Нью-Йорктегі полицей қазақ: Арманым Америкада тұру емес еді

Нью-Йорктегі полицей қазақ: Арманым Америкада тұру емес еді

Данияр Нұртаза – Нью-Йорк қалалық полиция депар­та­ментінің офицері. Інісін оқыту үшін Америкаға ілесе барған ол бала күнгі арманы – полиция қыз­меткері атану үшін кәсіп­кер­ліктен бас тартқан. Нью-Йорктің үш миллионға жуық адам тұра­тын Бруклин ауданындағы мет­ро­да толғағы қысқан әйелді босан­ды­рып алуға көмектесіп, БАҚ на­зарына іліккен. Америкадай алып елде арманына жеткенше ты­ным таппай, жұмыс істеген, өмірі шырғалаңға толы Даниярға ха­барласып, әңгімелескен едік. – Полицей қызметіне дейін көлікті тұрақ­қа қоюшы, даяшы болып жұмыс істеп, тіпті жеке кәсіпкерлікпен ай­на­лысқан екенсіз. Нью-Йорк қаласының полиция департаментіне қалай жұ­мысқа тұрғаныңыз туралы сұрамас бұрын, Алматыдан Америкаға қалай барғаныңызды білгім келеді. Өзгелер секілді сіз де Америкаға арман қуып аттандыңыз ба? – Әсте олай емес. Америкада тұруды еш армандамағанмын. 2002 жылы мектеп бі­тірген інім Колумбия университетінде оқы­ғысы келді. Мақтанғаным емес, бірақ інім – өте талантты жан, математикадан олим­пиадаларға қатысып, жүлделі орын­дар иеленген. Отбасымызбен ақылдаса келе, оқимын, талпынамын деген баланы бе­тінен қақпай, керісінше қолдау біл­ді­рейік деп шештік. Оның үстіне, оны бөтен елге жалғыз жібергіміз келмеді. Оған қоса, інімнің оқу ақысын төлеуді өз міндетім деп санадым. Ол кезде мен жиырма жаста болатынмын. Сөйтіп, Алматыдағы жоғары оқу орындарының бірінде оқып жатқан оқуымды тастап, осында келіп, жұмыс істедім. Бастапқыда бейнетаспа сататын салонда жұмыс істедім. Қолым қалт еткен уақытта ағылшын тілін үйрететін оқу­лық­тар арқылы тіл үйреніп, ойымды еркін жет­кізетін, өзгелердің айтқанын қалтқы­сыз түсінетін болдым. Сосын автокөлікті тұ­раққа қоюшы болып жұмыс істедім. Кейін­нен даяшылар жақсы жалақы ала­тынын естіп, «Баку» мейрамханасына жұ­мысқа тұрдым. Даяшы болып жұмыс істеп жүріп, жергілікті университетте туризм мамандығы бойынша білім алдым. Диплом алған соң, Delta әуекомпаниясына клиент­терге қызмет көрсету бөлімінде бес жыл бойы еңбек еттім. Мұнда жүріп көп нәр­сені, әсіресе адамдармен қалай тіл табысу керек екенін үйрендім. – Бруклин ауданындағы метрода аяғы ауыр әйелді босандырып алуға кө­мектескеніңіз туралы америкалық жә­не қазақстандық БАҚ жарыса жаз­ды. Бірақ сіз көпшіліктен мұны ерлік деп санамауын өтініп, бар болғаны аза­маттық парыз деп түсінуі қажет еке­н­ін айтады екенсіз. – Дәл солай. Мен мұны көпшілік айтып жүргендей ерлік деп есептемеймін. Мұндай жағдайда кез келген адам менің орнымда болса, дәл осындай қадамға барар еді. Жал­пы, бұл – өте сирек кездесетін жайт. Сол кез­де метростансасындағы патрульдеу бе­ке­тінде тұрғанмын. Диспетчер рациядан стансада аяғы ауыр әйелдің толғағы кел­генін айтып, барып көмектесуімді сұрады. Метро аймағы үлкен болғандықтан, оны іздеу біраз уақыт алды. Іздеп жүргенде же­дел жәрдем қызметкерлерінің Нью-Йорк­тегі ұзын-сонар кептеліс салдарынан мет­роға тез арада келе алмайтынын түсін­дім. Бізге академияда баланы босандырып алу үшін не істеу керек екенін үйреткен бо­латын. Метродан көшеге шыққанша сол нұсқаулықтарды еске түсіруге тырыстым. Көшеге шықсам, көмекке шақырылған фе­льдшер жігіт те әлгі әйелді таппай жүр екен. Бір мезетте айқайлап, көмек сұраған әйелдің дауысын