ولەگ چۋگۋنكوۆ: قازاق ەلىندە تۋعان كەز كەلگەن ازامات قازاق ءتىلىن ءبىلۋى كەرەك
بۇگىندە «Nur Otan» پارتياسىنىڭ اۋماقتاعى فيليالىنىڭ وكىلدەرى ءتۇرلى اكتسيالار مەن ءىس-شارالار وتكىزىپ، اپتا سايىن ەل ءىشىن ارالاپ، جۇرتشىلىقپەن كەزدەسۋلەر وتكىزىپ ءجۇر. حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايىن، تۇرمىس ساپاسىن جاقسارتۋعا باعىتتالعان باعدارلامالار دا وڭ ناتيجە بەرىپ جاتىر. وسى ورايدا شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا قانداي جۇمىس اتقارىلعانىن ءبىلۋ ماقساتىندا «Nur Otan» پارتياسى شقو فيليالى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ولەگ چۋگۋنكوۆتى اڭگىمەگە تارتقان ەدىك.
– «Nur Otan» پارتياسىنىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن كوتەرىپ، مەملەكەتتىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋگە بايلانىستى ماڭىزدى ماسەلەلەر قامتىلعان. شىعىس قازاقستان وبلىسىندا پارتيا باعدارلاماسى قالاي ورىندالىپ وتىر؟ ەلدەگى ەڭ نەگىزگى ءماسەلە – تۇرعىنداردىڭ باسپانالى بولۋى، ازاماتتاردى جۇمىسپەن قامتۋ. وسى سالا بويىنشا قانداي شارۋالار اتقارىلدى؟
– جالپى، «Nur Otan» پارتياسىنىڭ شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا سايلاۋالدى باعدارلاماسىن ىسكە اسىرۋ جونىندەگى جول كارتاسىنا 182 ءىس-شارا ەنگىزىلىپ، 24 نىسانالى ينديكاتور ايقىندالدى. الداعى بەس جىل ىشىندە 2،5 مىڭ شاقىرىم اۆتوجول مەن 12 كوپىرگە ورتاشا جوندەۋ جۇرگىزىلىپ، 400-دەن استام تۇرعىن ءۇي سالىنادى. سونداي-اق بۇقارالىق سپورتتى قولداۋ ماقساتىندا 11 دەنەشىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەنى جانە 6 سپورت ءمودۋلى سالىنباق. سونداي-اق 2025 جىلعا دەيىن وبلىسىمىزدىڭ تۇرعىندارى تازا اۋىزسۋمەن تولىقتاي قامتىلادى. سونىمەن قاتار سايلاۋالدى باعدارلامادا ءبىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ، جاڭا جۇمىس ورىندارىن اشۋ، باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرى تولىقتاي قامتىلعان. اتقارىلعان شارۋالاردى سۇراساڭىز، سەمەي قالاسىندا يادرولىق مەديتسينا ورتالىعى، ريددەردە قاتتى تۇرمىستىق قالدىقتاردى سۇرىپتاۋ جانە قايتا وڭدەۋ بويىنشا تسەح، شەمونايحا اۋدانىندا رۋليحا اۋىلىندا ءسۇت-تاۋار فەرماسى پايدالانۋعا بەرىلدى. وسكەمەندە 2 بالاباقشا اشىلدى. بۇدان باسقا كوپبالالى وتباسىلاردى تۇرعىن ۇيمەن قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەسى دە نازاردان تىس قالعان جوق. 2017 جىلى 485 وتباسى باسپانالى بولسا، بىلتىر بۇل كورسەتكىش بەس ەسەگە ارتىپ، 2 536 وتباسى قونىس تويىن تويلادى. بيىل جەكە ينۆەستورلاردىڭ كومەگىمەن وبلىس اۋماعىندا 191 تۇرعىن ءۇي سالۋ جوسپارلانىپ وتىر. وسىلايشا ءوڭىرىمىزدە ەڭ وزەكتى سانالاتىن باسپانا ماسەلەسىنىڭ شەشىلۋىنە بار كۇشىمىزدى سالىپ جاتىرمىز.
