БҰҰ басшысы Қазақстандағы ядролық полигонның жабылу күніне орай мәлімдеме жасады
БҰҰ басшысы Қазақстандағы ядролық полигонның жабылу күніне орай мәлімдеме жасады
БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриш Халықаралық ядролық сынақтарға қарсы іс-қимыл күніне орай мәлімдеме жасады. Бұл туралы СІМ хабарлады.
БҰҰ басшысы бүгін Қазақстандағы Семей сынақ полигонының, бұрынғы Кеңес Одағындағы ең ірі ядролық полигонының жабылғанына 30 жыл толатынын атап өтті. Бұл жабылуы тоқтаусыз ядролық сынақтар дәуірінің аяқталуын белгіледі.
БҰҰ Бас хатшысы ядролық сынақтар адамзатқа қайғы-қасірет әкелгенін және табиғатқа зиян келтіргенін атап өтті.
«Олар зардап шеккен аудандарда тұратын адамдардың денсаулығына ауыр зардаптар әкелді. Көбісі ата-бабаларының жерлерінен қоныс аударды, бұл олардың өмір салтын бұзып, өмір сүру құқығынан айырды. Таза қоршаған орта мен экожүйелер жойылды, оларды қалпына келтіру үшін ондаған жылдар, мүмкін ғасырлар қажет болады», – деді Антониу Гутерриш.
БҰҰ басшысы сондай-ақ Семей полигоны жабылғаннан кейін үш онжылдықта ядролық сынақтарға қарсы норма біртіндеп қалыптасқанын, Ядролық сынақтарға жан-жақты тыйым салу туралы шарт, ЯСЖТШ қабылданғанын атап өтті.
«ЯСЖТШ ядролық қару жарысының жарысын тоқтатып, жаңа ядролық қаруды әзірлеуге күшті кедергі жасай отырып, кез келген елдің барлық ядролық қару сынақтарына тыйым салады», – деп атап өтті БҰҰ Бас хатшысы өз мәлімдемесінде.
Ол Шарттың әлеуеті оның жалпыға бірдей мойындалуына қарамастан әлі толық көлемде іске асырылмағанына назар аударды және ЯСЖТШ-ны әлі ратификацияламаған мемлекеттерді мұны кідіріссіз жасауға тағы да шақырды.
2021 жылғы 8 қыркүйекте Нью-Йоркте Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күнінің мақсаттарын ілгерілету үшін БҰҰ Бас Ассамблеясының жоғары деңгейдегі пленарлық отырысы өтеді.
Сонымен қатар, 7-10 қыркүйек аралығында БҰҰ штаб-пәтерінде Қазақстанның Тұрақты өкілдігі Семей ядролық полигонының тарихы мен қайғылы мұрасы туралы сирек фотосуреттер мен деректі бейнекадрлар көрсетуді ұйымдастырады.
2009 жылы БҰҰ Бас Ассамблеясы Қазақстанның бастамасымен Ядролық сынақтарға қарсы халықаралық іс-қимыл күнін жариялады. Бұл күннің мақсаты – ядролық сынақтардың құрбандарын еске салу және мұндай сынақтардың қоршаған орта мен халықаралық қауіпсіздікке төнетін қаупі туралы хабардарлықты арттыру.
Еске салсақ, 29 тамыз Ядролық сынақтарға қарсы іс-қимылдың халықаралық күні ретінде атап өтіледі. Елбасының 1991 жылғы 29 тамыздағы Жарлығымен Семей ядролық полигоны жабылды.