Айдос Есмағамбетов: Голливудтан асып түсетін туынды жасағым келеді

Айдос Есмағамбетов: Голливудтан асып түсетін туынды жасағым келеді

Айдос Есмағамбетов – «Қазақстанның 100 жаңа есімі» жобасының жеңімпазы, елімізден шыққан алғашқы гиперреалист-мүсінші, суретші. Astana Musical мемлекеттік театрында гример болып жұмыс істейтін Айдоспен сұхбаттасудың сәті түскен еді. –  Алғашқы тырнақалды жұ­мы­сыңызды Елбасының мүсінін жа­сауға арнауыңызға не себеп бол­ды? – Мен кішкентайымнан сурет салуға құ­мар болып өстім. Бұл қанмен берілген қа­сиет болса керек. Әкем сурет салып, мү­сін жасаумен, анам кесте тігумен ай­на­лысады. Өзім Ы.Алтынсарин атындағы Арқалық мемлекеттік педагогикалық инс­титутында «бейнелеу өнері және сызу» ма­мандығы бойынша кәсіби білім алдым. Ма­мандық таңдауда қателескен жоқпын деп ойлаймын. Өйткені сурет, мүсін өне­ріне бала кезден ғашықпын. – Жеке тапсырыспен жұмыс істейсіз бе? – Жеке тапсырыспен әлі жұмыс істеп көр­ген емеспін, өз басым ондайды онша ұната қоймаймын. Елге еңбегі сіңген, ха­лық­тың сүйіктісіне айналған, мүсін жа­сауға лайық тұлғаларды сомдауға дайын­мын. – Бір мүсінді бастан-аяқ жасап шығуға қанша уақыт жұмсайсыз? – Мүсіннің қанша уақытта бітетіні жұ­мыстың қиындығына байланысты. Мы­салы, мадам Тюссо музейінің мүсіншілері бір жұмысты 4 айдан 1 жылға дейінгі уа­қыт­та жасап бітіреді. Мен де бір жұмысты жасауға дәл осындай уақыт жұмсаймын. Бірақ мадам Тюссо музейінде 1 жұмыспен 15 шақты адам айналысады. Біреуі көзін, екін­шісі киімін жасайды. Ал үшіншісі ша­шын орнатады, яғни олар бір адамның мүсі­нін жасауға команда болып жұмылады. Мендегі ерекшелік бәрін бір өзім жасай­тындығымда. Болашақта өзім командамен жұмыс істегенді қалаймын.  Бұйырса осы жол­да біраз еңбектеніп, тер төгіп, команда құ­рып, шәкірт тәрбиелеп, білгенімді үй­ретуді қолға аламын. – Тұлғаның бейнесін жасау барысында қалай ізденесіз? – Кейіпкерім тарихи немесе заманауи тұлға болсын, барынша шынайы мәлі­мет­терді жинаймын. Мысалы, Абылай ханның бейнесін жасайтын кезде антропологиялық мәліметтерге, оған қосымша тарихи дерек­тер, әдеби негіздерге сүйендім. Кейде әдеби суреттеудің де пайдасы тиеді. Тұлғаның сырт келбетін, болмысын, мінезін зерт­тей­мін. Ал негізінен кейіпкердің шынайы, де­тальді көрінген фотоларына қарап оты­рып мүсінін жасаймын. – Мүсін жасауға пайдаланатын материалды қайдан алдыртасыз? – Мүсін жасауға пайдаланатын ба­лауыз, силикон сынды материалдарды шет­елден тапсырыспен алдыртамын. Өзім силикон материалымен жұмыс істегенді жақсы көремін. Әлемде жаппай тараған індетке байланысты шетелге материалға тапсырыс беру жағы қиын болып тұр. Бүгін­де өзімде бар аздаған материалдарым­ды пайдаланып жатырмын. Өзім амери­калық танымал компанияның өнімін пай­да­ланамын. Мұнай бағасының арзан­дауы мен доллар бағамының өсуіне байла­ныс­ты алдағы уақытта материалдың баға­сы қымбаттауы мүмкін. Импортқа тәуелді болғандықтан, көнуге тура келеді. Өйткені елімізде мұндай материалдар өндірілмейді. – Силиконнан мүсін жасау өнерімен айналысып жүргеніңізге 10 жыл болды. Осы жылдар ара­лы­ғында сіздің өнеріңізге қандай көз­қарас қалыптасты? – Бізде, өкінішке қарай, суретшілердің, мүсіншілердің жұмысы аса бағаланбайды. Десе де ақырындап халықтың көзі ашы­лып, қызығушылықтары қалыптасып келе жатыр. Бұл ақырындап дамитын процесс деп ойлаймын. Өзім осы өнерді бастап қол­ға алғаннан кейін бір нәтиже шығар­ғым келеді. Болашақта Қазақстанда мадам Тюссо музейі секілді музей ашқым келеді. Егер музей ашылатын болса, оған қоятын та­рихи және заманауи тұлғаларымыз өте көп. Біздің елімізде де осындай өнер бар еке­нін шет мемлекеттің туристеріне ұялмай көрсете аламыз. – Косметикалық протез сала­сын­дағы ізденістеріңізден де ха­бар­дармыз. – Осыдан 3-4 жыл бұрын силиконмен жұмыс істейтінімді естіп, косметикалық протез жасап көрсеңіз деп ұсыныс айтқандар болды. Мен силиконмен жұмыс істегеннен кейін протезбен жұмыс істеу қиын емес екенін біліп, келістім. Адамның сау қолының бедерін көшіріп алып, екінші қолын жасап бердім. 1-2 саусағы жоқ жан­дар мұндай протездерді қолғап сияқты киіп алады, сырттай қарағанда ешбір ақау білінбейді. Болашақта осы бағыттағы жұмыстар біздің елімізде де сұранысқа ие болады деп ойлаймын. – Карантин жағдайында немен айналысып жатырсыз? – Бұрын ұсақ-түйек жұмыстар үлкен істерді бастауға кедергі келтіріп тұратын. Ойға алған шаруаңды межелі уақытта бі­тіруге мүмкіндік болмайтын. Карантиннің бір пайдасы идеяларымды толықтыруға, ойымды жинақтауға мүмкіндік берді. Өзім әдеттегідей жұмысымды жалғастырып жат­қан жайым бар. Жалпы, менің жұмы­сым карантинге қарамай-ақ, былайғы кез­де де шеберханада қамалып отырып іс­тей­тін жұмыс. Мүсін жасау дегеніміз – өте нәзік процесс. Есікті қатты жауып алып, бар махаббатыңды арнап, шынайы бері­ліп жасағанда жұмысың сәтті шығады.  

Сұхбаттасқан Арайлым ЖОЛДАСБЕКҚЫЗЫ