– رەسپۋبليكا بويىنشا پارتيا ءوز قۇرامىن ءبىرشاما جاڭارتىپ، قوعامداعى وزەكتى ماسەلەنى شەشۋگە ىقپال ەتەتىن ماڭىزدى جوسپارلار قۇردى. وڭىردەگى پارتيا قۇرامى قانشالىقتى جاڭاردى؟
– شىعىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا پرايمەريزگە 1 054 ادام قاتىستى. ناتيجەسىندە پارتيالىق تىزىمگە 542 كانديدات ەندى. وبلىس بويىنشا «Nur Otan» پارتياسىنىڭ جاڭادان سايلانعان دەپۋتاتتىق فراكتسياسى 243 دەپۋتاتتان تۇرادى، بۇل دەپۋتاتتاردىڭ جالپى سانىنىڭ 83،8 پايىزى. پارتيا باسشىلىعى مەن مەملەكەت باسشىسى قويعان مىندەتتەردى تولىعىمەن ورىندادىق دەپ ايتا الامىن، ءويتكەنى سايلانعان دەپۋتاتتاردىڭ 30 پايىزدان استامى – ايەلدەر، ال 20 پايىزى – 35 جاسقا دەيىنگى جاستار.
ايتا كەتەرلىگى، پارتيانى قايتا جاڭعىرتۋ باعىتىنداعى تاپسىرماسىنا سايكەس، اۋماقتىق فيليالدار، باستاۋىش پارتيا ۇيىمدارى پارتيانىڭ جۇمىسىن جەتىلدىرۋ بويىنشا ۇلكەن جۇمىس اتقاردى. پارتيادان 35 مىڭعا جۋىق مۇشە شىعارىلىپ، پرايمەريز كەزىندە پارتيا قاتارى باسقا بەلسەندى تۇلعالارمەن تولىقتى.
تاعى ءبىر ماڭىزدى جايت، پرەزيدەنتتىڭ «حالىق ۇنىنە قۇلاق اساتىن مەملەكەت» تۇجىرىمداماسىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، دەپۋتاتتىق فراكتسيالاردىڭ، سايلانبالى جانە كونسۋلتاتيۆتىك-كەڭەسشى ورگانداردىڭ جۇمىس تاسىلدەرى مەن ادىستەرىن تۇبەگەيلى وزگەرتىپ، «ارداگەرلەردى ارداقتايىق»، «كەدەرگىسىز كەلەشەك»، «قۇتتى مەكەن»، «باقىتتى وتباسى» جانە «جاستار – وتانعا» پارتيالىق جوبالارىنا تىڭ سەرپىن بەردىك. جاھاندى جايلاعان پاندەميا كەزىندە پارتيا ءبىرىنشى بولىپ قيىن جاعدايعا تاپ بولعان تۇرعىندارعا كومەك قولىن سوزدى. BIRGEMIZ رەسپۋبليكالىق اكتسياسى اياسىندا كومەككە مۇقتاج جاندارعا، اتاپ ايتساق، مۇمكىندىگى شەكتەۋلى جاندارعا، سول كىسىلەرگە قارايلاسىپ وتىرعان وتباسىلارعا، اتا-اناسىنان ايىرىلعان بالالارعا، كوپبالالى جانە از قامتىلعان وتباسىلارعا، تىل ەڭبەككەرلەرىنە، جالعىز تۇراتىن قارتتارعا 50 000 تەڭگە كولەمىندە قارجىلاي كومەك كورسەتىلدى.
– «Nur Otan» پارتياسى جانىنداعى «Jas Otan» جاستار قاناتى – ەلىمىزدەگى جاستاردىڭ باسىن قوساتىن بىردەن-ءبىر ساياسي كۇش. شىعىس جاستارىنىڭ ساياسي بەلسەندىلىگىن ارتتىرىپ، ەلدىڭ ەرتەڭى ءۇشىن جۇمىلۋىنا پارتيا قانداي مۇمكىندىكتەر جاساپ وتىر؟
– ءيا، دۇرىس ايتاسىز. جاستارمەن جۇمىس – پارتيالىق جۇمىستىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا جاستاردىڭ بولاشاقتا اتقارار ءرولىن، مەملەكەت ءۇشىن ماڭىزى وراسان ەكەنىنە باسا ءمان بەرگەن بولاتىن.
