Әсет Исекешев: Қылмыспен күрес және азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізін Елбасы қалады
Әсет Исекешев: Қылмыспен күрес және азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізін Елбасы қалады
Бұл туралы Президент көмекшісі − Қауіпсіздік Кеңесінің хатшысы Әсет Исекешев turanpress.kz сайтында жарияланған сұхбатында айтады.
«Барлық осы дәйекті өзгерістердің стратегиялық бағытын Елбасы қалады. Тәуелсіздік алғаннан кейін елдегі экономикалық және саяси ахуалды тұрақтандыру, мемлекеттік институттарды құру жөнінде бірінші кезектегі шаралар қабылданды. Қылмыспен күреске және азаматтардың қауіпсіздігін қамтамасыз етуге ерекше назар аударылды.
Бұл басым бағыттар «Қазақстан 2030» ұзақ мерзімді Даму стратегиясында көрініс тапты. Бұл құжат сот билігі мен құқық қорғау органдарын реформалауға негіз болды. Кейінірек бұл өзгерістердің негізгі кезеңдері Елбасы жариялаған 2010-2020 жылдарға арналған құқықтық саясат Тұжырымдамасында және «Бес институционалдық реформаны іске асыру жөніндегі 100 нақты қадам – Ұлт жоспарында» айқындалған болатын. Бұл кезең айтарлықтай жаңартылған қылмыстық іс жүргізу және қылмыстық-атқару кодекстерін қабылдауға негіз болды, Заңның репрессивтілігін төмендетуге бағытталған және озық стандарттарға бағытталған бірқатар шаралар қабылданды», − дейді Ә. Исекешев.
Оның айтуынша, енді жәбірленуші, айыпталушы және адвокаттар кез келген уақытта онлайн-режимде істің қажетті материалдарымен таныса алады. Сондай-ақ, қылмыстық іс материалының әртүрлі манипуляциясы мен бұрмалануы алынып тасталады. Бұл қадағалаушы прокурорға тергеу барысын қашықтықтан бақылауға және бұзушылықтарға уақтылы жауап беруге мүмкіндік береді. Барлық осы реформаларды іске асыру халықаралық рейтингтерде көрініс табады. Мысалы, "Заң үстемдігінің индексі" рейтингінде (құқықтық жүйенің деңгейі мен сапасы тұрғысынан әлем елдерінің жетістіктері) Қазақстан Беларусь (69) пен Ресейді (93) басып озып, 63-орынды иеленді.
«90-шы жылдарды көрген халық посткеңестік кеңістіктегі көптеген елдерде қылмыс пен халықтың соттар мен құқық қорғау органдарына деген сенімсіздігі қалай байқалғанын жақсы біледі. Әр қалада қылмыстық топтар құрылып, рэкетинг «гүлдене» бастады. Қоғамда қылмыс басым болды, сол кезде тіпті кішкентай азық-түлік дүкендері өз кірісінің бір бөлігін бандиттерге беруге мәжбүр болды. Сол кезеңде Қазақстан үшін басты міндет азаматтардың қауіпсіздігін базалық деңгейде қамтамасыз ету. Адамдар көшеде жүруге, бизнес жүргізуге қорықпауы керек. Елбасының қылмыстық-құқықтық саладағы саясатының арқасында сол күрделі кезеңде қылмысқа қарсы күрес пен қоғамдық тәртіпті қамтамасыз ету мүдделерін ескере отырып, қажетті реформалар жоспарлы түрде іске асты», - дейді Президенттің көмекшісі-Қауіпсіздік Кеңесінің хатшысы.
Оның айтуынша, соңғы 25 жыл ішінде біздің елімізде кісі өлтіру саны 3 есе азайған (2 625 – тен 824-ке дейін).