әлеуметтік желідегі парақшамызға жазылған. Наурызды жоғары деңгейде атап өткенімізді көріп «Қандай күш­ті! Керемет ұйымдастырыпсыздар! Келе­сіде бізді де шақырыңыздар, бізді қал­дыр­маңыз­дар. Міндетті түрде барамыз» деп қызы­ғушылық білдірді. Шынымды айтсам, олар біздің мерекеге осыншалық қызығады деп ойламаппын.