Тоқтап қалған той-бизнес

Тоқтап қалған той-бизнес

COVID-19 індеті бүкіл әлемнің үрейін ұшырып, адамзат баласын үйлерінде отыруға мәжбүр етуде. Аурудың залалын түсінбеген кей­бір сауықшыл елдер қазір соның зардабын да тартып отыр. «Жи­ға­ным тойда шашылсын» дейтін ұста­нымдағы біздің ел тұрғындары үшін де жиын-тойға шектеу қойылғаны оңайға соқпады. Тәртіпке ба­ғынбай, ескертуге құлақ асқысы келмеген кейбір азаматтар қо­мақты айыппұл арқалап, тіпті қамауға да алынып жатыр. Әділет министрі Марат Бекетаев каран­тин тәртібін бұзған тойды ұйым­дастыру­шылар мен оған қатысқан қауымның заң алдында жауапкершілігі бірдей екенін мәлім етті. Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 476-бабына тоқталған министр: «Тойды ұйымдастырушылар да, сондай-ақ оған қатысушы да карантин тәртібін бұз­ғаны үшін бірдей жауапқа тартылады. Осы орайда 26 мың теңге сомасында айыппұл немесе 15 тәулікке дейін әкімшілік қамауға алу ескерілген», – деп атап өтті. Министрдің айтуынша, сот әртүрлі жағдайды назарға ал­а­ды және тәртіп бұзғандарға түрлі санк­ция­лар қолданады. Төтенше жағдайға сәйкес, полиция қыз­меткерлері жергілікті атқарушы орган­дар­мен бірлесе отырып ерекше режимде күн­діз-түні жұмыс істеп жатыр. Карантин тәр­тібіне құлақ аспаған мейрамхана иелері де ендігі жерде айыппұл төлейді. Індеттің тез арада таралуы елімізде ең қар­қынды дамыған той бизнесіне де өз кө­леңкесін түсіріп тұр. Мейрамхана иелері карантин режимі біткенше тойға тапсырыс ала алмайды. Асабалар мен өнер иелері де күн­делікті табыс көзінен қағылып отыр. Жал­пы, тойда даңғазалық, мақтангершілік пен ысырапқа жол беретін жайттар аз емес. Қауіпті індет көп нәрсеге көзқарасымызды өзгертіп жатыр. Бәлкім, елімізде қалып­тас­қан жағдайдан соң той өткізудің де жаңаша салты қалыптасар деген сенімдеміз.   Алтынай ЖОРАБАЕВА, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері:

Тойдан басқа да табысым бар

– Күйеуім екеуіміз Алматы облысы, Ұзы­на­ғаш ауданында жеке кәсіппен айна­лы­самыз. 7 жыл бұрын өз еңбегіміз, маңдай те­рімізбен аудан орталығынан 250 адамға арналған мейрамхана ашқан болатынбыз. Бүгінде 10 шақты адамды жұмыспен қам­та­масыз етіп отырған жайымыз бар. Қазір жаппай барлық тойхана, мейрам­хана, кафе жұмысын тоқтатты. Бизнес бол­ған соң қиындықсыз болмайды. Әдетте қыс мезгілінде және Ораза кезінде той көп бол­майды. Мұндай жағдайға алдын ала дайын болып жүресің, ал күтпеген жерден та­быс көзінен айырылу кім-кімге болса да оңай­ға соғып тұрған жоқ. Мен өз жұмысшыларымның жалақысын есеп­теп беріп, уақытша жұмыстан босаттым. Карантин режимі енгізілсе де той жасатып жат­қан мейрамхана иелері болды. Бірақ мен жұмыс беруші және мейрамхана иесі ре­тінде өзгелерге кесіріміз тимесін деп 15 нау­рыздан бастап мейрамхананы жаптым. Карантин кезеңінде ең алдымен денсау­лық, отбасының, еліміздің амандығы маңыз­ды. Десе де, бір күндік табысы сол күн­гі ішіп-жеуінен аспай отырған халық көп. Мен мұны ауылдың, аудан орта­лы­ғы­ның жағдайын көзбен көріп жүрген адам ретінде айтып отырмын. Мысалы, менің жұ­мысшыларымның арасында айлыққа жұмыс істегісі келмейтіндер бар, оларға бір күн­дік еңбекақысын алған тиімді. Жұ­мыс­шыларыма айлықтарын бір айға жеткізу қиын, өйткені аудандық, ауылдық жерлерде жа­лақы жоғары емес және көбінде отба­сында бір адам ғана жұмыс істейді. Осындай жағдайда отырған қарапайым халыққа және дағдарыста қалған кәсіпкерлерге мем­лекет тарапынан қандай да бір қаржылық қол­даудың болғаны дұрыс деп санаймын. Өйткені бизнесі тоқтаған кәсіпкер жұмыс­шыға жалақы төлей алмасы анық. Бизнес болғаннан кейін оның ой-шұ­қыры, кедір-бұдыры болатыны анық. Әлем­ді жаулаған осы індеттен құтылғанша банк­роттық жағдайға жетпеуге тырысамыз. Өйт­кені мейрамхана ісін бастағаннан кейін жабылмауға күшімізді саламыз. Менің жағдайымда, несиемнің жоқтығы көңілге медеу болып тұр. Ал ай сайын несие төлеп отыр­ған мейрамхана иелерінің жағдайы қиын. Карантин жағдайынан кейін де елдің есін жинауына біршама уақыт қажет, мей­рам­хана иелеріне де енді халықтың жағ­дайы­мен санасуға тура келеді. Өйткені дол­лар бағамының көтерілуіне байланысты елі­мізде азық-түлік бағасы да қымбаттап тұр. Бұл алдағы уақытта той өткізуді жос­пар­лап отырған халыққа біршама қиынға соға­ды. Бірақ әр күніне, қолындағы барына шү­кір еткен қазақ халқы бұл қиындықты да еңсеріп, алдағы уақытта адамдар бір-бірі­нің жағдайын түсінуге тырысады деп ой­лаймын.   Руслан ЫСҚАҚОВ, продюсер, кәсіби шоумен, мерекелік шараларды ұйымдастырушы:

Той-бизнес болмаса, шоу-бизнес жоқ