естідік. Әлгі әйел емханаға бара жатса керек, бірақ толғағы қысқан соң, пойыздан түсіп қалып, сол маң­да орналасқан құрылғыдағы Help ба­тыр­масын басқан. Көмек келгенше шы­да­май, далаға қарай көтеріліп, такси ұстамақ бо­лыпты. Сөйтіп, фельдшер екеуіміз бала­ны аман-есен босандырып алуға көмек­тескеніміз бар. – Дегенмен басшылық елеп-ес­ке­ріп, марапаттаған болар? – Басшылық өзім тікелей жауапты емес істі атқарғанымды бағалады. Ол жердегі ме­нің басты міндетім – метродағы бекетті патрульдеу. Біз күн сайын небір қылмыс­тың «бетін» ашамыз, жоғалған адамдарды табамыз, жазатайым оқиғаларды тергеп-тексереміз. Тиісінше күн сайын ондаған адам бізді алғысқа бөлеп жүреді. Біз бұл қыз­метті адамдарға көмектесу үшін таң­дадық. Сол себепті көрсеткен әр көме­гі­мізді міндет санап, ерлікке балап жат­қан­дарға марқайып, кеудемізді керіп кетсек адам­дығымыздан не қалады?! – Сіз бақылайтын ауданда ең көп та­ра­­ған қылмыс түрi қандай? – Біздің жұмыста күн сайын, тіпті са­ғат сайын неше түрлі күтпеген жағдайлар бо­лады. Тиісінше әртүрлі қылмыстық құ­қықбұзушылықтарды көресің.Сон­дықтан мынадай қылмыс көп жасалады деп кесіп айту қиын. Әлбетте, жұмысқа әркез «Бүгінгі жұмыс күнім шытырман оқиғасыз, оңай өтсе екен!» деп шығасың, бірақ мұндай жұмыс қарқынына етім үйреніп алды. Академияда оқып жүргенде төзімділік пен күш-жігерімізді тексеріп, әбден сынақтан өткізді. Соның көп көмегі тиіп жатыр. Мұнда «академияны бітірдің, ары қарай өз бетіңше жетіл» деген әңгіме жоқ. Полицияда қызмет етіп жүргеніме жеті жыл болса да әлі күнге дейін небір тренингтерге жіберіп, кәсіби тұрғыда жетілуімізге көп көңіл бөлінеді. Өйткені қа­ласақ та, қаламасақ та әлем өзгеріп жа­тыр. Біз сол өзгерістер салдарынан туын­дай­тын өзекті мәселелерден хабардар бо­лып, құқықбұзушылықтың алдын алуымыз қажет. – Өзіңіз секілді Нью-Йорк поли­ция­сында жұмыс істейтін тағы бір қа­зақ Димаш Ниязовпен қызмет ба­бы­мен талай мәрте кездескен болар­сыз. Жұмыстан тыс уақытта да бас қо­сатын боларсыздар? – Иә, Димашпен жұмыс барысында бір­­­неше рет кездескенбіз. Одан бөлек, оның шар­шы алаңда өткізген барлық кездесуіне ба­рып, жанкүйер боламын. Ара-тұра осын­да өтетін іс-шараларда да кездесіп қала­мыз, үнемі байланыстамыз. Мен секілді Нью-Йорк полициясында қызмет ете­тін­дік­тен, әрі ұлтымыз қазақ болғандықтан екеуімізге ортақ дүние көп екені айтпаса да түсінікті. Жалпы, мен осындағы Қа­зақ­стан елшілігі немесе қазақтар ұйым­дас­ты­ра­тын іс-шаралардан қалмауға тыры­са­мын. Америкаға келіп, өзгеріп кеткен түгім жоқ. Елден жырақ жүрсем де, кіндік қаным тамған жермен байланысым үзілген жоқ, үзілмейді де. Мейрамханада даяшы болып жұмыс істеп жүрген кезде тамақтануға кел­ген екі жігіт менің Қазақстаннан еке­нім­ді білгенде бас салып құшақтап, көз жа­­­сына ерік беріп, егіле жылағаны бар. Сөйтсем, ол екеуі Қызылордада туған ағайын­ды еврей жігіттер екен. Екеуі осын­да он-он бір жаста көшіп келсе де, бәрібір аң­сары Қазақстанға ауып тұратынын ай­та­ды. Қарап тұрсаң, екеуінің де жағдайы жа­­ман емес, үлкен кәсіпті дөңгелетіп отыр. Бі­рақ олар үшін Отан ол – Қызылорда. Мен үшін де Отан ол – Қазақстан. Қазақ бо­лып тудым, қазақ болып қаламын. Қайда жүр­сем де, құласам демеп, тұрсам қолдай­тын туған жер бар екенін жақсы білемін.

Әңгімелескен Әлия ТІЛЕУЖАНҚЫЗЫ

Фото: Данияр Нұртазаның жеке мұрағатынан