ءبىز وسكەلەڭ ۇرپاقتىڭ جاسامپازدىق الەۋەتىن دۇرىس ارناعا باعىتتاپ، ونى ءتيىمدى پايدالانا ءبىلۋىمىز كەرەك. قازىر «Jas Otan» جاستار قاناتىنىڭ قاتارىندا 8،5 مىڭ جاس بار. وبلىسقا قاراستى ءار قالا مەن اۋداندا جاستاردى قولداۋ جونىندەگى قوعامدىق كەڭەس قۇرىلعان. بۇل كەڭەستەردىڭ جۇمىسىنا ءماسليحات دەپۋتاتتارى، ستۋدەنتتەر، بيزنەس-قۇرىلىمداردىڭ، ازاماتتىق سەكتوردىڭ وكىلدەرى اتسالىسادى. وعان قوسا، وڭىردە جاس دەپۋتاتتار كورپۋسى ينستيتۋتى قۇرىلدى. ونىڭ قۇرامىنا 53 جاس كىردى (ونىڭ ىشىندە 5-ەۋى – وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ، 13-ءى – قالالىق، 35-ءى – اۋداندىق ءماسليحات دەپۋتاتتارى). تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا «Nur Otan» پارتياسى شىعىس قازاقستان وبلىستىق فيليالىنىڭ جانىنان «جاستاردى قولداۋ جونىندەگى وڭىرلىك كەڭەس» قۇرىلدى. كەڭەستىڭ ماقساتى – قوعامدا جاستاردى تولعاندىراتىن وزەكتى ماسەلەلەردىڭ شەشىمىن تابۋعا تىرىسۋ، پارتيانىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىنداعى جوسپارعا سايكەس، جاستاردى جۇمىسقا ورنالاستىرۋ، ساپالى بىلىممەن، باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ. مۇنىڭ بارلىعى جۋىردا بەكىتىلگەن «Jas Otan» جاستار قاناتىنىڭ «جاستار – وتانعا» جول كارتاسى ارقىلى ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.
– بيىل قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە – 30 جىل. قازاقستاندا ءتۇرلى ەتنوس وكىلدەرى تاتۋ-ءتاتتى ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. ءسىزدىڭ مەملەكەتتىك تىلدە ەركىن سويلەيتىنىڭىزدى بىلەمىز. وسى ورايدا قازاق ءتىلىن قالاي مەڭگەرگەنىڭىزدى اڭگىمەلەپ بەرسەڭىز؟ جالپى، ءسىزدىڭ ويىڭىزشا مەملەكەتتىك ءتىلدى ۇيرەنۋگە ءبىزدىڭ ەلدە جاعداي جاسالعان با؟
– مەن شىعىس قازاقستان وبلىسى ءۇرجار اۋدانىنىڭ جاربۇلاق اۋىلىندا دۇنيەگە كەلدىم. بالا كۇنىمنەن قازاق بالالارمەن بىرگە ويناپ، بىرگە ءجۇردىم. ءوزىم تۋىپ-وسكەن جاربۇلاق ورتا مەكتەبىندە قازاق تىلىندە وقىدىم. جوعارى وقۋ ورنىن دا قازاق توبىندا، ناقتىراق ايتسام، قازاق ءتىلى مەن قازاق ادەبيەتى ءپانىنىڭ مۇعالىمى ماماندىعى بويىنشا وقىپ ءبىتىردىم. ەڭبەك جولىمدى سەمەي قالاسىنداعى №32 مەكتەپتەن باستاپ، سوسىن وسكەمەن قالاسىنداعى №38 مەكتەپتە قازاق ءتىلى مەن قازاق ادەبيەتى پانىنەن ساباق بەردىم.
بار ايتارىم، قازاق ەلىندە تۋعان كەز كەلگەن ازامات قازاق ءتىلىن ءبىلۋى كەرەك. قازىر كوپ ۇلتتان تۇراتىن تاۋەلسىز ەلىمىزدە قاي ءتىلدى مەنگەرەمىن دەسە دە، ەش كەدەرگى جوق. جاستاردىڭ كوزى اشىق، كوكىرەگى وياۋ بولۋى ءۇشىن مەملەكەت بارىنشا قولداۋ كورسەتىپ جاتىر. ەڭ باستىسى، قازاقستان ازاماتىنىڭ ءتىل ۇيرەنۋگە دەگەن نيەتى بولۋى كەرەك، نيەت بولسا مەملەكەتتىك ءتىلدى مەڭگەرۋدىڭ ەش قيىندىعى جوق.
سۇحباتتاسقان
بەيبىت توقتارباي